Datingongemak: wie betaalt het eerste afspraakje?

Daten, ik weet er álles van. Ik kreeg mijn eerste langdurige relatie pas 1,5 jaar geleden en heb me daarvoor altijd op de datingmarkt begeven.

Drie ongemakkelijke momenten tijdens de eerste date

Uit ervaring weet ik dat een eerste date doorgaans drie ongemakkelijke momenten kent:

1. het kennismakingsmoment
2. het moment dat de rekening komt
3. het afscheid

Ik heb vriendinnen die áltijd de man laten betalen, want 'zo hoort het toch!?'

 

Persoonlijk vond ik dat tweede moment altijd het meest ongemakkelijk en mijn voorkeur was meestal om de rekening te delen. Dan is er immers geen afhankelijkheid. Maar ik heb vriendinnen die áltijd de man laten betalen, want 'zo hoort het toch!?'

Hoe denken de Radar-consumenten over betalen op een eerste date?

Hoe vinden consumenten eigenlijk hoe het moet? En zouden de experts het hiermee eens zijn? Radar hield een poll en dit kwam eruit:

• 52% is vóór rekening splitsen.
• 20% vindt dat degene die de date heeft voorgesteld moet betalen.
• 18% vindt dat de man moet betalen.
• 2% vindt dat degene die het meest te besteden heeft moet betalen.
• 0,5% vindt dat de vrouw moet betalen.
• (De rest antwoordde 'Maakt niet uit' (6%) of 'Anders' (2%).)

De man laten betalen?

Wie wel eens naar het televisieprogramma First Dates kijkt, krijgt de indruk dat de man meestal voor de rekening opdraait. Soms wordt er gesplitst en héél soms betaalt de vrouw de hele rekening.

Volgens singlecoach Hans Gierkink hoort het ook zo. 'Ik ben er heel stellig over: de man moet betalen. Dat klinkt misschien ouderwets, maar een man moet moeite doen voor een vrouw. Het is onbewuste psychologie: een man moet toch jagen en een vrouw speelt het spel mee. Het is een goed gebaar als de man de date organiseert én betaalt.'

Had ik deze singlecoach maar gesproken in mijn vrijgezelle periode! Dat had mij een hoop geld bespaard. Want het klopt wel degelijk wat Gierkink beweert: 'Vrouwen waarderen het als de man betaalt.'

Absoluut! Maar zijn advies aan vrouwen vind ik toch wel lastig: 'Als de ober komt met de rekening, niet je hand naar de rekening uitsteken. Afwachten! De kunst is om de man de rekening te laten betalen en er geen schuldgevoel over te hebben. Want de man moet eerst bewijzen dat hij echt voor je gaat.'

Datingcoach Denise Janmaat zegt iets soortgelijks: 'Ik zou het initiatief tot betalen bij de man laten liggen, want we willen als vrouw toch veroverd worden. Laat het maar organisch gebeuren. Je hoeft op zo'n moment niet per se te laten zien dat je zelfstandig bent, dat kun je namelijk ook op genoeg andere momenten laten zien. En voor stellen van gelijke sekse geldt eigenlijk hetzelfde: er is altijd iemand die de leiding neemt; laat het maar gebeuren. En als het dan toch ongemakkelijk wordt, kun je altijd nog zelf actie ondernemen. Het is geen ultieme test hè!'

Maar is het in tijden van Tinder nog wel houdbaar dat de man altijd betaalt? Er wordt aan de lopende band gedatet, dus de kosten kunnen behoorlijk oplopen.

Janmaat beaamt dat: 'Daten is laagdrempeliger geworden, onder meer doordat Tinder zo'n vlucht heeft genomen. Daardoor neemt ook het aantal dates toe dat iemand heeft en dus moet je wel meer rekening houden met de kosten.'

Hoe hoort het eigenlijk volgens de etiquette?

Hoe hoort het volgens de etiquette? Reinildis van Ditshuyzen, expert in etiquette en omgangsvormen, erkent dat de veranderingen door digitale datemogelijkheden de boel er niet duidelijker op maken. 'Daarmee veranderen ook de bijbehorende omgangsvormen. Vaste etiquetteregels zijn nog niet te noemen, want iedereen is nog zoekende.'

Desalniettemin is het van belang om ons te houden aan 'de twee absolute basisregels van de etiquette', te weten: rekening houden met een ander (in moreel opzicht) en duidelijkheid. Van Ditshuyzen: 'Dus ben jij degene die het initiatief nam tot de date, dan kun je aanbieden om te betalen, eventueel meteen aan het begin van de date - dan is dat duidelijk. En de niet-betalende neemt natuurlijk níet de duurste dranken en happen, tenzij de betaler aandringt. Maar de rekening kan ook gedeeld worden, als de wil tot ontmoeten van beide kanten komt.'

