Zijn parfum dupes legaal?
Parfum hoeft tegenwoordig helemaal niet meer duur te zijn. Winkels als Zara, Action en Kruidvat verkopen namelijk geurtjes die sprekend lijken op dure parfums van bijvoorbeeld Dior, Le Labo of Yves Saint Laurent. Tenminste, als je de vele TikTok-video's hierover moet geloven. Mag je zomaar iemands parfum namaken? En zijn deze zogenaamde ‘parfum dupes’ legaal? Radar zoekt het uit.
Namaakproducten zijn strafbaar
Het is strafbaar om logo's, namen en vormen van bepaalde artikelen zomaar na te maken en te gebruiken. Jouw parfum mag dus dus niet hetzelfde ruiken, hetzelfde flesje hebben én onder dezelfde naam verkocht worden als het parfum van een ander merk.
Maar hoe zit het als je maar één van deze onderdelen - in dit geval alleen de geur - namaakt? Voor die vraag nemen we contact op met Sjors van der Hoeven, advocaat gespecialiseerd in intellectueel eigendom.
Geur is niet te beschermen
Hij legt uit dat we hiervoor naar het auteursrecht moeten kijken, waarmee bijvoorbeeld ook films, boeken en muziek worden beschermd. “In beginsel zijn ontastbare zaken zoals geur en smaak vatbaar voor bescherming door het auteursrecht”, vertelt hij. Toch blijkt het praktisch gezien niet echt mogelijk.
Dit heeft te maken met een uitspraak van het Europese Hof van Justitie in 2018 over de smaak van Heksenkaas. “Zij oordeelden dat het bij de huidige stand van techniek onvoldoende duidelijk en objectief vast te stellen is of twee smaken of geuren precies hetzelfde zijn”, aldus Van der Hoeven.
“Smaak is iets persoonlijks en hangt af van dingen zoals je voedselvoorkeur, eetgewoonten, leeftijd en de omstandigheden waarin je het proeft”, vult advocaat Yaşar Bayram - ook gespecialiseerd in intellectueel eigendom - aan. “Dit geldt ook voor geur. Hoe iets ruikt, is voor iedereen anders en niet objectief vast te stellen.”
“Bovendien bestaat één geurstof al snel uit honderd moleculen”, vertelt parfumeur Frank Bloem. “Hierdoor kun je nooit achterhalen of twee geuren precies hetzelfde zijn. Sterker nog: zelfs als je een aantal jaar achter elkaar hetzelfde parfum gebruikt, kan het elke keer dat je een nieuw flesje koopt net een fractie anders ruiken.”
Dit alles bij elkaar maakt dat een rechter geen uitspraak kan doen over of twee geuren precies hetzelfde zijn. Theoretisch gezien is het dus mogelijk om een geur te beschermen, maar dit is praktisch niet haalbaar.
“Een parfumontwikkelaar kan daarom niks doen tegen iemand die een vergelijkbare geur op de markt brengt”, concludeert Bayram.
Adverteren als dupe is strafbaar
Dit betekent dat jouw parfum in principe precies hetzelfde mag ruiken als een duur of bekend parfum. Máár zo mag je het niet verkopen.
Advocaat Van der Hoeven legt uit: “Je maakt dan gebruik van de goede reputatie van een bekend merk om je eigen product te promoten en dat mag niet. Een merk werkt namelijk jarenlang om zo’n reputatie op te bouwen en die mag je niet zomaar gebruiken om jouw concurrerende product aan te prijzen.”
“In dat geval is er sprake van merkinbreuk”, aldus Bayam.
Lijken parfum dupes echt op dure parfums?
Parfumeur Bloem legt uit dat de prijs van dure parfums voor een heel groot deel branding en marketing is. De parfums worden op grote schaal geproduceerd, waardoor de inhoud maar een paar procent van de prijs bepaalt.
Toch zit er wel degelijk verschil tussen dure geurtjes en dupes. Hij vertelt een parfum uit drie soorten noten bestaat: top-, midden- en basisnoten. De topnoten vervliegen het snelst, middennoten blijven zo’n anderhalf uur zitten en basisnoten de hele dag. Basisnoten zorgen er ook voor dat de andere noten langer blijven hangen.
“Bij goedkope geurtjes worden deze dure basisnoten vaak weggelaten”, aldus Bloem. “Aan het begin kunnen de namaak parfums dus inderdaad hetzelfde ruiken, maar aan het eind van de dag zit er daadwerkelijk verschil tussen.”
TikToks als reclame mag niet
Hoe zit het dan met de vele TikTok video’s over parfum dupes? In principe verspreiden Zara en Action niet zelf dat hun geurtjes lijken op de parfums van Dior en Yves Saint Laurent. Is er ook sprake van merkinbreuk als TikTokkers dit doen?
Van der Hoeven vertelt dat dit de crux is. “In principe mag je als individu gewoon video’s maken over geurtjes en vertellen dat het ene parfum op het andere lijkt. Maar als Zara jou daartoe aanzet, je ervoor betaalt of je een andere vorm van compensatie aanbiedt, dan geven ze jou de opdracht om misbruik te maken van de goede reputatie van een ander merk. En dat is niet toegestaan.”
Tip de redactie
Krijg jij als TikTokker of Instagrammer betaald om promotie te maken voor parfum dupes? Dan horen we heel graag (anoniem) jouw verhaal. Je kunt hier contact met ons opnemen: