De gloeilamp: verboden of niet?
In de afgelopen weken sneuvelden er vlak achter elkaar vier gloeilampen in mijn huis. Irritant, want zoveel reservelampen heb ik niet meer op voorraad, en de gloeilamp is in de ban gedaan. Dat heb ik alleen nooit helemaal begrepen: is ie nou wel of niet verboden?
Naar mijn idee werd er de afgelopen jaren steeds opnieuw gezegd: 'Binnenkort is ie écht verboden! Maar dan écht hoor!' En ondertussen kon ik ze gewoon kopen bij de Hema en lagen ze laatst zelfs in de in de supermarkt, voor een prikkie.
De nostalgie van de gloeilamp
Bijna tien jaar werd het einde van de gloeilamp al aangekondigd, óók door Radar. Maar het blijkt een hardnekkig lampje, dat kleine kunstwerkje met z'n gloeidraad van wolfraam in z'n glazen, luchtledige peer. Het heeft iets nostalgisch, vind je niet? Misschien omdat ie al zo lang bestaat.
En dat moment dat je een nieuwe gloeilamp in de fitting draait: het blijft spannend! Want je weet nooit zeker of je de schakelaar nou uit had gedaan of niet. En ineens gloeit hij op en binnen no-time wordt hij bloedheet!
En dat is nou juist het hele ding: hij verliest veel te veel van z'n vermogen aan warmte en zet slechts een klein deel om in licht. En dat is zonde van de energie! Dit in tegenstelling tot spaarlampen en ledlampen die een veel groter (licht)rendement hebben en dus energiezuiniger zijn - en dus beter voor het milieu.
Minder CO2-uitstoot
De voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal zegt dat de Europese Commissie heeft berekend dat er in 2020 een energiebesparing kan worden gerealiseerd van 40 miljard kWh, als de gloeilamp eenmaal is verdwenen. 'Dat is vergelijkbaar met het jaarlijks stroomverbruik van alle Nederlandse en Belgische huishoudens samen. De regelgeving voor huishoudelijke verlichting vermijdt zo 15 miljard kilo CO2-uitstoot.' En dat kunnen we gebruiken, nu net weer duidelijk is geworden dat ons land veel meer CO2 uitstoot dan doorgaans wordt berekend.
In fasen afgeschaft
Terug naar de regels. Door EU-wetgeving werden gloeilampen verboden en in fasen afgeschaft. Eerst zouden de 100 watt-lampen verdwijnen, daarna die van 75 watt en daarna de 60 watt-varianten. En vanaf september 2012 werden alle gloeilampen verboden. Alleen oude partijen die aantoonbaar vóór die datum zijn geproduceerd, mogen nog steeds verkocht worden. Zo kan het dat er dus nog oude partijen verkocht worden in bijvoorbeeld de supermarkt.
Maar de wet werd omzeild: zo berichtte dagblad Trouw een paar jaar terug dat het gloeilampverbod op grote schaal ontweken werd en dat er 'vrachtwagens vol gloeilampen' geïmporteerd werden uit Italië en Oost-Europa.
Nog lang te koop via trucjes
Via allerlei trucjes bleven (en blijven) de lampen nog lang te koop. Zo mochten lampen in 'versterkte constructie' wel gewoon geproduceerd en verkocht worden, zo vertelde een bevriende, gepensioneerde lampenverkoper me. 'Die gloeilampen werden vroeger alleen in bepaalde grootte gemaakt, voor de industrie. Maar na het verbod gingen ze die ook in kleinere varianten maken, voor de consument.'
Ik vroeg wat voor effect het verbod op zijn eigen lampenwinkel had. Eerlijk gezegd had ik verwacht dat dit slecht nieuws zou zijn, maar integendeel: hij stortte zich op die versterkte constructie-gloeilampen en dat liep enorm. 'Dat ze iets duurder waren, maakte de consument niet uit. Ze waren bovendien ook sterker, konden beter tegen een stootje.' Inmiddels is sinds een jaar ook de productie van deze versterkte constructie verboden, maar voorraden mogen nog steeds verkocht worden.
Led? Spaar? Of lekker blijven gloeien?
Naast spaarlampen zijn er inmiddels ledlampen op de markt. De ledlamp heeft meer potentie dan de spaarlamp. Een stuk duurder, maar ook een stuk duurzamer. En tegenwoordig ook gewoon met warm licht en in allerlei vormen te koop. Lees hier tips om de goede ledlamp te kiezen.
Toch zijn we voorlopig nog niet klaar met de gloeilamp. En als het aan Philips ligt, blijven de mensen de gloeilamp nog heel lang gebruiken (en kopen!). OK, op termijn misschien niet meer in Europa, maar persoonlijk denk ik dat het nog héél lang gaat duren, voordat er écht geen gloeilamp meer te krijgen is...
Bespaar- en milieutips
Nog een laatste tip van Milieu Centraal, want een beter milieu begint immers bij jezelf! Begin klein en vervang eerst de gloeilampen (en halogeenlampen) die veel branden, zoals in de keuken of huiskamer. Volgens de organisatie kun je daar elk jaar wel zo’n 30 euro mee besparen op je energierekening (uitgaande van het gemiddelde van 11 lampen).
En is je lamp stuk? Gloeilampen gooi je in de afvalbak, maar spaarlampen niet (daar zit kwik in), die moeten in de inleverbak, net als de ledlamp. Check de afvalscheidingswijzer!
Jouw ervaring!
Ik ben erg benieuwd wie al 'om' is en is overgegaan op de spaarlamp of ledlamp. Ik moet er zelf nog aan geloven, eerlijk gezegd. Dus deel alsjeblieft je ervaringen met me! Want ik ben natuurlijk ook vóór een beter milieu!
