Bits of Freedom wil niet in begeleidingscommissie corona-app

De Nederlandse overheid wil een app ontwikkelen waarmee jij als gebruiker kunt zien of je in de buurt bent geweest van iemand die besmet is met het Covid-19-virus. De smartphonetoepassing moet daarmee een rol gaan spelen in het bestrijden van de corona-pandemie, maar hoe precies, dat is nog niet helemaal duidelijk.

Bovendien vormen privacykwesties een belangrijk obstakel, zo bleek ook al tijdens de niet bepaald succesvolle 'appathon' in april. Nu, bijna een maand later, is daar voor Bits of Freedom (BoF) nog te weinig in veranderd.

'Beschrijving van het probleem nog niet helder'

'Het Ministerie heeft een aantal fundamentele vragen nog steeds niet beantwoord,' vertelt BoF-beleidsadviseur Rejo Zenger. 'Zo is bijvoorbeeld de beschrijving van het probleem dat de app moet gaan oplossen, nog niet helder.'

Tegelijkertijd heeft hij de indruk dat een aantal fundamentele beslissingen al is genomen. 'De keuze voor het raamwerk van Apple en Google is een heel belangrijke. Daarmee legt je namelijk de technologie vast die wordt ingezet. Wij hebben geen interesse in het geven van advies of de kleur van een button in de app blauw of rood moet zijn. Advies geven doen we graag op een zinnige manier, en dat betekent meedenken over de fundamenten van zo'n corona-app. Daar staat het Ministerie blijkbaar niet voor open.'

Met hand en tand verweren

Het is niet zo dat BoF sowieso tegen een dergelijke app is, maar de waakhond heeft wel de nodige bedenkingen. Dat blijkt ook uit het manifest Veilig tegen corona, dat hij begin april publiceerde samen met enkele tientallen andere partijen die zich hard maken voor onder andere (internet)vrijheid, privacy en mensenrechten, zoals de Consumentenbond, het Platform Burgerrechten, Code for NL, Bureau Jeugd en Media, Brenno de WInter en Sheila Sitalsing.

In het manifest staat onder andere dat een corona-app tijdelijk, transparant, volledig anoniem en gebruiksvriendelijk moet zijn, zonder commerciële bijbedoelingen en onder regie van onafhankelijke deskundigen, en dat het gebruik ervan vrijwillig moet zijn.

'Zolang de app niet aan de tien voorwaarden in dit manifest voldoet, zullen wij ons er met hand en tand tegen blijven verweren.' 

Is het dan niet júíst goed om zitting te nemen in die commissie, en zo alsnog vragen beantwoord te krijgen en invloed te kunnen uitoefenen?

'Ook buiten die commissie kunnen wij nog campagne voeren en de publieke opinie sturen, dus daar maak ik me niet zo veel zorgen over. Ik hoorde de vergelijking: je vraagt een hooggewaardeerde kok met het maken van een mooi diner, maar je hebt wel zelf alvast een receptje uitgeprint en alle boodschappen gedaan. Dan kun je wel een kok inhuren, maar die gaat dan weinig impact meer hebben.'

Zenger ziet het bovendien niet zitten dat als de app af is, de minister kan schermen met het feit dat BoF erover heeft meegedacht. 'Dan moeten wij weer gaan uitleggen dat we inderdaad hebben geadviseerd, maar dat de minister niets heeft overgenomen.'