In de leeftijdscategorie zestigplus gaat het er nog wat hoffelijker en galanter aan toe.

 

Het is hoffelijk als de man betaalt, maar er is geen goed of fout

Volgens datingcoach Janmaat speelt leeftijd ook een rol. 'Ik coach singles van allerlei leeftijden en jongeren vinden het splitten van de rekening niet gek. En vrouwen kúnnen het tegenwoordig ook gewoon betalen. Hoewel jonge vrouwen tot een jaar of veertig het óók leuk vinden om door de man uitgenodigd te worden.'

Dat zegt ook singlecoach Remmers: 'Als een man voor een vrouw betaalt, is dat wel galant. Maar je moet het wel willen ontvangen als vrouw. Al die onafhankelijke vrouwen van tegenwoordig reppen wel over zelfstandigheid, maar ze willen ook verzorgd worden door een man. Dat maakt het diffuus. Ik kan alleen maar zeggen: er is geen goed of fout.'

Janmaat voegt toe: 'De categorie oudere mannen stáát er vaak op om te mogen betalen, zeker de zestigplussers. In die leeftijdscategorie gaat het er nog wat hoffelijker en galanter aan toe.'

Remmers hanteert een principe dat ik ook altijd probeerde toe te passen: 'Als de date goed verloopt en er is een connectie, dan vind ik het fijn als de man betaalt, omdat ik dan graag een tweede afspraak wil. Maar als ik geen tweede date wil, wil ik geen verwachtingen scheppen en geef ik de voorkeur aan splitsen.'

Tip: als je er van tevoren over inzit, maak het dan bespreekbaar

Remmers: 'Die betaling is een stukje ongemak dat je nou eenmaal moet incalculeren als je gaat daten. Stel jezelf de vraag: wat vind je fijn en wat is jouw norm? Je kunt de scenario's van tevoren door je hoofd laten gaan: wat als het super leuk is en de ober komt met de rekening en je date onderneemt geen actie en grijpt bijvoorbeeld niet naar zijn portemonnee. Hoe lang kun je zoiets uithouden zonder zelf actie te ondernemen? Of ga je een voorstel tot betaling doen? Als je hier vooraf over nadenkt, kan het heel erg helpen om te bedenken waar jij je goed bij voelt en wat voor jou een passend antwoord zou zijn. En als je écht zenuwachtig wordt van het idee, breng het dan vooraf ter sprake. Dan schep je tenminste duidelijkheid.' Dat sluit dus aan bij het advies van etiquette-deskundige Van Ditshuyzen.

De manier van betalen en fooi geven zegt veel over je date

Janmaat tipt: 'Let vooral op hóe de betaling gaat, dat zegt namelijk heel veel over de normen en waarden van een ander. Hoe gaat iemand om met een ober en met een fooi? Geeft iemand op overdreven wijze een royale fooi, zodat de ober op zijn knieën moet uit dankbaarheid? Of gaat je date zitten mekkeren over de hoogte van de fooi?'

Het kan ook iets zeggen over de (on)hoffelijkheid van iemand. Zo heb ik zelf eens een vreselijke date gehad, die ook nog eens totaal geen aanstalten maakte om de rekening te betalen. Ik had eigenlijk de rekening willen delen, maar betaalde zelf maar, want ik kon dat soort gedrag echt niet uitstaan. Bovendien wilde ik absoluut niet bij deze jongen 'in het krijt' staan, of iets dergelijks. Deze jongen gedroeg zich totaal onhoffelijk, als ik etiquette-deskundige Van Ditshuyzen mag geloven. Zij zegt: 'Het is niet aardig en dus niet hoffelijk om onder de betaling uit te komen, door bijvoorbeeld te treuzelen bij de afrekening zodat de ander uit beleefdheid het hele bedrag betaalt.'

En hoe zit het bij een tweede of derde date?

Maar hoe zit het bij afspraakje nummer twee of drie? De coaches zijn het er wel over eens dat het na een paar dates wel zo moet zijn dat er een betere verdeling plaatsvindt van de kosten, ook afhankelijk van de inkomens van beide personen. En als dat niet van nature gaat, moet dat ter sprake komen.

Gierkink: 'Als de man echt moeite voor jou gedaan heeft, maak het dan als vrouw bespreekbaar: jij hebt nu een paar keer betaald, zal ik vanaf nu meebetalen? En andersom ook: als jij als man maar blijft betalen voor iedere nieuwe date, dan moet je bespreekbaar maken om de kosten meer te gaan delen.' De andere coaches sluiten zich hierbij aan.

Kortom, het is leuk als de man (of initiatiefnemer) betaalt, maar niet te vaak!

Iris Böhm