Vliegen op frituurvet: duurzaam of een misleidende claim?

Koop je een vliegticket dan betaal je automatisch ook een toeslag voor SAF: sustainable aviation fuel. Dat is brandstof die zomaar voor 75% minder CO2-uitstoot zorgt dan gewone kerosine. Luchtvaartmaatschappijen spreken er graag over, maar het aandeel in de tank is nog steeds amper 1%. Is SAF dé duurzame oplossing of vooralsnog een misleidende claim?
Wat is SAF?
Sustainable Aviaton Fuel (SAF) is een brandstof die wordt toegevoegd aan de kerosine waar vliegtuigen normaal op vliegen. De uitstoot van het vliegtuig wordt weliswaar niet minder, maar omdat SAF gemaakt wordt van restproducten - populair is op dit moment gebruikte frituurolie - is de CO2-impact een stuk lager. Immers, er hoeven minder nieuwe bronnen aangeboord te worden.
Beperkt beschikbaar
Het grote probleem: SAF is duurder dan kerosine en er is veel minder beschikbaar. Volgens Arvind Gangoli Rao, hoogleraar Sustainable Aircraft Propulsion aan de TU Delft wordt momenteel één miljard liter kerosine per dag verbruikt. Zoveel SAF is bij lange na niet beschikbaar. Om die reden is het aandeel SAF in de brandstoftanks van vliegtuigen nog erg laag. Een beetje minder dan 1% van de brandstof is momenteel SAF, stelt hoogleraar Gangoli Rao.
Luchtvaartmaatschappijen en duurzaamheid
Als je op websites kijkt van luchtvaartmaatschappijen dan zie je al snel ook informatie over duurzaamheid. Zo vinden we op de website van Transavia de stelling: ‘Zo zijn we één van de eerste budgetluchtvaartmaatschappijen die gebruik maakt van de duurzame brandstof Sustainable Aviation Fuel (SAF), waardoor we minimaal 75% minder CO2 uitstoten dan een vleigtuig dat op kerosine vliegt’. Wat dus niet vermeld wordt is dat Transavia niet volledig op SAF vliegt, maar slechts voor ongeveer één procent.
Duurzaam vliegen in de toekomst
Aan het eind van 2025 moeten Europese luchtvaartmaatschappij tenminste 2% SAF toevoegen aan de kerosine. De Europese doelstelling is dat in 2050 zeventig procent van de brandstof bestaat uit SAF. Volgens Gangoli Rao is dit erg ambitieus, omdat de beschikbaarheid van SAF dus zo beperkt is en de vraag naar brandstof enorm is. In de toekomst zou duurzaam vliegen volgens hem wellicht mogelijk zijn als ook gekeken wordt naar andere oplossingen zoals vliegen met waterstof of met andere type vliegtuigen, zoals elektrische vliegtuigen.
KLM op vingers getikt door rechter
De stichting Fossielvrij sleepte eerder KLM voor de rechter vanwege de ‘Fly Responsibly’ campagne. De rechter was in 2024 daarover duidelijk: meerdere uitingen over uitstootvermindering en ‘bewuster vliegen’ waren misleidend. De hele uitspraak vind je hier. Over het gebruik van Sustainable Aviation Fuel zegt de rechter: 'Die maatregelen verminderen de negatieve milieuaspecten slechts marginaal en wekken ten onrechte de indruk dat vliegen met KLM duurzaam is.'
Europese toezichthouders controleren op greenwashing
Europese toezichthouders, waaronder Autoriteit Consument en Markt (ACM) doen momenteel onderzoek naar de duurzaamheidsclaims die luchtvaartmaatshappijen doen. Tommi Palumbo, coördinator duurzaamheid van de directie Consumenten van de ACM, laat weten dat dat luchtvaartmaatschappijen uiteraard vrij zijn om aan te geven op welke vlakken ze investeren in duurzaamheid. Claims mogen echter niet de indruk wekken dat vliegen zelf duurzaam kan, want dat kan nog lang niet. Ook mag niet de indruk gewekt worden dat SAF de oplossing is voor een duurzame luchtvaart.
Volledig op SAF vliegen: 200 euro extra voor retourtje Ibiza
Bij verschillende luchtvaartmaatschappijen is het al mogelijk om extra SAF aan te kopen als je een ticket boekt. Deze SAF wordt weliswaar niet direct in de brandstoftank van jouw vliegtuig gespoten, maar toegevoegd aan een latere vlucht. De kosten kunnen aardig oplopen. Zo betaal je ruim 200 euro extra voor een retourtje Ibiza. Naar Curaçao is dat bijna 700 euro bovenop de normale ticketprijs. Bekijk hier de kosten voor alle bestemmingen.
Reactie Transavia
Transavia betreurt het om te lezen dat de tekst op onze website op u onjuist overkomt. Bij Transavia nemen we eerlijke en transparante communicatie heel serieus en maken we zaken graag zo duidelijk mogelijk voor alle consumenten. Transavia houdt zich aan de richtlijnen over communicatie en duurzaamheid. We vinden het belangrijk om te blijven werken aan duidelijke en feitelijke communicatie over dit onderwerp. Zodoende worden de teksten op de website periodiek aangepast. Ook voor eind januari staat een nieuwe update gepland. In deze update wordt veel aandacht besteed aan het verduidelijken van de werking van SAF.
De tekst op de pagina https://www.transavia.com/inspiratie/nl-nl/goede-reiswordt wordt doorgelinkt naar de pagina over duurzaamheid, https://www.transavia.com/nl-NL/duurzaamheid/waar. In deze tekst staat een inleiding over SAF en wordt voor meer informatie de link aangeboden waar men op kan klikken https://www.transavia.com/nl-NL/saf-alternatieve-vliegtuigbrandstof/.
Reactie KLM
Wij willen de communicatie naar klanten blijvend verbeteren om duidelijkheid, transparantie en naleving van toepasselijke regelgeving te garanderen. Wij maken ons hard voor het geven van duidelijke en volledige informatie, zodat klanten zelf een goede, weloverwegen beslissing kunnen nemen.
De regels over duurzaamheidsclaims zijn de laatste jaren snel veranderd. Wij begrijpen dat het belangrijk is om aan deze veranderingen te voldoen en werken er hard aan om de communicatie in lijn te brengen en houden met de nieuwste regels en richtlijnen. Om dit te blijven doen, zijn we voortdurend in gesprek met toezichthouders en andere betrokkenen.
Forum
Discussieer mee op ons forum! Meld je vandaag nog aan en deel je inzichten met andere leden.
Forumreacties
16Koop je een vliegticket dan betaal je automatisch ook een toeslag voor SAF: sustainable aviation fuel. Dat is brandstof die zomaar voor 75% minder CO2-uitstoot zorgt dan gewone kerosine. Luchtvaartmaatschappijen spreken er graag over, maar het aandeel in de tank is nog steeds amper 1%. Is de communicatie over SAF een vorm van greenwashing? Lees en kijk hier verder: https://radar.avrotros.nl/artikel/vliegen-op-frituurvet-duurzaam-of-een-misleidende-claim-61259
Ook met die brandstof stoot het vliegtuig evenveel CO2 uit. De CO2 winst zit bij de afvalverwerker, die het frituurvet niet langer verbrand
En bij de olieboer/raffinaderij, die nu iets minder fossiele CO2 uit de grond haalt. ...