20.000 euro schuld bij het CAK door fout van het Zorgkantoor
Bij Anita Boere-Borremans wordt in 2012 de ziekte ALS vastgesteld. Een progressieve zenuw- spierziekte waar zij uiteindelijk aan zal overlijden. Om Anita’s wens om thuis te blijven wonen waar te maken, krijgt zij een persoonsgebonden budget (PGB). Op die manier kan er zorg aan huis geregeld worden. Maar doordat het Zorgkantoor in 2016 niet doorgeeft aan het Centraal Administratie Kantoor (CAK) dat de zorg vanaf dat moment onder een andere regeling valt, betaalt het gezin jarenlang niet de juiste eigen bijdrage. Wanneer het zorgkantoor jaren later de beschikking alsnog doorgeeft, krijgt de familie een rekening van ruim 20.000 euro gepresenteerd.
Het CAK berekent en int de eigen bijdragen die patiënten moeten betalen voor zorg die zij ontvangen vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) of de Wet Langdurige Zorg (Wlz). De indicatie voor de Wmo wordt geregeld door de gemeente en de indicatie voor de Wlz door het Zorgkantoor van de zorgverzekeraar.
In het voorjaar van 2018 wordt de familie via een telefoontje van het CAK gewaarschuwd dat er een hoge rekening aan komt van 20.440 euro. Het CAK heeft kort daarvoor op 9 januari 2018 doorgekregen dat mevrouw sinds 1 januari 2016 Wlz-zorg ontvangt in de vorm van een persoonsgebonden budget (PGB). Omdat hier een eigen bijdrage voor betaald moet worden, stelt het CAK deze vast met terugwerkende kracht over 29 maanden wat resulteert in de hoge stapelfactuur.
Overgang van Wmo naar Wlz
De rekening overvalt de familie compleet. Het gezin betaalde namelijk wel elke maand een eigen bijdrage aan het CAK, vertelt dochter Elise Boere: ‘Die eigen bijdrage werd maandelijks betaald dus je verwacht gewoon niet dat er zulke problemen opkomen.’ Nu blijkt dat het gezin jarenlang een eigen bijdrage heeft betaald vanuit de verkeerde regeling, namelijk de Wmo, en deze valt een stuk lager uit dan de eigen bijdrage vanuit de Wlz.
Het gezin maakt al langer gebruik van ondersteuning vanuit de Wmo en in 2016 wordt de eigen bijdrage verlaagd. Het gezin denkt dat dit komt door de overgang van de Wmo naar de Wlz die besproken is met het Zorgkantoor van Zilveren Kruis. Ze controleren de gegevens op de factuur. Inkomensgegevens en het bedrag van het PGB kloppen en dus denkt de familie dat alles in orde is. Dat de eigen bijdrage op dat moment nog steeds wordt geïnd via de Wmo hebben zij niet in de gaten.
Dat er nog steeds een eigen bijdrage vanuit de Wmo werd geheven, kwam doordat Anita ook gebruik maakte van een traplift en er op dat moment niet bekend was bij het CAK dat zij zorg ontvangt vanuit de Wlz. Deze eigen bijdrage vanuit de Wmo is gestopt op het moment dat duidelijk werd dat er samenloop is met de Wlz.
Naar de rechter vanwege de vordering
Het gezin besluit de vordering aan te vechten via hun rechtsbijstandsverzekering. Maar omdat het CAK binnen de wettelijke termijnen is gebleven, besluit de bestuursrechter in maart 2019 dat het gezin het volledige bedrag toch moet betalen. Het CAK heeft namelijk pas op 9 januari 2018 melding gekregen van het Zorgkantoor en had de eigen bijdrage dus niet eerder kunnen vaststellen.
Het CAK stelt dat mevrouw sinds 2016 haar PGB ontvangt. De familie ontvangt echter al sinds 2013 een PGB maar dan vanuit de Wmo. De gemeente heeft in 2016 ook een wijziging doorgegeven waardoor de eigen bijdrage van het CAK gewijzigd is. De advocaat van de familie vraagt zich af of in dat geval een onderzoeksplicht is voor het CAK om na te gaan of er mogelijk sprake is van een andere regeling zoals Wlz.
Volgens een woordvoerder van het CAK is het niet mogelijk voor de organisatie om dit weten: 'De indicatie voor de Wmo is aan gemeente, de indicatie van Wlz is aan het zorgkantoor. Het CAK heeft nooit inzicht in de indicatie. Overigens veranderen in de Wmo eigen bijdrages met grote regelmaat. Omdat de zorg wordt aangepast en omdat gemeenten eigen beleid kunnen toepassen in de eigen bijdragen. Dat is dus een gebruikelijke gang van zaken. Voor het CAK is dat geen aanleiding tot nader onderzoek.'
