Bankfraude - Reactie ABN AMRO

1. Hoe kun je je als klant wapenen tegen fraude/oplichting?

• Een belangrijke tip is: Hang op! Klik weg! Bij twijfel: bel je bank! (kan bij ABN AMRO 24/7).
• De 5 B’s: bescherm je codes en geef ze nooit af, bewaak je pas, laat deze niet slingeren en geef die nooit af, beveilig je apparatuur om bankzaken te regelen, bekijk regelmatig je bankafschriften en bij twijfel: bel je bank via het officiële telefoonnummer dat je zelf opzoekt en zorg dat je contact krijgt met iemand van de bank.

Aanvullende veiligheidstips:

• Jouw bank zal je nooit aan de telefoon, in een e-mail, via SMS of in een  ander tekstbericht vragen om ergens in te loggen, iets te betalen of iets goed te keuren.
• Lees via internetbankieren en mobiel bankieren aandachtig alle berichten en waarschuwingen van je bank.
• Stel veilige bedrag- en daglimieten in. Hou het saldo op je betaalrekening laag en zet de rest op een spaarrekening.
• Bespreek onverwachte rekeningen en betaalverzoeken met een vertrouweling, via een telefoonnummer dat je zelf hebt opgezocht en gecontroleerd.
• Controleer altijd het webadres van de website waar je je bancaire beveiligingscodes wil intikken, ook als de website er precies hetzelfde uitziet  als de website van je eigen bank. Tik die beveiligingscodes uitsluitend in op  de echte website van je eigen bank en nergens anders. Op VeiligBankieren.nl leggen we uit hoe je een valse en de echte website van je bank kunt herkennen aan het webadres. 

2. Heeft de bank tips voor wat consumenten niet moeten doen?

• Reageer niet op een dringende opdracht aan de telefoon, in een e-mail, SMS of  ander tekstbericht, zogenaamd van je bank.
• Betaal niet aan of voor een goede bekende als je die niet eerst normaal hebt  gesproken en herkend.
• Tik beveiligingscodes van je bank niet in op een website die niet het juiste webadres  van je eigen bank heeft.
• Scherm je pincode altijd goed af en geef je pincode en andere beveiligingscodes van  je bank nooit aan iemand anders.
• Geef je bankpas of creditkaart nooit uit handen; gebruik zoveel mogelijk contactloos  betalen.
• Stuur nooit je bankpas op, ook niet naar je bank. En laat de pas ook niet ophalen  door iemand die zegt dat hij van de bank is.

3. Wat doet de bank tegen fraude/oplichting om klanten te beschermen?

• Wij informeren klanten via onze website, via bankmail, in appberichten etcetera en door middel van gezamenlijke informatiecampagnes met andere banken.
• We delen kennis en ervaring, bijvoorbeeld met andere banken en politie.  - Wij proberen valse websites/e-mails uit de lucht te halen.
• We proberen gestolen geld terug te halen.
• We heffen rekeningen van oplichters op en beëindigen de relatie met hen.
• We proberen frauduleuze betalingen te herkennen.
• We geven informatie over veilig bankieren, ook samen met andere banken. 

4. Op wat voor manier informeert de bank klanten over oplichting?

We zetten zoveel mogelijk kanalen in om onze klanten te waarschuwen voor oplichters. Dat zijn onder andere digitale kanalen en ook campagnes.

5. Wat moeten consumenten doen die toch slachtoffer zijn geworden van oplichting?

• Als een klant slachtoffer is geworden, dan raden wij aan om aangifte te doen bij de politie en contact op te nemen met de bank.

6. Wat doet de bank voor slachtoffers?

We nemen de melding in ontvangst, nemen direct maatregelen om verdere schade te voorkomen en we geven raad en advies. Slachtoffers van ongeautoriseerde bankfraude zoals phishing krijgen hun geld terug als zij zich aan de vijf veiligheidsregels hebben gehouden.

7. Heeft de bank een online-pagina met tips/procedure voor slachtoffers?

Ja, abnamro.nl/veiligbankieren en slachtoffers kunnen online fraude melden. Interbancair hebben we de veiligbankieren.nl site.

