Buitenlandse busjes krijgen geen boete in zero-emissiezone: ‘Absoluut onwenselijk’
In 2025 voeren verschillende Nederlandse gemeenten een zero-emissiezone in. Hier kunnen alleen nog uitstootvrije bedrijfsauto’s en vrachtwagens rijden. Tenminste, dat geldt voor Nederlandse wagens. Buitenlandse busjes blijken niet beboet te kunnen worden. Hoe zit dat? Radar vraagt het aan verschillende gemeenten.
Wat is een zero-emissiezonne?
Vanaf 2025 hebben gemeenten de mogelijkheid om een zero-emissiezone in te voeren. In deze zone mogen alleen nog uitstootvrije bedrijfsauto’s rijden. Tot 2030 gelden er voor verschillende voertuigen wel overgangsregels waardoor maar een beperkte hoeveelheid wagens met de invoering in 2025 te maken hebben. Wat willen gemeenten bereiken met invoeren van deze zero zone?
Het doel van de zone
De gemeente Den Haag zal met ingang van het nieuwe jaar de zero-emissiezonne invoeren en handhaven. Jordy Kruse, bestuurswoordvoerder bij Gemeente Den Haag, vertelt dat veel steden in Nederland te maken hebben met slechte luchtkwaliteit. “Ook in Den Haag ademen veel mensen slechte lucht in. Dit heeft grote gevolgen voor de gezondheid van Hagenaars (of Hagenezen): één op de vijf hartinfarcten in de regio Haaglanden komt door slechte lucht.”
Daarnaast benadrukt Kruse dat de slechte luchtkwaliteit ook impact heeft op de bijzondere natuurgebieden binnen de gemeentegrenzen. “We voeren een zero-emissiezone in om de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren en de uitstoot van CO2 omlaag te brengen. Dit is goed voor mens, dier en natuur.”
Hoe worden deze zero zones gehandhaafd?
De gemeente controleert met een ANPR (Automatic Number Plate Recognition) camera. Kruse legt uit dat het ANPR-camerasysteem het kenteken van de voorbijrijdende voertuigen registreert. Dit kenteken wordt vervolgens getoetst aan de data van de Rijksdienst voor Wegverkeer (RDW) over de uitstoot van het voertuig. Wanneer de busjes niet uitstootvrij zijn, zullen zij een boete ontvangen.
Buitenlandse busjes
Zoals hierboven benoemd worden Nederlandse kentekens geregistreerd door de camera’s en vervolgens getoetst bij de RDW. Echter geven gemeenten aan dat buitenlandse kentekens niet worden herkend door de handhaving-camera's, omdat deze niet in het systeem van het RDW staan. Dit betekent dus dat buitenlandse busjes niet beboet kunnen worden door de camera’s.
Ook Tristan van Rijn, woordvoerder van gemeente Rotterdam, beaamt dat buitenlandse kentekens niet gecontroleerd kunnen worden via de camera’s. “We willen buitenlandse kentekens wel beboeten op dezelfde geautomatiseerde wijze, maar kúnnen niet. Voertuigen met een buitenlands kenteken staan niet bij de RDW geregistreerd, maar wel bij een vergelijkbare instantie in het land van herkomst. Hoewel het technisch mogelijk is, heeft Rotterdam, net als alle andere Nederlandse steden, geen toegang tot de voertuiggegevens van die buitenlandse instantie.”
Gebrek Europese regelgeving
Van buitenlandse kentekens kan niet automatisch worden vastgesteld of het voertuig in overtreding is. Dit komt door gebrek aan Europese regelgeving. Dus dit betekent dat van buitenlandse kentekens niet automatisch geconstateerd kan worden of het voertuig in overtreding is.
De gemeente Rotterdam zegt hier het volgende over: “Het is absoluut onwenselijk dat we niet alle busjes op dezelfde manier kunnen handhaven. Er zou geen verschil mogen zijn. Wij hebben onze zorgen hierover verschillende keren aangekaart bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het ministerie is zich bewust van de handhavingsproblematiek en lobbyt samen met Rotterdam andere Nederlandse en buitenlandse steden voor EU-regelgeving voor toegang tot de gegevens van buitenlandse registratie-autoriteiten.”
Alternatief
Rotterdam gaat daarom op een andere manier buitenlandse voertuigen handhaven, vertelt Van Rijn. “We zetten boa’s in om handmatig voertuigen te controleren. Als een chauffeur dan in overtreding is, wordt ter plaatse een boete uitgeschreven die de chauffeur ter plaatse moet betalen.”
“Handmatig handhaven door onze boa’s is erg arbeidsintensief en daardoor minder effectief dan geautomatiseerd handhaven”, geeft van Rijn toe “Bovendien hebben onze boa’s veel andere handhavingstaken en is de beschikbare capaciteit beperkt.”
Zowel de gemeente Amsterdam als Den Haag geeft aan dat ze een handhavingsteam hebben, dat regelmatig controleert op de milieuzone. Het handhavingsteam zal ook gaan controleren bij de uitstootvrije zones.
In de toekomst wordt de Europese uitwisseling van gegevens wellicht wel mogelijk.
Boetes
Zoals hierboven genoemd, zullen busjes die niet uitstootvrij zijn, een boete ontvangen. Vanaf 1 januari 2025 tot en met 30 april 2025 zullen mensen die met een vervuilende bus in deze zone rijden alleen een waarschuwingsbrief ontvangen.
Vanaf 1 mei 2025 zullen er daadwerkelijk boetes worden uitgedeeld. “De boete voor bestelauto’s is op dit moment 120 euro. De boete voor vrachtauto’s is op dit moment 300 euro”, aldus Krusse.