Radar ontvangt klachten uit verschillende plaatsen in Nederland over regiovervoer voor mindervaliden. Waar komen die problemen vandaan? En belangrijker: hoe worden ze opgelost?

'De taxi is gewoon slecht'

Fedde (2) is aangewezen op speciaal taxivervoer. Hij gaat drie keer per week naar een speciale peuterspeelzaal, om zo vroeg mogelijk te leren leven met een cerebrale parese (een vorm van spasme).

Moeder Maaike Bakker is heel blij met de revalidatie: 'Hij leert nu vaardigheden waar hij de rest van zijn leven baat bij zal hebben. Een gewone beker vasthouden, dat leert hij daar. Dat is zo waardevol, dat kan hij de rest van zijn leven meenemen. Fedde heeft dit echt nodig om een gelijke start te kunnen maken zoals de kindjes zonder handicap. Daarom voelt het ook zo onrechtvaardig dat ik nu voor de keuze sta om te kiezen: of mijn kind mee te geven aan een vreemde of de therapie stoppen. Dat wil ik ook niet, het doet hem zo enorm goed', zegt Maaike aangedaan.

Moeder Maaike werkt en haar man is ziek. Fedde wordt nu gehaald en gebracht door een taxibusje.  Maaike: 'In het begin waren we er megablij mee, maar nu niet meer want de taxi is gewoon slecht. Komt vaak te laat, Fedde zit vaak tot een uur in de taxi naar huis, komt soms helemaal niet. Dan krijgen we te horen: de taxi is niet komen opdagen.'

Steeds meer mensen in de kou

Ieder(in), een organisatie voor mensen met beperkingen, ziet dat steeds meer mensen die afhankelijk zijn voor speciaal vervoer, in de kou komen te staan. In Nederland zijn zo'n 500.000 mensen afhankelijk van dit vervoer. Illya Soffer, directeur van Ieder(in): 'Het gaat om een kwetsbare groep. Die mag je niet op straat laten wachten.'

Ook Melleny (27) is afhankelijk van vervoer om haar naar haar hobby bowlen te brengen. Maar te vaak komt Melleny te laat bij haar bowlingclub en wordt ze te laat of helemaal niet opgehaald.

Melleny wil met haar beperking zo zelfstandig mogelijk bewegen. 'Ik ben 27 jaar, ik wil zoveel mogelijk mijn eigen leven leiden. Dat is waar ik voor strijd. Ik wil graag mijn zelfstandigheid vergroten.'

Illya Soffer van Ieder(in): 'Het is uitermate typisch de overheid zegt dat mensen zelfredzaam moeten zijn. Ze moeten hun eigen leven zoveel mogelijk vormgeven, moeten allemaal aan het werk, naar school, eigen regie nemen. Maar op het moment dat vervoer daarin een belangrijke schakel is, wordt dat dan niet goed geregeld. Daarmee ondermijn je eigenlijk de bedoeling van de hele hervorming in de zorg.'

'Als ouder wil je structuur'

De moeder van Fedde probeert van alles om toch passend vervoer te regelen naar het revalidatiecentrum van haar zoontje. 'We hadden een gesprek met het buurtteam en dan wordt er gekeken of er een uitzondering gemaakt kan worden op de situatie. En dat ben ik zo beu, iedere keer hoor je, je bent een bijzonder geval, en het is een uitzondering. Maar als ouder wil je structuur, je wilt dat het geregeld is, en dat is het nu niet.'

Inmiddels heeft de gemeente Utrecht toegezegd iets voor Fedde te regelen. De gemeente laat weten dat het kan in verband met privacy niet ingaan op individuele situaties. In Utrecht zijn er buurtteams om bewoners op allerlei gebieden te helpen. Het buurtteam is de afgelopen tijd met dit gezin in gesprek om een oplossing te vinden.

In het algemeen laat Utrecht weten dat als het beleid niet voldoende ruimte biedt, het op een andere manier wordt opgelost. Dat is in Utrecht het uitgangspunt. Inmiddels is het taxivervoer voor de peuter geregeld en organiseert de gemeente nu persoonlijke begeleiding in de taxi. Daarnaast kijkt het buurtteam wat verder kan helpen om het gezin te ondersteunen.

Melleny laat het er niet bij zitten. 'Ik heb al een paar keer klachten ingediend. Ik kreeg een excuusbrief met een bon. Maar daar los je het probleem niet mee op. Ik kom overal te laat.'

Haar moeder Aletta vindt de situatie heel vervelend, maar heeft niet het idee dat het de schuld van de taxichauffeurs is. 'Het zal wel een geldkwestie zijn', zegt moeder Aletta. 'Zo veel mogelijk mensen vervoeren met zo min mogelijk personeel.'

'Geknepen bij de aanbestedingen'

Directeur Soffer van Ieder(in) ziet het als volgt: 'De afgelopen jaren is in gemeenten vooral geknepen bij de aanbestedingen. Daardoor zijn de voorwaarden waaronder de vervoerder moet werken en de voorwaarden waaronder de cliënten worden vervoerd, verslechterd. Dat kan gaan om de kwaliteit van het personeel, maar om hoeveel mensen vervoer je in een busje, hoeveel begeleiding is er voor handen, hoe lang moet iemand wachten, dat zijn allemaal dingen die onder druk staan op het moment dat je gaat knijpen op geld.'

Zeven regelingen, zeven loketten

Daarnaast is de wijze waarop het vervoer is geregeld te complex. Zo ziet Ieder(in) zeven verschillende soorten regelingen met ieder een eigen loket. Soffer: 'Wij zeggen, begin bij de persoon zelf. Kijk naar wat iemand nodig heeft en regel het vervoer daar omheen. De manier om dat vervoer vanuit de vraag te organiseren, is om het bij één loket onder te brengen. In dat loket moeten alle regelingen, achter de voordeur als het ware, worden ondergebracht'.

In de studio zit Minke Jansma van FNV Taxi. Zij geeft uitleg over de aanbestedingen en waar de problemen volgens haar vandaan komen.

De gemeente Beverwijk waaronder RegioRijder, de vervoerder van Melleny valt, zegt de problemen te erkennen en te werken aan een oplossing.

Op de site van de gemeente Beverwijk staat een uitgebreid document met meer informatie over deze problematiek: de Notitie Doelgroepenvervoer 2018.

Reacties van politieke partijen

Naar aanleiding van ons verhaal hebben we de  verschillenden politieke partijen om een reactie gevraagd. GroenLinks en de SP maken zich zorgen over de problematiek.  SP krijgt al jaren mails binnen over de problemen bij het zorgvervoer en pleit net als Ieder(in) voor één loket.Lees de volledige reactie van de SPLees de volledige reactie van GroenLinksLees de volledige reactie van D66