background branding

Wirwar aan milieuzones in Nederland

Invoeren van een milieuzone. Het lijkt een populaire maatregel voor steeds meer gemeenten om de lucht in de stad schoner te krijgen. Inmiddels hebben 3 steden in Nederland milieuzones ingevoerd. Utrecht, Amsterdam en Rotterdam.

Arnhem en Maastricht willen op korte termijn een dergelijk systeem opzetten. Ook Eindhoven en andere steden hebben vergevorderde plannen. Hoe ze dat doen, verschilt per gemeente. Er wordt nog gewerkt aan een landelijk systeem, maar er lopen nog onderzoeken hoe dat er precies uit moet zien. Mogelijk is daar voor de zomer meer duidelijkheid over aldus een woordvoerder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

Verschillen in milieuzones in Nederland

Doordat gemeenten zelf mogen weten hoe ze milieuregels invoeren, ontstaat inmiddels een wirwar aan typen milieuzones. Maastricht wil niet wachten op een landelijk beleid en overweegt een milieusticker in te voeren, net als in Duitsland. In Arnhem geldt de regeling juist alleen voor personenauto’s, terwijl in Amsterdam de regeling juist geldt voor bestelbusjes.Bekijk de verschillen tussen de Nederlandse milieuzones

Ook in het buitenland gelden strenge regels. Zo heb je in de meeste Duitse steden verplicht een milieusticker nodig.Met de auto naar het buitenland: waar moet je rekening mee houden?

Bouwjaar

De overeenkomst tussen bijna alle gemeenten is dat ze bij het verbod kijken naar het bouwjaar van de auto. Dat is bepalend voor wel of geen toegang tot de milieuzone. Voor eigenaren van bijvoorbeeld een dieselcamperbusje dat net een jaar te oud is, is deze regeling natuurlijk wel zuur. Zij moeten nu betalen om hun camper in en uit te pakken.

Effectieve maatregel?

Is een milieuzone wel effectief om de lucht schoner te krijgen in de binnensteden? Daarover verschillen de meningen. Volgens TNO, dat de effecten van de eerste milieuzone in Utrecht heeft onderzocht, blijkt de invoering vooral effectief voor verlaging van de uitstoot van fijnstof en roet. Door te monitoren welke voertuigen in de milieuzone rijden en dat te vergelijken met een situatie zonder milieuzone, heeft TNO aangetoond dat de uitstoot van fijnstof door licht wegverkeer in Utrecht gedaald is als gevolg van de milieuzone. Maar of de milieuzone heeft bijgedragen aan de waargenomen daling van de concentratie elementair koolstof (EC) is met metingen van de luchtkwaliteit niet aangetoond.

De gemeten concentraties worden namelijk beïnvloed door verschillende factoren zoals variaties in achtergrondconcentratie, weer en verkeersdrukte. Het is moeilijk om door die variaties heen het effect van een milieumaatregel zichtbaar te maken. Om echt een goed beeld te krijgen, moet er langer en uitgebreider worden gemeten.

Richard Smokers, onderzoeker van TNO, zegt dat een milieuzone een van de maatregelen is om een schonere lucht te krijgen. 'Het probleem van slechte luchtkwaliteit kan niet met een enkele maatregel worden opgelost. Welke maatregelen een gemeente kiest, hangt ook af van de stoffen waarvoor een reductie van de concentratie nodig is. Wil je minder stikstof (NOx) dan is een milieuzone niet het meest effectief om in te voeren. Het doet meer voor de vermindering van fijnstof. Maar ook dan moet je om een groot effect te bereiken milieuzones invoeren in combinatie met andere maatregelen. Denk daarbij aan parkeerbeleid, stimuleren van fietsen, OV maatregelen en veranderen van verkeersstromen.'

Effectiviteit

Anne Knol van Milieudefensie zegt dat uit rapporten in het buitenland wel degelijk is bewezen dat milieuzones effectief zijn. 'Milieuzones zijn vooral goed om de concentratie roet te verlagen. Heel relevant voor de gezondheid (roet is een van de meest schadelijke stoffen in de lucht), maar er is geen wettelijke norm voor. Voor fijnstof en stikstofdioxide, waar wel normen voor zijn, doen de zones

relatief weinig. Het is dus echt een gezondheidsmaatregel. "Gezondheidszone" was een beter woord geweest', aldus Anne Knol van Milieudefensie.

Verwarrend

De wijze waarop er nu per gemeenten verschillende soorten milieuzones ontstaan is ook voor milieudefensie verwarrend. Anne Knol: 'Er zijn verschillende verkeersborden, er wordt op verschillende wijze gehandhaafd. Het rijk heeft het jaren laten liggen ondanks herhaaldelijke verzoeken vanuit de gemeenten. Gelukkig gaan ze dat eindelijk oppakken.'

Protest van oldtimers

Liefhebbers van klassiekers vinden dat je geen onderscheid kunt maken alleen op basis van de leeftijd van auto’s. Met een demonstratie waarbij tientallen oldtimers meereden, heeft De Stichting Rotterdamse Klassiekers afgelopen zaterdag geprobeerd om gemeenten op een op een positieve manier van te overtuigen dat er veel zinvollere maatregelen bestaan om de lucht in Nederland schoner te krijgen dan een milieuzone.