Fout ligt bij zorgkantoor Zilveren Kruis
De fout in de zaak van mevrouw Boere-Borremans ligt dus niet bij het CAK maar bij het zorgkantoor van Zilveren Kruis dat haar niet op tijd heeft aangemeld bij de instantie. Dit terwijl er al in de beschikking voor het PGB uit december 2015, door het zorgkantoor wordt toegezegd dat zij mevrouw aanmelden bij het CAK. Waarom dit niet gebeurd is tot januari 2018 blijft onduidelijk.
Betalingsregeling niet de gewenste oplossing
Christine Rompa, woordvoerder van Zilveren Kruis erkent dat er een fout gemaakt is. Zij biedt de familie dan excuus aan voor hoe de zaak gelopen is en wil met de familie nogmaals kijken naar een betalingsregeling. Maar het gezin wil helemaal geen gebruik maken van een betalingsregeling. Anita wil namelijk haar man niet achter laten met een schuld, mocht zij komen te overlijden. Inmiddels hebben zij de vordering dan ook betaald. Dochter Elise legt de helft van het bedrag in. Geld dat zij eigenlijk had gereserveerd voor de aankoop van een woning.
Het overige geld wordt opgebracht vanuit de spaarrekening van Anita en haar man. Het gaat allemaal net, maar het gezin is hiermee wel een stuk zekerheid kwijt. Het geld van de spaarrekening was namelijk deels bedoeld voor de uitvaart en voor extra aflossingen op de hypotheek waardoor de man van Anita naar haar overlijden lagere maandlasten hoeft op te brengen.
Tegenwoordig binnen 12 maanden terugvorderen
Volgens Aline Molenaar directeur van Per Saldo, de belangenorganisatie voor mensen met een Persoonsgebonden Budget, is de situatie voor de familie bijzonder zuur. Vooral omdat er sinds 2019 nieuwe wetgeving is waardoor het CAK nog maar mag terugvorderen met twaalf maanden. In dat geval was de schuld van de familie Boere-Borremans al ruim gehalveerd. Binnen deze nieuwe wetgeving mag een Zorgkantoor er bovendien maar vier maanden over doen om een patiënt aan te melden bij het CAK. Omdat de kwestie echter al voor deze tijd speelt, vallen zij volgens Molenaar precies tussen wal en schip.
Omdat de minister met de nieuwe wetgeving het CAK ook meer mogelijkheid heeft gegeven om maatwerk te leveren, vindt Molenaar dat er in de zaak van Anita Boere-Borremans meer coulance getoond moet worden. Zij hoopt dat partijen nog een keer met elkaar aan tafel kunnen en dat er mogelijk alsnog een deel van het bedrag wordt kwijtgescholden.
Reactie CAK en Ministerie VWS
Het CAK laat in een schriftelijke reactie weten de situatie uiterst vervelend te vinden, maar dat zij gebonden zijn aan wettelijke regels die zij voor iedereen gelijk moet toepassen. 'De rechter heeft bevestigd dat het CAK in deze situatie geen ruimte heeft hiervan af te wijken.' Het CAK geeft aan dat zij de familie zoveel mogelijk tegemoet proberen te komen door een betalingsregeling aan te bieden. Zij gaan de familie daarover alsnog benaderen.
Lees hier de volledige reactie van het CAK
Ook het Ministerie van VWS laat weten dat de rechter heeft geoordeeld dat de familie de eigen bijdrage daadwerkelijk verschuldigd is. 'Niettemin gaat het om een fors bedrag en de minister heeft het CAK daarom gevraagd of mw. Boere alsnog een passende betalingsregeling kan worden aangeboden. Het CAK gaat daarover met mw. Boere en haar familie in gesprek.' De nieuwe regelgeving is echter op deze zaak niet van toepassing.
Lees hier de volledige reactie van het ministerie VWS
Kamervragen: vergelijking met eerdere, onverwachte rekening
Maarten Hijink Tweede Kamerlid voor de SP, stelde eerder Kamervragen over de werkwijze van het CAK naar aanleiding van de zaak van mevrouw Bastiaansen, die door een fout van CAK een rekening kreeg van 16.000 euro - die haar uiteindelijk werd kwijtgescholden. Volgens Hijink heeft de minister in de beantwoording toegezegd dat het CAK vooruit mocht lopen op de nieuwe wetgeving. Dat betekent dat het CAK ervoor kan kiezen om deze mensen ten minste volgens deze nieuwe wet te behandelen. Hijink wil dat het CAK zich houdt aan de belofte van de minister en gaat dan ook Kamervragen stellen over de kwestie.