background branding

Wat doet een vertrouwenspersoon en waarom is dit belangrijk binnen een organisatie?

Vertrouwenspersoon Radar.jpg

Een goed gevoel overhouden aan je werkdag is enorm belangrijk. Dat gaat een stuk makkelijker als de werkplek voor jou een veilige omgeving is. Helaas is dit om verschillende redenen niet voor iedereen het geval. Een manier om dit bespreekbaar te maken is via een vertrouwenspersoon.

Bedrijven zijn in Nederland niet verplicht om een (extern) vertrouwenspersoon aan te stellen, al wordt deze mogelijkheid op dit moment onderzocht. Wel is er een wettelijk verplicht beleid omtrent psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Dit betekent dat bedrijven altijd moeten zorgen voor een veilige werksfeer. Een vertrouwenspersoon kan een goede manier zijn om hieraan te voldoen. Radar sprak met Sheila Peeters, werkzaam als bedrijfsmaatschappelijk werker en vertrouwenspersoon bij ArboNed, over het belang van een vertrouwenspersoon binnen een bedrijf.

Wat is een vertrouwenspersoon precies?

‘Een vertrouwenspersoon is iemand bij wie je terecht kunt met zaken die te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag. De vertrouwenspersoon helpt jou bij het vinden van een eigen manier om hiermee om te gaan en geeft begeleiding bij het intern aankaarten van de problematiek en/of bij een eventuele gang naar de klachtencommissie. Ook bij subtielere gedragingen zoals intimidatie, manipulatie of machtsmisbruik kun je bij een vertrouwenspersoon terecht. De vertrouwenspersoon moet in principe onafhankelijk zijn.’

Waarom is een vertrouwenspersoon zo belangrijk?

‘Op het moment dat een van deze dingen voorvalt is het niet altijd even makkelijk om dit bespreekbaar te maken bij collega’s of leidinggevenden. Soms denken de mensen dat de situatie juist daardoor kan verslechteren. Daarom is het goed om dit eerst met een onafhankelijk iemand te bespreken. In de meeste gevallen adviseer ik alsnog om het zichtbaar te maken bij de organisatie, maar de keuze hiervoor ligt bij de melder. Daarbij kan ik altijd meedenken over manieren om dit het beste te doen of zelf aanschuiven bij een eventueel gesprek.’

Is anonimiteit gewaarborgd?

‘Met de informatie die ik ontvang wordt niets gedaan, tenzij daar door de melder uitdrukkelijk toestemming voor wordt gegeven. Wel worden alle meldingen anoniem verzameld. Aan het eind van het jaar maak ik, zonder op specifieke gevallen in te gaan, voor de organisatie zichtbaar hoeveel meldingen er zijn en welke problemen zij dienen aan te pakken. Daarbij schrijf ik een conclusie en eventuele aanbevelingen. Op deze manier hebben meldingen ook een signaleringsfunctie.’

Is een interne of een externe vertrouwenspersoon beter?

‘Die vraag is niet eenzijdig te beantwoorden. Sommige organisaties hebben zowel een interne als externe vertrouwenspersoon, dat is altijd goed. De een vindt het makkelijker om af te stappen op iemand binnen de organisatie en de ander voelt zich comfortabeler bij iemand erbuiten. Als ik echt moet kiezen tussen één van beide, zou ik toch een extern vertrouwenspersoon adviseren. Deze staat niet op de vaste loonlijst van de organisatie en de kans op belangenconflicten is daardoor nog kleiner.’

Merk je dat de vraag is toegenomen na de aflevering van BOOS over de vermeende misstanden bij The Voice of Holland?

‘Ja, dat merk ik wel. Er zijn een stuk meer aanvragen vanuit werkgevers om een nieuw beleid in te voeren met een vertrouwenspersoon, daardoor hebben we het op dit moment erg druk. Het besef dat een vertrouwenspersoon geen overbodige luxe is, is gegroeid. Uiteraard zie ik dat als een positieve ontwikkeling.’

Kan een vertrouwenspersoon zorgen voor minder personeelsuitval?

Naar wat we weten zorgt de aanwezigheid van psychische arbeidsbelasting voor hoge arbeidsuitval. Maatregelen hiertegen treffen, kan dus zeker verzuim voorkomen. Hersenen werken natuurlijk minder goed bij hoge stress en veel negatieve emoties. Alleen al met iemand praten over de onveilige situatie op werk kan stressverlagend werken. Dat kan er op zijn beurt weer voor zorgen dat het makkelijker wordt het probleem intern bespreekbaar te maken. 

Natuurlijk is een veilig gevoel voor de werknemer ook een belangrijk doel, naast voorkomen dat iemand uitvalt. Bij uitval is er echter vaak al sprake van een geëscaleerde situatie en het is ook in het belang van de werknemer zelf om dit voor te zijn. Een vertrouwenspersoon kan daar een belangrijke verbindende rol in spelen.’