Slimme televisies ook heel nieuwsgierig

Interactieve televisie opent een wereld van nieuwe mogelijkheden. Voor de kijker, maar ook voor de vele marketeers die nieuwsgierig zijn naar jouw kijkgedrag. Volgend jaar is de helft van alle TV’s naar verwachting interactief. Afgelopen week werd de eerste foute televisiemaker op de vingers getikt.
Twee weken geleden schreef ik over de problemen met de Horizon Box van kabeltelevisieaanbieder UPC. En eerlijk is eerlijk: hoewel veel gebruikers nog steeds wachten op de beloofde nieuwe afstandbediening, heeft een stevige software-update de situatie aanzienlijk verbeterd. UPC moest ook wel snel in actie komen, aangezien de luxe van haar virtuele monopolie in hoog tempo afbrokkelt door ‘televisiekijken nieuwe stijl’. Voor Ziggo geldt exact hetzelfde.
Opeens voelen de Nederlandse kabelaars de hete adem in de nek van aanbieders als Apple, Google, Microsoft, Amazon en Netflix, dat momenteel hoge ogen gooit met eigen producties als House of Cards. Zoals House of Cards-hoofdrolspeler Kevin Spacey onlangs waarschuwde: “We leven niet meer in een wereld waarin mensen op gezette tijden voorgeprogrammeerde tv kijken. Het gesprek vindt nu online plaats. Studio's en tv-zenders die dat negeren zullen worden achtergelaten.”
Seksuele voorkeuren
Deze nieuwe manier van tv-kijken heeft ook enorme consequenties voor onze privacy. Opeens is het namelijk mogelijk ons complete tv-kijkgedrag minuut voor minuut, dag in dat uit vast te leggen. Dat kan reuzehandig zijn. Zowel Ziggo als UPC bieden hun klanten bijvoorbeeld kijktips aan op basis van deze kennis. Wie vaak Engelse politieseries kijkt, krijgt een seintje als er weer een nieuwe Detective Inspector op het scherm verschijnt.
Maar daar houden de toepassingsmogelijkheden van deze kennis niet op. Ons kijkgedrag zegt ook veel over onze persoonlijkheid en voorkeuren, en is dus goud waard voor marketeers. Al in 2009 bleek bijvoorbeeld dat met kijkgegevens van Netflix eenvoudig de politieke en seksuele voorkeuren van de kijker kan worden herleid. Daarom moeten UPC en Ziggo hun klanten eerst toestemming vragen voor ze hun kijkgedrag mogen vastleggen. Die kijktips zijn daarbij een verleidelijk lokkertje.
Smart TV
De kabelaars zijn echter niet de enigen met toegang tot deze informatie. Er is immers nog iemand die precies weet waar jij naar kijkt: je televisie zelf. De moderne interactieve televisie (ofwel smart TV) vloeit qua functionaliteit steeds meer samen met de computer. Je kunt je foto’s en muziek er op bewaren, video’s opvragen en er apps op zetten. Apps van het succesvolle Amerikaanse bedrijf Flingo bijvoorbeeld. Daarmee krijg je bijvoorbeeld toegang tot extra informatie en bonusmateriaal.
Maar dan wel in ruil voor jouw tv-voorkeuren, vermelden de gebruiksvoorwaarden in kleine lettertjes. Zo kan Flingo haar klanten ook advertenties tonen die zijn gericht op hun favoriete tv. In ieder geval waarschuwt Flingo de kijker nog. Dat gold niet voor TP Vision, de in Hong Kong gevestigde fabrikant die tegenwoordig alle Philips televisies maakt. Alleen de naam is dus nog Nederlands, én de kijkersdata die deze Philips Smart TV’s zonder toestemming van de eigenaar vastlegden.
Zo registreerde de TV wanneer er werd gekeken, welke uitzendingen en apps favoriet waren, welke uitzendingen werden opgenomen, welke video’s er werden gehuurd en welke ‘Uitzending Gemist'-werden opgevraagd. Daarmee wilde het Chinese bedrijf onder meer gepersonaliseerde advertenties gaan verspreiden. De eigenaars werden hiervan zelfs niet op de hoogte gebracht.
Op de vingers getikt
Vorige week tikte het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) TP Vision daarom op de vingers. “Consumenten zullen zich vaak niet bewust zijn van het feit dat wordt ‘meegekeken’ met hun televisiekijken, dat er analyses over hun kijkgedrag (kunnen) worden gemaakt en dat zij door bepaalde aanbiedingen of kijkaanbevelingen mogelijk beperkt worden in het maken van vrije keuzes”, aldus het CBP in haar uitgebreide rapport.
De Nederlandse privacywaakhond kondigde aan dat zij mogelijke privacyinbreuken van andere televisieproducenten en aanbieders van digitale televisie en video on demand nauw in de gaten houden. Naar verwachting kunnen eind dit jaar de helft van alle televisies verbinding maken met internet. De aanpassingen die TP Vision als reactie aanbracht in zijn gebruiksvoorwaarden zijn volgens het CBP overigens nog steeds onvoldoende.
Arnoud Groot