Hypotheekplannen Rutte III: de gevolgen voor de huizenbezitter

De nieuwe hypotheekplannen van Rutte III werden vorige week bekend. Meteen ontstond er ophef over de zogenoemde 'aflosboete'. Hierdoor raken huizenbezitters die hun hypotheek volledig hebben afgelost, hun belastingvoordeel kwijt. Radar rekent uit wat de gevolgen zijn van de nieuwe hypotheekplannen voor jouw portemonnee.

4 ingrijpende belastingplannen van Rutte III:

1. Er komen vanaf 2019 twee belastingschijven in plaats van vier: - Een basistarief van 36,93 procent voor inkomens tot 68.600 euro. - Een toptarief van 49,5 procent voor inkomens daarboven. - Alleen AOW-ers betalen over de eerste 20.000 euro een lager belastingtarief van 18,65%.
2. De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd. Vanaf 2020 gaat de aftrek ieder jaar met 3 procent naar beneden. Vanaf 2020 daalt de maximum hypotheekrenteaftrek van 46 procent naar maximaal 37 procent in 2023. 2020: 46% 2021: 43% 2022: 40% 2023: 37%
3. Daarnaast komt er een verlaging van het eigenwoningforfait, de verplichte fiscale bijtelling voor huiseigenaren. Nu is dat nog 0,75 procent van de WOZ-waarde van de woning en dat wordt 0,6 procent.
4. Tot slot wordt de Wet-Hillen in 30 jaar afgeschaft. Deze wet werd in 2005 ingevoerd door toenmalig minister Hans Hillen om huiseigenaren te stimuleren hun hypotheek af te lossen. Wie zijn hele koophuis afloste, betaalde geen eigenwoningforfait meer. Dit belastingvoordeel verdwijnt nu stapsgewijs.

Veel commotie

Over dit laatste punt ontstond veel commotie. Wie netjes zijn hypotheek had afgelost en vrij was van woonlasten, komt nu bedrogen uit. Iedereen met een koophuis betaalt voortaan een bijtelling van 0,6% over de WOZ-waarde van de woning. Of je je hypotheek nu hebt afgelost of niet.

Michiel Lensink van de online-hypotheekadviseur Ikbenfrits.nl begrijpt de ophef wel. 'De overheid stimuleert mensen eerst om hun huis af te lossen. Nu worden mensen bestraft die dat netjes hebben gedaan. Mensen maken een lange termijn planning. Ze wilden als ze met pensioen waren – en minder inkomen hebben - geen woonlasten meer. En nu worden ze opeens geconfronteerd met kosten waar ze niet op gerekend hebben. En je komt er ook niet onderuit. Dat is niet oké.'

Rekenvoorbeelden

Het afschaffen van de 'Wet-Hillen' heeft gevolgen voor mensen met een klein pensioen en die door de stijgende huizenprijzen in een inmiddels duur huis wonen.

Bekijk de drie rekenvoorbeelden van Ikbenfrits (Microsoft Excel-bestand)

Hierin -op tabblad 'S3'- zie je dat dit gepensioneerde echtpaar van 67 jaar de komende 30 jaar een flink belastingnadeel heeft. Nu betalen ze dankzij de Wet Hillen geen bijtelling, omdat ze hun koophuis volledig hebben afbetaald. Ze kochten hun woning in 1985 voor 200.000 euro en het is nu vier ton waard.

Aflosboete van 7000 euro

Door het geleidelijk afschaffen van de wet-Hillen betalen ze voortaan ieder jaar belasting, de zogenoemde 'aflosboete' (de dalende blauwe lijn).

In het eerste jaar is het slechts 23 euro en dat loopt in 30 jaar op naar een bedrag van 457 euro per jaar. In totaal betaalt dit echtpaar door de nieuwe belastingregels 7115 euro meer belasting.

Harrie-Jan van Nunen van De Financiële Makelaar zegt dat de overheid heel slim kiest voor 'de weg van de geleidelijkheid'. 'Het is een truc van Den Haag. Als ze het in een keer omgooien, zou iedereen op zijn achterste benen staan. Nu ga je niet op de barricade voor twee euro per maand verschil. Maar mensen vinden de overheid onbetrouwbaar. Je wordt eerst aangemoedigd om af te lossen, want dan ben je van die bijtelling af. En nu wordt dat voordeel teruggedraaid. Dat frustreert mensen en maakt ze boos.'

Hoge inkomens helemaal de klos

Dit rekenvoorbeeld  gaat uit van een woning met een WOZ-waarde van vier ton. Mensen met een hoog inkomen en een duur koophuis zijn helemaal de klos. Wie een huis boven een miljoen euro bezit, wordt hard geraakt. Ze krijgen minder hypotheekrenteaftrek (maximaal 37 procent). Daarnaast krijgen ze te maken met de villabelasting (op dit moment 7.950 euro plus 2,35 procent van de WOZ-waarde) en ze betalen voortaan een bijtelling van 0,6 procent vanwege het afschaffen van de wet-Hillen.

'Bovendien weet je nooit wanneer de overheid die bijtelling weer gaat verhogen. Nu wordt die verlaagd van 0,75 procent naar 0,6 procent', zegt Harrie-Jan van Nunen van De Financiële Makelaar. 'Niets is zeker in Den Haag. Het percentage wordt jaarlijks vastgesteld en niemand kan garanderen dat dit percentage niet stijgt.'

Van Nunen laat aan de hand van onderstaand staatje zien dat de overheid moeiteloos het eigenwoningforfait kan verhogen. In 2004 was het ook 0,85 procent.

Historisch overzicht van de ontwikkeling van de bijtellingspercentages:

2017:     0,75%

2016:     0,75%

2015:     0,75%

2014:     0,70%

2013:     0,60%

2012:     0,60%

2011:     0,55%

2010:     0,55%

2009:     0,55%

2008:     0,55%

2007:     0,55%

2006:     0,55%

2005:     0,60%

2004:     0,85%

2003:     0,80%

2002:     0,80%

2001:     0,80%

'De Wet-Hillen is bedacht om mensen te stimuleren hun hypotheek af te lossen. Maar door de afschaffing betaalt voortaan iedere huizenbezitter een bijtelling of die nu wel of niet aflost. Die bijtelling is puur bedacht om mensen minder hypotheekrenteaftrek te geven. Dit is de sluipmoordenaar onder de hypotheekrenteaftrek. Er wordt stiekem gedraaid aan het percentage van het eigenwoningforfait. Officieel verander je niets aan de hypotheekrenteaftrek, maar uiteindelijk betaalt iedere huizenbezitter meer,' aldus Van Nunen.

Dubbel geraakt

In onze uitzending tonen we nog twee rekenvoorbeelden. Hieruit blijkt dat mensen zich niet realiseren dat ze minder hypotheekrenteaftrek krijgen door alle fiscale maatregelen. En dat mensen die na 30 jaar hun hypotheekrenteaftrek kwijtraken, dubbel geraakt worden door het afschaffen van de Wet-Hillen.

Bekijk de drie rekenvoorbeelden van Ikbenfrits (Microsoft Excel-bestand)