Bijna 90% wil 'ongezond-waarschuwing' op voeding

Dat er een probleem bestaat met ongezonde voeding is voor veel mensen een reden om vóór een waarschuwingssysteem te zijn: 'Dat had al jaren geleden moeten gebeuren!! Geef obesitas en andere welvaartsziekten geen kans!', roept iemand op.

Veel polldeelnemers zien het als een hulp om gewoonten te veranderen: 'Omdat je ongemerkt veel van deze stoffen eet', zegt iemand. 'Jazeker', zegt een ander, 'met een kleurcode ook, zodat in één opslag duidelijk is waar je aan toe bent.' Een derde persoon heeft zelfs al een systeem uitgedacht:

• Een dikke rode streep dwars op de verpakkingen van producten die niets toevoegen aan gezonde voeding.
• Een oranje streep voor twijfelachtige informatie. 
• Een groene streep voor al die producten die zonder bedenken "meegepakt" kunnen worden.

-    polldeelnemer voor voedingswaarschuwing

'Nog mooier zou zijn als al die slechte toevoegingen überhaupt niet gedaan zouden worden...', schrijft iemand. Dat zou volgens anderen ook een verdienste van een waarschuwingssysteem kunnen zijn, een pressiemiddel richting de fabrikanten: 'Veel mensen hebben totaal geen idee wat er in producten zit. Zelfs "gezonde" snacks bevatten te veel suiker en dergelijke. Ook lightproducten zijn meestal niet zo gezond. Dus goede zaak om daarvoor te waarschuwen, want bijna niemand kijkt op etiketten wat en hoeveel er van iets slechts in zit. Als je dat in een oogopslag kunt zien word je je er beter bewust van en gaan fabrikanten meer hun best doen om hun producten gezonder te maken en zo steken ze elkaar aan om te concurreren.'

Beter zelf onderzoeken?

11 procent vindt zo'n waarschuwing geen goed idee. Veel van hen vinden het onnodig: 'Op de verpakking moet staan wat erin zit, kun je zelf bepalen gezonder of ongezond', laat iemand weten. Dat is juist wat veel voorstanders aanspreekt: 'Sneller boodschappen doen en niet eerst alle ingrediënten moeten lezen', zegt de een. Een ander laat weten dat die etiketten lang niet altijd even duidelijk zijn: 'En dan vooral bij ingrediënten die niet zo duidelijk zijn. Verborgen items noem ik dat. glucosestroop is ook suiker bijvoorbeeld. Monoglutamaat is E621, waar veel mensen op reageren. Noem het anders en mensen weten van niks. Daar zou ik wel een extra etiketje voor willen zien, zodat fabrikanten hier niet meer zo achterlijk stiekem over kunnen doen.'

Eigen keuze

Sommigen klinkt een waarschuwingssysteem als een beperking: 'Ik beslis zelf wat ik wel of niet koop', schrijft een tegenstander. Hetzelfde schrijft echter een voorstander: 'Zo kun je altijd beslissen of je het product neemt of niet.' En: 'Veel mensen zijn zich, vermoed ik, niet eens bewust van hun ongezonde gewoonten. Het steeds lezen van een waarschuwing zou dat gunstig kunnen beïnvloeden zonder hun vrijheid aan te tasten.' Toch voelt het voor sommigen alsof ze gecontroleerd worden: 'Ik vind het vervelend dat ik op mijn vingers getikt word als ik een keer wil zondigen. Dat voelt tenminste zo.'

Wat zowel voor- als tegenstanders zich wel afvragen, is: Wat is eigenlijk ongezond? 'De een vindt roomboter gezonder dan halvarine en er wordt veel reclame gemaakt voor lightproducten. Wie kan nog beoordelen wat gezond is.' En iemand anders: 'Tussen voeding die expliciet gezond is en voeding die bepaald meteen kwaad kan, nog een heel schemergebied. Waar trek je dan een waarschuwingsgrens?'

Sommigen kaarten aan dat 'gezond' voor iedereen iets anders kan betekenen: 'Het gaat om het totaal plaatje voeding en de mate waarin het gebruikt wordt'. En wat te denken van mensen met ondergewicht of diabetes? 'Als je bijvoorbeeld diabetes hebt (en dus geen koolhydraten hebben mag) moet je de voedingsstoffen ergens anders uithalen en die komen dan ook op de mogelijke lijst.'

Suikertaks en btw-verlaging

Ook denken enkele tegenstanders dat het niet gaat helpen: 'Het interesseert de mensen niet of iets gezond of ongezond is, als het lekker is kopen ze het gewoon. Hetzelfde idee leeft onder de voorstanders. Binnen beide partijen wordt geopperd dat het eerder zal helpen als goed gedrag beloond wordt: 'Gezond voedsel moet/mag goedkoper.' Sommigen vinden dat ook ongezonde voedingswaarden gevolgen zouden moeten hebben voor de prijs: 'Je moet ongezonde voedingsmiddelen duurder maken, en gezonde voedingsmiddelen, goedkoper maken, dan ben je op de goede weg, dan stapt de consument eerder over, op gezonde producten.' Daar zijn plannen voor, in de vorm van suikertaks (duurder maken van ongezonde producten) en het btw-vrij maken van groente en fruit. Beide plannen zijn echter nog niet ten uitvoer gebracht.