5G-straling en het coronavirus: wat weten we?
In tijden van de coronacrisis zijn we allemaal op zoek naar informatie. Wat heeft het virus veroorzaakt? Wat kun je doen om de risico's op besmetting zo klein mogelijk te maken? En wat zijn gevaren waar je voor moet uitkijken? Hier worden allerlei theorieën op losgelaten. Bij één van die theorieën is 5G-straling de boosdoener.
Sinds de aankondiging van het 5G-netwerk klinken er al geluiden dat dit slecht zou zijn voor de volksgezondheid. Nu wordt dus ook het coronavirus in verband gebracht met de straling afkomstig van de 5G-zendmasten.
Door 5G zou het virus zich makkelijker kunnen muteren en verspreiden, waarbij ook nog de besmetting heviger zou zijn doordat de straling je immuunsysteem aantast. Sommige mensen zeggen zelfs dat het virus is ontstaan door 5G, omdat in Wuhan de uitrol van het 5G-netwerk tegelijkertijd plaatsvond met de uitbraak van het virus. Het vermoeden is dat er mede vanwege deze theorieën afgelopen weekend zendmasten in de fik zijn gestoken in Brabant. Ook over de grens in het Verenigd Koninkrijk was het raak.
RIVM: berichten zijn onzin
Het Nederlandse adviesorgaan over het coronavirus met betrekking tot onze gezondheid, is het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Op een speciale pagina wordt concreet antwoord gegeven op de vraag of er een verband is tussen 5G-straling en het coronavirus. 'Nee, er is GEEN verband tussen 5G en corona (COVID-19). Berichten hierover zijn onzin en berusten op bangmakerij', staat op de site van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden, waar het RIVM onderdeel van is.
De ICNIRP stelt hetzelfde. Dit is een onafhankelijke commissie van wetenschappelijke deskundigen, die onderzoek doen naar blootstelling aan elektromagnetische velden door onder anderen mobiele telefoons. Deze organisatie stelt ook dat er geen link is tussen 5G en het coronavirus. 'De theorie dat 5G-straling je immuunsysteem aantast, is nergens op gebaseerd', zegt Eric van Rongen van de ICNIRP tegen CNN. 'Als 5G, of een andere G, je immuunsysteem zou aantasten, hadden we dit tientallen jaren geleden al gezien in de ziektecijfers. En dat zien we niet.'
Uit eerder onderzoek van het RIVM blijkt dat de mate waarin mensen in Nederland worden blootgesteld aan elektromagnetische velden door 5G, lager is dan de limieten die de Europese Unie aanbeveelt. 'Hoewel sommige onderzoeken naar de huidige generaties mobiele telecommunicatie aanwijzingen voor gezondheidseffecten leveren, geven alle wetenschappelijke onderzoeken samen geen bewijs dat blootstelling onder de limieten schadelijk is', valt er te lezen op de website van het RIVM.
Geen bewijs, toch breedgedragen
Er is dus geen enkel bewijs dat 5G iets te maken heeft met het coronavirus, maar toch worden de berichten massaal gedeeld en gaan er zelfs zendmasten de hens in. Hoe kan dit?
Volgens Mischa Coster, mediapyscholoog NIP, heeft dit een aantal redenen. Hiervan is de zogenaamde confirmation bias de belangrijkste. 'Mensen zijn heel snel geneigd om informatie te accepteren die past bij hun huidige overtuigingen, denkwijze en wereldbeeld. Informatie die dit tegenspreekt, verwerpen we sneller', zegt Coster. Hij denkt dus ook dat dit soort nieuws vooral door de anti-5G activisten wordt gedeeld: zij zijn overtuigd door de berichtgeving waarin het 5G-corona-verband wordt gelegd, en verwerpen berichtgeving waarin dat wordt tegengesproken.
Theorie houdt stand door twijfel
Een andere reden is dat er ondanks de onderzoeken nog steeds geen sluitende conclusie getrokken kan worden. Als het RIVM namelijk zegt dat ze niet hebben kunnen aantonen dat er een verband is, kunnen activisten zeggen dat het RIVM ook niet heeft kunnen aantonen dat er geen verband is. 'Dan laat je altijd twijfel over. En dit soort gedachten worden gevoed door twijfel: het zou zo kunnen zijn', legt Coster uit.
Daarbij zijn dit soort berichten volgens Coster gekoppeld aan samenzweringstheorieën. En onderzoeksorganisaties worden binnen de samenzwering geplaatst. 'Als mensen het RIVM als onderdeel van een samenzwering gaan zien, wordt daardoor de informatie die zij naar buiten brengen verworpen. Dan zijn ze geen autoriteit meer op het gebied van corona, 5G en volksgezondheid.'
Onterecht oorzaak-gevolg-verband
Een laatste fenomeen dat Coster veel voorbij ziet komen, is de vele onterechte causale relaties. Neem als voorbeeld de theorie dat het virus is ontstaan in Wuhan door de uitrol van het 5G-netwerk. 'Het feit dat twee evenementen tegelijkertijd plaatsvinden, houdt niet in dat het ene het ander heeft veroorzaakt.'
Het advies van Coster is vooral om kritisch te blijven kijken naar het nieuws. 'En dus ook als de berichten jouw ideeën bevestigen', zegt hij.
Radar schreef eerder een artikel over nepnieuws over het coronavirus; hierin lees je hoe je dit herkent en hoe je je hiertegen kunt wapenen.