Makelaar

In september 2021 toonde Radar met de verborgen camera aan dat sommige makelaars zich in de oververhitte woningmarkt schuldig maakten aan vriendjespolitiek: informatie over biedingen werd doorgespeeld en de verkoopprijs werd opgevoerd. Het grote probleem was dat het koopproces niet transparant verliep. Bij Vereniging Eigen Huis kwamen honderden meldingen binnen van potentiële huizenkopers die zich buitenspel gezet voelden. 

Mensen die op zoek zijn naar een huis kunnen binnenkort in een logboek zien welke biedingen zijn uitgebracht op een woning. Drie makelaarsverenigingen zetten op 1 juli een digitaal biedlogboek online. Dat moet het proces rond biedingen op een huis transparanter maken.

Na jaren van steeds sterker stijgende huizenprijzen is er op de woningmarkt een eerste teken van afkoeling. Woningkopers betaalden in de eerste drie maanden van 2022 in doorsnee 2,1 procent minder voor een bestaand huis dan in het voorgaande kwartaal, meldt makelaarsorganisatie NVM. Het is sinds het begin van 2019 niet meer voorgekomen dat huizen goedkoper werden dan een kwartaal eerder. Ten opzichte van het eerste kwartaal van 2021 was er nog wel sprake van een forse prijsstijging.

Beroepsverenigingen voor de makelaardij NVM, VBO en Vastgoedpro willen dit jaar een onafhankelijk en 'verenigingsoverstijgend' tuchtrecht gaan invoeren voor makelaars en taxateurs. Dat moet de kwaliteit en integriteit in de sector verbeteren. De branche kampt al langer met problemen rondom transparantie in het verkoopproces, mede doordat makelaar een vrij beroep is.

Bij de verkoop van een huis moet een automatisch biedlogboek worden bijgehouden. Op die manier hebben zowel de verkopers als de biedende partijen inzicht in hoe het biedingsproces is verlopen en daarmee moet de verkoop van woningen eerlijker verlopen. Met dat voorstel komt demissionair minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken. Verder wil ze dat de regels rond de verkoop van een huis duidelijker worden gemaakt en moeten kopers gelijke kansen krijgen.

Het PvdA Tweede Kamerlid Henk Nijboer heeft in het Vragenuurtje van 7 september mondeling vragen gesteld aan demissionair minister Ollongren van Binnenlandse Zaken naar aanleiding van de uitzending van Radar over misstanden bij makelaars.

Woningen die naar je zin zijn, kun je niet betalen. Wat je wel kunt betalen wordt ver overboden, of is al weg voordat je wist dat het te koop stond. Steeds vaker schakelen woningzoekenden daarom een aankoopmakelaar in. Vooral voor 'insiders informatie': informatie die makelaars elkaar toespelen over huizen die beschikbaar komen en de stand van de biedingen. Op die manier maken makelaars zich steeds meer onmisbaar. Dat komt de woningmarkt, die al zo overspannen is, niet ten goede.

Eindelijk! Je hebt in deze moeilijke huizenmarkt een huurhuis gevonden. Wel moet je daarvoor 500 euro bemiddelingskosten aftikken. Doe je dat niet? Voor jou tien andere huurders! Bemiddelingskosten rekenen is verboden, maar door de krappe huizenmarkt staan huurders met de rug tegen de muur en eisen bemiddelaars illegaal honderden euro’s.

Het is bijna onmogelijk om een betaalbaar huis te kopen. Huizen zijn vaak al onder bod verkocht als ze op de huizensite Funda verschijnen. En in 70 procent van de gevallen wordt de vraagprijs vet overboden. Zonder aankoopmakelaar krijg je niet eens de kans op een bezichtiging en aankoopmakelaars verdelen onderling woningen. Welke rol spelen makelaars in deze oververhitte woningmarkt? Radar bezocht elf aankoopmakelaars met verborgen camera. 

PvdA-Kamerlid Henk Nijboer stelt dat de oneerlijke biedingspraktijken op woningen strafbaar gesteld moeten worden. Nijboer doet de uitspraken in de uitzending van Radar waarin wanpraktijken op de woningmarkt aan de kaak worden gesteld. Radar ging undercover bij 11 makelaars en ontdekte dat veel makelaars elkaar huizen toespelen, onderling onderhandelen over biedingen en een woning bewust onder de taxatiewaarde in de markt zetten zodat er veel belangstelling is en consumenten tegen elkaar opbieden. Hierdoor slepen zij er een maximale bonus uit naast de courtage die ze al vragen. 'De Tweede Kamer moet ingrijpen', stelt Henk Nijboer. 

In de uitzending van 6 september 2021 onthulde Radar dat aankoopmakelaars zich niet aan hun eigen erecode houden. Door bonussen op overbiedingen en onderling contact dragen zij bij aan een overspannen woningmarkt. Radar vroeg om een reactie aan Kasja Ollongren, demissionair minister van Binnenlandse Zaken. 

Tweede Kamerleden voor de politieke partijen VVD, PvdA, CDA en SP reageren op de uitzending van 6 september 2021 over schimmige praktijken in de makelaardij. 

Makelaars krijgen bij het verkopen van een woning vaak een bonus over het bedrag dat overboden wordt. Dat blijkt uit onderzoek van Radar. Makelaars zetten een woning bewust onder de taxatiewaarde in de markt zodat er veel belangstelling is en consumenten tegen elkaar opbieden. Hierdoor slepen zij er een maximale bonus uit naast de courtage die ze al vragen. Radar ging undercover bij 11 makelaars en ontdekte ook dat veel makelaars elkaar huizen toespelen en onderling onderhandelen over biedingen. Vereniging Eigen Huis spreekt van gebrek aan ethiek en moreel besef bij makelaars. 

'Wij willen jouw woning kopen'. Deed een makelaar bij jou ook een voorstel in de bus? Of misschien kwam je zelf met het idee om je huis aan een organisatie te verkopen en het terug te huren. Vereniging Eigen Huis en Consumentenbond raden 'sale & lease back', zoals die constructie heet, in ieder geval af: 'Het is een dure oplossing om je huis op te eten.' Dit zijn de voor- en nadelen. 

Makelaars zouden net als woningcorporaties inzicht moeten geven in hoe huizen verkocht zijn. Dat doen de corporaties met een zogeheten algemene verantwoording, een lijst met redenen waarom een bepaalde woning wordt toegewezen. Daartoe roept makelaarsvereniging VBO op, in een reactie op berichtgeving van dagblad Trouw over verboden afspraken in de makelaardij over de verkoop van huizen.