Beweging is beste dieet
Hij noemt het 'de McDonald-isering van de maatschappij': veel en ongezond eten en te weinig lichaamsbeweging. Willem van Mechelen, hoogleraar sociale geneeskunde aan het VU medisch centrum (VUmc) in Amsterdam, kijkt naar feiten en cijfers en concludeert: 'Het is tijd voor rigoureuze maatregelen van overheidswege.'
Bijna één op de acht kinderen is nu al te dik. 'Uit nieuw onderzoek weten we dat elke jongere generatie op dezelfde kalenderleeftijd dikker is dan de voorgaande. De snelheid waarmee dit gebeurt neemt toe naarmate de generatie jonger is. Dat is zeer zorgelijk omdat vaststaat welke rampzalige gezondheidseffecten het directe gevolg zijn van overgewicht', zegt Van Mechelen.
De VU organiseerde recentelijk een driedaags internationaal congres over het oprukkende overgewicht. Van Mechelen: 'Centraal staat de vraag hoe je mensen weer aan het bewegen krijgt. Ook buigen we ons over de opbrengst. Als je politici wilt overtuigen, zul je moeten aangeven of het iets oplevert.'
Van Mechelen is naast hoofd van de afdeling Sociale Geneeskunde van het VUmc ook co-directeur van het EMGO Instituut van het VUmc, dat zich richt op vraagstukken uit onder meer de sportgeneeskunde en jeugdgezondheidszorg.
'Bewegen is essentieel in het leven. Vaak zit de rem om te bewegen meer in het hoofd van mensen dan dat ze fysiek beperkt zijn. De mens is ingesteld op behoud van energie. Genetisch is dat wel te verklaren: we willen energie bewaren voor tijden van schaarste.'
De jagers van weleer zijn grazers geworden. 'Plat gezegd: wat erin gaat, wordt niet meer verbruikt. Hoewel uit voedselconsumptie-peilingen ook blijkt dat we steeds minder eten. Dus staat vast dat het probleem vooral voortkomt uit in-activiteit. Dan kun je zeggen: eigen schuld, dikke bult. Je kunt ook tegen overheid, school, werkgever en sportclub zeggen: hier ligt je maatschappelijke verantwoordelijkheid.
'Ik geloof niet in zelfregulering. Kijk maar naar wat in landen als Amerika en Australië gebeurt. Daar, in de landen van de vrije markt en de zelfbeschikking, is het probleem nog veel groter dan in Nederland.
'We willen in 2028 in Nederland de Olympische Spelen. Als we niet uitkijken zijn we dan een land van kijkers in plaats van sporters. Ik ben voorstander van gerichte acties en het vinden van alledaagse activiteiten. Of dat nu tuinieren is, naar de supermarkt fietsen of weet ik wat. Je kunt de omgeving zo inrichten dat mensen worden verleid tot gezond gedrag.'
Van Mechelen heeft al contact gezocht met architecten en projectontwikkelaars. 'Waarom geen gebouwen en winkels zonder lift of roltrap? Omdat klanten dan het gewenste comfort missen, luidt het antwoord. Maar ik vind dat een omgeving zo moet worden ingericht dat ze iedereen gelijke gezondheidskansen biedt. Niet dus de mooiste, maar de gezondste gebouwen.
'Sportvelden naar de rand van stad of dorp? Het zou verboden moeten worden. Omdat huizen meer opleveren dan gras? Onzin. Zet de effecten van volksgezondheid maar eens naast de schade van arbeidsimproductiviteit. De kosten voor een bewegingsvriendelijke omgeving betalen zichzelf terug, daar ben ik zeker van.'
Bron: De Volkskrant.