Blaren tijdens het wandelen: wat kun je het beste doen?

Allerlei oorzaken voor blaren

Waar we het over hebben in dit artikel, zijn wrijvingsblaren. Die ontstaan door herhaalde wrijving op één plek, bijvoorbeeld door een naad in je sok of een randje in je schoen. De bovenste huidlaag komt los van de onderliggende laag en daar vormt zich een met vocht gevulde ruimte. Dat is eigenlijk een natuurlijke beschermlaag: het lichaam probeert verdere schade te beperken.

Maar er zijn meer oorzaken. “Warmte, vochtige voeten en verkeerd schoeisel vergroten het risico op blaren”, zegt Cees van Romburgh, specialist EHBO-richtlijnen bij het Rode Kruis. “Wij zien op onze posten bij de 4Daagse zelfs goed getrainde wandelaars ineens last krijgen. Tijdens zo’n evenement loop je vaak anders dan normaal. Bijvoorbeeld steeds aan dezelfde kant van de weg lopen, met hetzelfde been aan de lage kant van de berm, of doorlopen met natte sokken. Ook het tempo speelt mee: als je alleen loopt, kies je je eigen ritme. In een grote groep pas je je aan – en daardoor verandert je looppatroon. Al die kleine factoren samen kunnen alsnog voor blaren zorgen.”

Openprikken of niet?

Dan de hamvraag (waar ongeveer elke omstander een mening over heeft): laat je een blaar heel tijdens het lopen, of prik je hem door?

Als de blaar niet té pijnlijk is en je kunt er nog normaal mee bewegen, dan adviseert Van Romburgh om hem dicht te laten. Zo voorkom je infectiegevaar: de intacte huid werkt als natuurlijke wondbedekking.  Maar bij blaren die je oploopt terwijl je nog een flink stuk verder moet, ligt het anders. Tijdens de 4Daagse raadt het Rode Kruis juist wél aan om blaren voorzichtig ‘aan te prikken’. 

“Want als je pijn gaat compenseren, ga je anders lopen – en dat kan klachten geven aan je enkels, knieën, heupen en rug.” Ga je zelf aan de slag met doorprikken? Werk hygiënisch en voorkom dat er vuil in de wond komt. Zo loop je de minste kans op infectie.

Zo prik je een blaar veilig door

• Maak je voet goed schoon, bij voorkeur met water of ontsmettingsmiddel
• Gebruik een steriele naald of bloedlancet (dus geen naald die je even door een vlam haalt)
• Prik de blaar op twee plekken aan de onderkant, waar hij overgaat in gewone huid
• Laat het vocht er rustig uitlopen
• Druk de blaar leeg met een steriel gaasje en laat het velletje zitten
• Dek de plek af met een pleister of een steriel, niet-verklevend kompres
• Zet het verband stevig vast met twee stroken hechtpleister, zodat het niet omkrult of verschuift

Een ‘thuiskomertje’ noemt Van Romburgh dat laatste. Geen ziekenhuisverband, maar wel voldoende om voorlopig weer verder te kunnen lopen.

Nieuwe generatie pleisters en blaarbescherming

De laatste jaren zijn er allerlei geavanceerde blarenpleisters en beschermingsproducten op de markt gekomen. Denk aan hydrocolloïde pleisters, die wondvocht opnemen en een kussentje vormen dat meebeweegt met je huid. Sommige varianten blijven dagenlang zitten en versnellen het herstel. 

“Maar voor een langeafstandswandeling zijn die pleisters niet altijd geschikt”, waarschuwt Van Romburgh. “Als je dan tóch een blaar oploopt, is zo’n pleister lastig te verwijderen. En trek je hem te ruw los, dan kun je de hele huidlaag meetrekken.”

Second Skin

Second Skin is een dun, gel-achtig verband voor open blaren. Het beschermt de huid tegen vuil en wrijving, en bevordert het herstel door de wond vochtig te houden. Het Rode Kruis gebruikt dit type verband vaak als tussenlaag onder een pleister bij open blaren.

Intapen of juist niet?

Een tijdlang was het onder fanatieke wandelaars populair om de voeten preventief in te tapen met duct tape. Helemaal geen goed idee, vindt Van Romburgh. “Je voeten worden er gladder van, waardoor ze juist méér gaan schuiven in je sokken. Dat vergroot het risico op blaren. En als je die tape eraf moet halen, is dat geen pretje.”

Pas  op voor ontsteking

Wordt de huid rondom een blaar rood, warm of pijnlijk? Of komt er pus uit? Dan kan er sprake zijn van een infectie. Zeker voor mensen met diabetes, verminderde weerstand of zenuwproblemen aan de voeten is het extra belangrijk om alert te zijn. In die gevallen: raadpleeg altijd een arts of pedicure.

Zo voorkom je wrijvingsblaren

• Loop schoenen goed in, vóór je op pad gaat
• Draag sokken zonder naden
• Houd je voeten droog en schoon
• Gebruik beschermpleisters op risicoplekken
• Las pauzes in om je schoenen uit te doen en je voeten te luchten

Pas op met talkpoeder

Het Rode Kruis raadt talkpoeder af als middel om blaren te voorkomen. Bij transpiratie kan het gaan klonteren, waardoor juist méér wrijving ontstaat. Een klein beetje poeder over een geplakte pleister is wel verstandig. Het voorkomt dat de lijm aan je sok blijft kleven.

“Goede voorbereiding zit niet alleen in trainen, maar ook in het verzorgen van je voeten”, benadrukt Van Romburgh. “En wees alert op hotspots: rode, branderige plekken waar blaren kunnen ontstaan. Daar kun je soms nog op tijd bij zijn.”

Kijk hier naar een Rode Kruis video-uitleg over wrijvingsblaren

• Wandelaars kunnen tijdens de 4Daagse bij het behandelcentrum van het Karel de Grote College terecht, waar het Rode Kruis hun blaren gratis verzorgt.

• Handig is ook de EHBO-app van het Rode Kruis. Die vertelt stap voor stap wat je moet doen bij allerlei klachten, van een simpele blaar tot een hartstilstand.