82 procent van de supermarktaanbiedingen is ongezond

Het onderzoek is uitgevoerd door Questionmark in opdracht van het Diabetes Fonds, de Hartstichting, de Nierstichting en de Maag Lever Darm Stichting, vanaf dinsdag 13 oktober verenigd in de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie.

De resultaten zijn gepresenteerd in de 'Superlijst Gezondheid'. Daarin wordt vergeleken wat de acht grote supermarkten van Nederland doen om klanten te ondersteunen met het kopen van gezondere producten. 

De omgeving bepaalt welke keuzes je maakt

Carolien Martens, woordvoerder van de Alliantie Voeding voor de Gezonde Generatie: 'Gezond eten en drinken moet in elke supermarkt de makkelijkste keuze zijn. Dat is niet het geval op dit moment.'

Zeventig procent van de boodschappen doen we bij de supermarkt. 'De omgeving is heel sterk bepalend voor de voedingsvoorkeuren en de keuzes die je maakt. Het aanbod en de acties hebben grote invloed op de keuzes van klanten. Die zijn nu primair gericht op stimuleren van ongezond eten en drinken.'

'Schijf van Vijf als leidraad'

In het onderzoek worden de supermarkten vergeleken op vier onderwerpen: beleid, assortiment, aanbiedingen en inrichting. Streeft de supermarkt ernaar om meer gezonde producten te verkopen? Welk deel van het assortiment bestaat uit product uit de 'Schijf van Vijf'? Helpen de aanbiedingen in de weekfolder om gezond boodschappen te doen? 

De doelstellingen van de supermarkten wat betreft gezond eten zijn op dit moment vaag volgens Martens. 'Als je kijkt naar de doelstellingen zou je willen dat iedereen dezelfde definitie heeft voor wat gezonde voeding is. Dat is heel simpel: de Schijf van Vijf.'

Via het Nationaal Preventieakkoord, waarin staat dat supermarkten de Schijf van Vijf bekender maken in Nederland, hebben zij zich hieraan gecommitteerd. Martens: 'Maar het onderzoek laat zien dat niet duidelijk is wat supermarkten verstaan onder gezond of niet open zijn over welke criteria zij aanhouden als het gaat om gezonde producten.'

'Consumenten vallen voor aanbiedingen'

Ellen van Kleef, hoofddocent marketing en consumentengedrag aan de Wageningen Universiteit is via de Raad van Wetenschappers betrokken bij het onderzoek. We vroegen haar wat het aanbod van de supermarkt met consumenten doet. 

'Het aanbod doet heel veel. Het aanbod van ongezond eten en drinken is heel erg verleidelijk en er zijn heel veel ongezonde producten. Mensen zijn niet altijd gemotiveerd om gezonde keuzes te maken en vinden het ook lastig.'

Uit het onderzoek van Questionmark blijkt zelfs dat 82 procent van alle aanbiedingen in de folders ongezond zijn. Hoe gevoelig zijn wij voor deze aanbiedingen? 'Consumenten worden heel erg gedreven door prijs en aanbiedingen. We vallen allemaal voor die aanbiedingen.'

Hoe groot is de verantwoordelijkheid van de consument zelf?

Het is wel makkelijk om de supermarkten de schuld te geven. Is het niet ook aan de consument zelf om verantwoorde keuzes te maken? Van Kleef: 'Daar zit zeker ook een verantwoordelijkheid van de consument, maar de consument kan het niet alleen.'

Want hoe moeilijk is het om een heerlijk ruikende appeltaart die in de aanbieding is, te laten staan? 'Het is nu nog heel erg de eigen verantwoordelijkheid van de consument. Dat moet eerlijker verdeeld worden', zegt van Kleef. 

De Dirk, Lidl, Coop en Ekoplaza zijn op dit moment de voorlopers als het gaat om het stimuleren van gezonde voeding. De Dirk blinkt bijvoorbeeld uit door geen ongezonde producten bij de kassa aan te bieden. De Plus, Aldi en Albert Heijn doen het op dit moment het slechtst.