Achteraf betalen, vooraf geblokkeerd: hoe je ongemerkt op een zwarte lijst belandt
Achteraf betalen met diensten als Klarna of Riverty voelt laagdrempelig: je bestelt iets online, ontvangt het thuis en betaalt later. Maar wat veel consumenten zich niet realiseren, is dat een onbetaalde rekening je op een zwarte lijst kan zetten. En dat kan grote gevolgen hebben voor je financiële toekomst — vaak zonder dat je het doorhebt.
BKR: wat wordt wel en niet geregistreerd?
De bekendste zwarte lijst is die van het Bureau Krediet Registratie (BKR). Kredietverstrekkers moeten je registreren bij het BKR als je een lening afsluit of structureel achterloopt met betalen. Bij bijvoorbeeld gespreid betalen met rente, of als een betalingsachterstand langer dan 120 dagen openstaat, volgt een registratie. Achteraf betalen via Klarna of Riverty binnen 30 dagen wordt meestal níét gemeld aan het BKR. Maar zodra je gebruikmaakt van een kredietvorm of je achterstand oploopt, kán het alsnog gebeuren.
Positief of negatief: dat verschil telt
Een positieve BKR-registratie houdt in dat je een lening hebt die je netjes aflost, zoals een afbetaling van een telefoon. Dat klinkt onschuldig, maar bij een hypotheekaanvraag kan ook dat al vragen oproepen. Wordt er een achterstand gemeld, dan volgt een negatieve codering. Die blijft tot vijf jaar zichtbaar — ook als je inmiddels hebt afbetaald. En dat kan ertoe leiden dat je een lening, creditcard of hypotheek niet rond krijgt.
Andere lijsten: Focum, Preventel en EDR
Naast het BKR zijn er ook minder bekende commerciële lijsten, zoals Preventel (voor wanbetalers in de telecomsector), Focum (voor o.a. webshops en energiebedrijven) en EDR Credit Services (voor risicobeoordeling bij verzekeringen of leningen). Deze registraties zijn vaak nog minder transparant: je wordt lang niet altijd geïnformeerd als je erop staat, maar onder water worden ze wél gebruikt om je kredietwaardigheid in te schatten.
Weigering zonder waarschuwing
Veel mensen ontdekken pas dat ze geregistreerd zijn als ze ergens worden afgewezen. Bijvoorbeeld bij een nieuwe telefoonprovider, of bij het aanvragen van een persoonlijke lening. Dat roept de vraag op: kun je controleren of je op zo’n lijst staat?
Zo kom je erachter (en er weer vanaf)
Bij het BKR kun je gratis inzage krijgen via mijnbkr.nl. Bij andere lijsten moet je je gegevens opvragen via de website van de organisatie zelf, zoals preventel.nl, focum.nl of edrcreditservices.nl. Je moet je identiteit verifiëren, en het kan enkele dagen duren voor je reactie krijgt.
Ben je onterecht geregistreerd? Dan kun je bezwaar maken. Bij het BKR verdwijnen negatieve coderingen automatisch na vijf jaar. Bij commerciële partijen verschilt de bewaartermijn, maar ook daar kun je verzoeken tot verwijdering indienen. Kom je er niet uit, dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens of eventueel naar de rechter stappen.
Kleine schuld, grote gevolgen
Wat begint met een onbetaalde rekening van een paar tientjes, kan je financiële ruimte jarenlang beperken. Je hoeft geen fraudeur te zijn om op een lijst te belanden — soms is één gemiste betaling al genoeg. Check dus goed welke betaalmethodes je gebruikt, of er sprake is van een kredietconstructie, en of een partij gegevens deelt met het BKR of een commerciële lijst. Want ongemerkt op een zwarte lijst belanden is makkelijker dan je denkt — maar er weer vanaf komen is vaak een stuk lastiger.