8. Om wat voor schadebedrag gaat het op jaarbasis?

Deze infomatie geven we niet op individuele basis. De Nederlandse Vereniging van Banken maakt fraudecijfers bekend voor de banken gezamenlijk:

• De schade door fraude die banken vergoeden was in 2019 bijna 15 miljoen  euro. Denk aan phishing en fraude met gevonden en gestolen bankpassen.  Ruim 99 procent van alle schade door fraude met internetbankieren (vooral phishing) werd in 2019 vergoed.
• Bij veel oplichting worden slachtoffers misleid om zelf aan de oplichters te  betalen. Op basis van politieverklaringen in de media lijkt de schade door o.a.  oplichting via WhatsApp en spoofing, dit jaar te kunnen oplopen tot meer dan 20 miljoen euro.

9. Welke schadebedragen worden/wel niet vergoed?

Elke case bekijken we individueel. De schade wordt in beginsel wel vergoed als het slachtoffer de betaling niet zelf heeft uitgevoerd zoals bijvoorbeeld bij phishing. Belangrijk is dat het slachtoffer zich aan de vijf veiligheidsregels heeft gehouden. Als de klant de betaling wel zelf heeft uitgevoerd dan wordt de schade in beginsel niet vergoed.

10. Betaal je een eigen risico als je een vergoeding krijgt van de bank?

Nee.

11. Waarom vergoedt een creditcardmaatschappij wel de schade als je een online bestelling doet, die niet geleverd wordt. En de bank niet met een iDEAL-betaling?

Een creditcard heeft ten opzichte van een betaalkaart een aantal unieke eigenschappen. Een daarvan is de aflevergarantie. Als een product niet geleverd wordt dan kun je (als  contact met de online winkelier niet lukt of geen resultaat geeft) je betaling betwisten. Je krijgt dan je geld terug.

12. Waarom kunnen iDEAL-betalingen/overboekingen aan oplichters niet teruggedraaid worden?

Een dergelijke refund-functionaliteit is niet aanwezig vanuit de klant. Een overboeking  is bindend. Banken kunnen de overboeking niet zomaar terugdraaien wanneer die  eenmaal is uitgevoerd. Alleen een incasso kun je terugdraaien.

13. Kan de bank de betaalrekeningen van oplichters blokkeren en gebeurt dat vaak?

Ja, dat doen we standaard als we vermoeden hebben van fraude. En ja dat gebeurt vaak; honderden keren per maand.

14. Kunnen banken (grote) transacties die afwijken van het normale betaalpatroon van klanten niet tegenhouden?

Banken kunnen bepaalde transacties blokkeren en doen dat als er meerdere fraude  indicatoren gedetecteerd worden door de fraudedetectiesystemen. De hoogte van een transactie kan een fraude-indicator zijn maar is niet genoeg op zichzelf om de overboeking te blokkeren. Dan zouden teveel legitieme overboekingen (voor auto’s, keukens, vakanties, schenkingen etc.) allemaal geblokkeerd worden. Er zijn daarom  meerdere fraude-indicatoren nodig voordat een overboeking geblokkeerd wordt. Verder willen we een schema maken welke vormen van oplichting wel of niet vergoed  worden door de vier grote banken. Daarom een aantal voorbeelden.

15. Kan uw bank aangeven welke soorten fraude wel of niet worden vergoed? En waarom wordt dit bedrag (deels) wel of niet vergoed?

Er zijn veel verschillende scenario’s of werkwijzen denkbaar waarbij klanten worden  opgelicht of bestolen. Alle gevallen worden door ons individueel onderzocht en beoordeeld. Voor de vraag of de bank de schade vergoedt maken wij principieel onderscheiden tussen twee vormen:

• Schade als gevolg van een betaling die de klant niet zelf heeft uitgevoerd (bijvoorbeeld phishing en fraude met gestolen bankpas). Deze schade wordt in  beginsel wel vergoed, mits de klant niet grof nalatig is geweest. De klant is niet  grof nalatig als die zich heeft gehouden aan de vijf veiligheidsregels. Als de klant  wel nalatig is geweest kan de bank besluiten om (gedeeltelijk) niet te vergoeden.
• Schade als gevolg van een betaling die de klant wel zelf heeft uitgevoerd, bijvoorbeeld bij spoofing of WhatsApp fraude. Deze schade wordt in beginsel  door ons niet vergoed.  

Voor creditcards geldt ook dat alle gevallen individueel worden onderzocht en  beoordeeld. Als de klant niet grof nalatig is geweest, zal de schade zoveel mogelijk worden vergoed.