Zo zorg je dat je minder afval produceert

De actie dient om de drankenindustrie op te roepen tot meer verantwoordelijkheid: jullie produceren deze troep, zorg voor een oplossing! Een goede actie, maar te makkelijk: we moeten als consument óók kritisch naar onszelf kijken.

Terug naar de fabrikant

De actie werkt zo: vind je ergens op straat een leeg flesje of blikje, dan stuur je dit terug naar de fabrikant via het gratis antwoordnummer. Maar het mag ook virtueel, door een foto ervan te maken en deze bijvoorbeeld te twitteren met de toevoeging #BackToSender.

De actie is erop gericht om te zorgen dat er op meer producten statiegeld komt. In Duitsland zit er bijvoorbeeld ook statiegeld op blikjes. Kortom, de oplossing van het zwerfafval moet van de producent komen.

Ik vind het op zich goed dat er weer aandacht is voor het plasticprobleem. Echter, de oplossing moet óók komen van ons, de consumenten. Wij moeten leren spaarzamer te zijn met plastic. Is het niet een vraag-aanbodkwestie? De consument consumeert minder, de fabrikant produceert minder.

Ook ik doe te weinig aan de plastictsunami

Recycling is goed ja, absoluut. We worden er steeds beter in, maar het Centraal Planbureau waarschuwde onlangs nog: willen we meer milieuwinst, dan moeten we nóg beter sorteren!  Maar laten we even een stapje terug doen: het verminderen van plastic. Dan hoef je immers ook niet (zoveel) te recyclen.

Ik merk namelijk dat ik zelf ook te weinig doe om de plastictsunami te stoppen. Terwijl ik het óók verschrikkelijk vind dat ons milieu er aan onderdoor gaat en wijzelf wellicht ook; we krijgen plastic immers weer terug op ons bordje doordat het weer in de voedselketen belandt.

Kleurige waterfles en wegwerpkoffiebekertje

Wat doe ik zelf eigenlijk? Ik heb altijd mijn kleurige waterfles bij me en heb al in geen jaren meer een flesje water gekocht. Zonde van je geld ook, met ons fantastische Nederlandse kraanwater.

Ik gebruik mijn wegwerpkoffiebekertje op het werk altijd meerdere keren. Ik loop dan mét bekertje naar de koffieautomaat, in plaats van daar wéér een nieuw bekertje te pakken, wat de meeste collega's wel doen. En verder erger ik me vooral aan heel veel plastic. Net als schrijfster Marjan Berk trouwens.

Zo heb ik me heel vaak verbaasd over zoiets als shampooflessen; ga een willekeurige drogisterij in en zie hoe vrijwel alle verpakkingen zo'n 200 tot 300 milliliter bevatten. Hoe lang doe je daar nou eigenlijk mee? Als een heel gezin de haren moet wassen met één fles is ie zo leeg! Waarom zijn grootverpakkingen niet gewoon standaard?

Maar verder dan ergeren kom ik niet. Ik zal actiever moeten worden in het reduceren van afval. Maar hoe?

Hoeveel afval produceren we eigenlijk?

Eerst nog even wat feiten. Nederlanders produceren jaarlijks bijna 500 kilo afval per persoon. Dat is dus bijna 10 kilo per week. Weegt m'n wekelijkse vuilniszak in mijn eenpersoonshuishouden dan echt zo zwaar? Nee, maar je vergeet al snel dat je onderweg heel wat afval weggooit in openbare prullenbakken op bijvoorbeeld het station, of in de stad. Of op je werk, daar gaat met een 40-urige kantoorbaan al snel heel wat afval heen.

Er zijn mensen die er heel ver mee zijn, zoals de 'Groene Evelien', die met haar hele gezin maar een half kilo(!) afval per jaar produceert. Dat gaat mij wat ver, maar haar weblog inspireert enorm! Zo hebben ze geen elektriciteit in huis (zelfs geen koelkast!) en maken ze veel dingen zelf, zoals shampoo en tandpasta...

Tips (in volgorde van laagdrempeligheid)

Ik heb tips op een rijtje gezet, in volgorde van laagdrempeligheid. Bovenaan de simpele tips en onderaan die voor diehards. Ik heb mezelf voorgenomen om bovenaan te beginnen met het toepassen ervan en hopelijk ooit onderaan te eindigen. Je eigen tip mag je in de reacties achterlaten.

De simpele tips:

• Pas op met onzinplastic, zoals koffiedeksels en rietjes. Heb je die echt nodig?
• Neem altijd een waterfles en katoenen servet mee (dat laatste om bijvoorbeeld een snack - zoals een croissant - in te doen voor onderweg)
• Onthoud: verpakkingen die uit één soort materiaal bestaan, zijn makkelijker te scheiden en te recyclen
• Neem brood mee in een trommel in plaats van een plastic zakje
• Wen alvast aan een herbruikbare, duurzame tas. Voor je het weet gebruikt niemand meer plastic tassen.

Je kunt wat radicaler boodschappen doen en plastic verpakkingen vermijden:

• Ga naar de markt in plaats van de supermarkt
• Gebruik (weck)potjes en katoenen tasjes of bijvoorbeeld een bijenwasdoek voor een stuk kaas (óók op de markt bij de notenkraam en kaasboer)
• Neem je eigen broodzak mee
• Koop grootverpakkingen
• Koop koffie en thee los (koffiecups zijn killing voor het milieu. Er zijn trouwens ook hervulbare cups te koop)

Het huishouden:

• Je kunt in principe je hele huis schoonmaken met azijn en baksoda. Azijn gebruik je om te ontkalken en te ontvetten, zoals je gasfornuis of ramen, en baksoda kun je gebruiken voor het verwijderen van aanslag of om de wc mee schoon te maken

Persoonlijke verzorging:

• Gebruik minder verzorgingsproducten (je kunt rustig beginnen en shampoo en showergel voor hetzelfde doel gebruiken - en koop dan een grootverpakking)
• Er zijn mensen die zweren bij het radicaal stoppen met shampoo! Je haar schijnt er dikker, voller en glanzender van te worden (je moet alleen wel eerst door een 'vettige' periode heen)
• Of maak je shampoo zelf! Ook je tandpasta, deodorant en bodylotion kun je zelf samenstellen. Via Google vind je genoeg recepten!
• Tampons kun je vervangen door een menstruatiecup (zelf ken ik niemand die dit gebruikt, maar ik ben benieuwd)
• Koop wasbare luiers voor je baby. In Nederland hebben we jaarlijks 144 miljoen kilo aan luierafval en een wasbare luier scheelt 260 kilo per jaar per kind aan afval. Dat is vijf kilo per week.)

Tot slot:

• Begin klein. Word je bewust van het afval dat je dagelijks weggooit en probeer met kleine stappen je eigen afvalberg te verminderen. Iemand moet het doen, immers!

Iris Böhm