Begrip voor zorguitstel, maar ook veel zorgen om (blijvende) gevolgen

Ruim 27.800 mensen vulden de vragenlijst van het Radar Testpanel in. 13.978 mensen geven aan dat zij te maken hebben met zorguitstel. Dit zijn de meest voorkomende afspraken die worden afgebeld of uitgesteld:

1. Uitgestelde controle, onderzoek of resultaten (52%)
2. Uitgestelde behandeling (45%)
3. Uitgesteld huisartsbezoek (16%)

Een groep van meer dan 2.700 mensen geeft bovendien aan nog in onzekerheid zitten: zij hebben een afspraak, maar of deze doorgaat is nog onbekend. Ook zijn er ruim 3.000 respondenten waarbij de afspraak niet is afgezegd, maar aangepast. Deze vindt bijvoorbeeld telefonisch plaats, of mensen worden naar een ander ziekenhuis verwezen.

1 op 5 stelt zorg zelf uit

82 procent laat weten dat de afspraken op initiatief van de zorgverlener worden uitgesteld, al dan niet vanwege wettelijke bepalingen. Zo laat iemand weten: 'Ik heb hartproblemen en dan zeggen ze: Bel maar na 6 april'. 18 procent laat weten de zorgvraag zelf uit te stellen. Sommigen durven nu niet naar de huisarts: 'Wil voor wat kleins aan de huid naar de huisarts en dermatoloog. Ik ga uit mezelf niet. Kan wachten, wil nu niet in de coronawachtkamer.'

Anderen stellen het maken van een afspraak vooral uit omdat zorgpersoneel al zo druk is: 'Ik heb een huisartsbezoek nodig voor het krijgen van eczeemzalf. Nu is dat niet dringend en besluit ik opzettelijk geen beroep te doen op de huisarts.' Ook zijn er mensen die niet goed weten of ze contact op kunnen nemen: 'Zelf durf ik de zorg niet te belasten. Had een bloedonderzoek moeten laten doen, weet niet of dat nu kan.'

De Hartstichting sprak eerder deze week zorgen uit over patiënten die zorg nu mijden, en roepen mensen met klachten op om wel zorg in te schakelen. In de uitzending van Radar over zorguitstel legt de patiëntenfederatie uit waar je terecht kunt: bij de huisarts, tenzij je al bij het ziekenhuis in behandeling bent en je ernstige klachten hebt. 

Helft heeft zorgen om uitstel

De helft van degenen die met uitstel te maken krijgen, maakt zich ongerust over het uitstel. De meeste mensen verwachten nadelige gevolgen voor hun gezondheid: 60 procent denkt hierbij aan nauwelijks of beperkte gevolgen. 12 procent verwacht echter grote of zelfs heel grote gevolgen voor de gezondheid als gevolg van het uitstel.

Van degenen die negatieve gevolgen verwachten, denkt 13 procent dat deze zelfs blijvend kunnen zijn. Nog eens 35 procent twijfelt daaraan. Veel mensen vrezen voor hun mobiliteit nu bewegingsbegeleiding wegvalt, anderen zien hun behandeltraject uitgesteld worden terwijl klachten toenemen. En breuken die niet goed behandeld worden; genezen die dan wel goed, vragen mensen zich af.

Ook geven veel mensen aan dat het nu nog wel gaat, maar als het langer gaat duren zij in serieuze problemen komen. Daarnaast speelt bij veel mensen angst en stress die hun doorwerking hebben. Wanneer (telefonisch) contact wel mogelijk is, stelt dat sommige mensen gerust: 'Heb wel steeds overleg met het ziekenhuis en dat neemt een stuk spanning af.'

Dianda Veldman, directeur van Patiëntenfederatie Nederland zegt in de uitzending van Radar dat de groep mensen die niet-urgente zorgen heeft niet moet worden vergeten: 'Deze groep ervaart wel pijn en problemen. Voor hen is videobellen of een telefonisch consult een manier.' Mensen met urgente, planbare zorg zou bijvoorbeeld terecht kunnen bij zelfstandige klinieken, waarvoor de koepelorganisatie ZKN op dit moment een plan maakt.

Veel begrip ondanks zorgen

Wat opvalt, is dat er een groot gedeeld begrip is voor het uitstel: slechts 2 procent zegt geen begrip te hebben voor het uitstel, in hun situatie. 24 procent heeft enigszins begrip, maar de grootste groep, bjjna drie kwart, heeft veel begrip.