Tegelijkertijd zijn er leveranciers van zonnebanken die claimen dat het gebruik gezond is. In een advertentie op sociale media en in de zonnestudio’s zeggen ze dat een zonnebankbezoek onder andere het risico op kanker vermindert, hartklachten vermindert, botstructuur verbetert en nog diverse andere claims. Radar zoekt uit hoe dit zit en vraagt de leverancier Ergoline in de studio naar de onderbouwing van dergelijke claims. Dermatologen zijn het niet eens met deze claims en ook de Reclame Code Commissie heeft zich uitsproken tegen de claims van Ergoline.

Gebruik van zonnebanken afgeraden

De afgelopen jaren zijn er steeds meer onderzoeken uitgevoerd die aantonen dat er een verband is tussen huidkanker en het bezoek aan een zonnebank. De Europese Commissie ontraadt ten strengste het gebruik van zonnebanken als je je gezondheid wilt beschermen. In 2017 heeft de Hoge Gezondheidsraad in België een aanbeveling gedaan om zonnebanken te verbieden.

6000 sterfgevallen in vijftig jaar

Volgens de Hoge Gezondheidsraad in België zou een verbod op zonnebanken in vijftig jaar 6000 sterfgevallen kunnen voorkomen en meer dan 200 miljoen euro aan medische kosten besparen.
Het meest recente advies van de gezondheidsraad in Nederland is van 2009. De Nederlandse gezondheidsraad zegt dat de instantie op dit moment niet bezig is met een nieuwe aanbeveling naar aanleiding van de recente onderzoeken.

Per definitie schadelijk

Wij spreken dermatoloog Marlies Wakkee van Erasmus MC en zij is duidelijk: 'Verantwoord zonnebankgebruik bestaat niet, het is per definitie schadelijk.' Ook ex-huidkankerpatiënt Isabel Plessius is ervan overtuigd dat ze melanoom, de meest dodelijk vorm van huidkanker, heeft gekregen door haar veelvuldige gebruik van de zonnebank. Ze kreeg een melanoom toen ze nog maar 21 was. 'Ik dacht altijd dat gebeurt mij niet, dat is voor oudere mensen. Ik heb dit zo onderschat.'

Gevolgen onderschat

Dermatoloog Wakkee ziet dat mensen de gevolgen onderschatten: 'Het is nog steeds een trend in Nederland om toch een gezond bruin kleurtje te hebben, terwijl je huidtype daar misschien helemaal niet geschikt voor is. Op de lange termijn loop je kans op zaken als huidveroudering en uiteindelijk huidkanker, waarvoor soms grote operaties nodig zijn. Dat zijn de consequenties op de lange termijn en dat wil willen mensen natuurlijk niet zien.' Vooral zonnen onder de 18 jaar is schadelijk. Ook de branchevereniging van zonnebanken en leveranciers Samenwerking Verantwoord Zonnen (SVZ) willen dat er wettelijk meer geregeld wordt. Rob Bontje, voorzitter SVZ: 'Wij roepen al jarenlang naar de politiek, kom met een wetgeving en zorg dat er ook een legitimatieplicht bij de consument zit, zodat de beoordeling niet alleen bij de medewerkster van de zonnestudio is, maar dat het ook bij de wet is afgedwongen, zodat we kunnen zorgen dat dat die goed wordt nageleefd. Want 18 jaar is gewoon de regel. En daar moet iedereen zich aan houden.'

Lees ook: 9 vragen over zonnebanken

'Verantwoord gebruik boven de 18 kan geen kwaad'

Volgens de voorzitter van de branchevereniging kan verantwoord zonnebankgebruik boven de 18 geen kwaad: 'De zonnebank is sinds 10 jaar gereguleerd en is vergelijkbaar met de zon aan de Middellandse Zee op een zonnige dag op 12 uur ’s middags.' Dat is volgens dermatologen nou juist het moment dat je uit de zon moet blijven of heel goed moet smeren, maar huidkanker behoort volgens de branchevereniging niet tot die schade. 'Dat risico is zeer beperkt, als je het advies van de zonneconsulente volgt en niet langer gaat dan bij jouw huidtype hoort.' Dermatoloog Marlies Wakkee is het daar absoluut niet mee eens: 'Elke keer dat je onder de zonnebank gaat, is gewoon teveel.'

Een derde gebruikt de zonnebank om vitamine D op te doen

Isabel ging dus onder de zonnebank om een kleurtje te krijgen. In een enquête onder onze testpanelleden geeft 62 procent van de mensen die wel eens onder de zonnebank gaat, aan dit te doen om bruin te worden. Wat verder opvalt is dat bijna een derde de zonnebank gebruikt om vitamine D op te doen, om weerstand op te bouwen.

Bekijk alle resultaten van het onderzoek:

Zonnebank risicovol? Gebruiker niet geneigd te stoppen

'Aanmaak vitamine D weegt niet op tegen nadelen'

Volgens dermatoloog Wakkee klopt het dat je door de zonnebank vitamine D aanmaakt, maar daarnaast heb je ook echt de schadelijke effecten van de zonnebank. 'Dat weegt niet op tegen het voordeel om die vitamine D via je zonnebank binnen te halen'.  Je kunt vitamine D beter uit voedingssupplementen en je eigen voeding halen.

Vitamine D ingezet voor 'gezond' imago

De voordelen van vitamine D worden door zonnebankstudio's en ook zonnebankfabrikanten ingezet om de zonnebank als 'gezond' te promoten. Op sociale media gaat een advertentie rond van een van de grootste leverancier van zonnebanken: Ergoline. De kop is duidelijk: 'De 10 voordelen van zonnebanken.' Zo zou het hartklachten verminderen, je immuunsysteem verbeteren en als klap op de vuurpijl zou het ook het risico op kanker verminderen. Dermatoloog Wakkee is hier heel duidelijk over: De Nederlandse vereniging van dermatologie is tegen dit soort gezondheidsclaims.

Reclame Code Commissie

In de studio zit Huib van Heest, directeur van Ergoline zit in de studio om uitleg te geven over deze claims. Ondanks een verbod van de Reclame Code Commissie, blijft Ergoline de advertentie inzetten.

In een reactie zegt de Reclame Code Commissie:

'Als je in reclame iets claimt wat je niet voldoende kunt onderbouwen, waardoor de reclame gepaard gaat met onjuiste informatie (in dit specifieke geval ten aanzien van de resultaten die verwacht kunnen worden van het gebruik van de zonnebanken), en de gemiddelde consument door die onjuiste informatie ertoe gebracht kan worden een besluit over een transactie te nemen dat hij anders niet had genomen, dan is dat misleidend. De adverteerder heeft ons nog niet schriftelijk toegezegd de betreffende uiting niet meer te gebruiken, dit onderzoekt de afdeling Compliance nog.'