10-11-2021

'Boegbeeld varkensfokkerij' schort Beter Leven-status op na sprekende beelden uit eigen stal

4 min. leestijd

Dode biggen, zeugen met doorligplekken en kapotgebeten staarten. De beelden die onderzoeksgroep Ongehoord heeft gemaakt in de megastallen van Annechien ten Have uit Beerta spreken voor zich. De varkenshouderij is de enige in Nederland met het Beter Leven keurmerk 2 sterren, dat voor een hoog niveau van dierenwelzijn staat. De varkenshouder wil een onafhankelijk onderzoek en schort in afwachting de Beter Leven-status op.

De varkensfokkerij van Annechien ten Have wordt geroemd om haar diervriendelijkheid. In 2018 werd in zogenaamde dartelstallen geïnvesteerd, luxe varkensstallen die meer ruimte en welzijn aan de dieren bieden. Het leverde de varkenshouder de titel 'Agrarisch Ondernemer van het jaar 2019' op. Ook zetelt ze in de Raad voor Dieraangelegenheden die de overheid over dierenwelzijn adviseert.

Twee sterren: hoog niveau van dierenwelzijn

Het Hamletz-vlees van Ten Have, onder meer verkocht in de Albert Heijn-supermarkten, krijgt als enige in Nederland het Beter Leven keurmerk 2 sterren. Het keurmerk werd door de Dierenbescherming in het leven geroepen om consumenten inzicht te bieden in het dierenwelzijn achter vlees, kip en eieren.

Op fokkerijen met 2 sterren hebben vleesvarkens en zeugen het beduidend beter dan in de gangbare veehouderij. Ze krijgen stro of zaagsel om op te liggen, meer ruimte, ze worden niet gecastreerd en behouden hun staarten en hoektanden. Ook worden ze beter afgeleid, om te voorkomen dat ze uit verveling en frustratie in staarten bijten, naast andere kwaliteitseisen.

Wekenlang tussen stangen geklemd

De beelden die onderzoeksgroep Ongehoord (niet te verwarren met de gelijknamige omroep) in de varkensstallen heeft gemaakt, laten een andere realiteit zien. Verschillende vleesvarkens blijken ziek of kreupel te zijn. Eén varken met een enorm gezwel aan de poot valt op. Verschillende dieren vertonen bijtwonden aan hun staart. Op veel beelden zijn dode biggen en varkens te zien.

Naast de ruimere 'vrijloopkraamhokken' blijken nog een aantal kraamkooien zoals in de gangbare veehouderij te worden gebruikt. Moedervarkens liggen daarin wekenlang tussen stangen geklemd en vertonen doorligwonden. Ook in de inseminatie-afdeling werden beelden gemaakt van varkens in te krappe kooien, waarin ze zich niet kunnen omdraaien. In verschillende kooien ontbreekt stro of zaagsel.

Je kunt de beelden op de site van Ongehoord bekijken. Let op: de beelden kunnen als schokkend worden ervaren.

Vraag om onafhankelijk onderzoek

Volgens Ongehoord gaat het niet om momentopnames: de beelden zouden op verschillende momenten tussen augustus 2020 en september 2021 gemaakt zijn. In een interview met RTV Noord geeft Ten Have aan dat ze aan de nummers van de varkens kan zien dat de beelden inderdaad van verschillende periodes moeten dateren. Om ze te verkrijgen is de onderzoeksgroep 's nachts en illegaal in de stallen van de varkenshouder gedrongen.

Ten Have, een van de bekendste veehouders van Nederland, zegt in het interview aangedaan te zijn door de beelden, vooral omdat ze zich altijd voor de dieren heeft ingezet. Ze wil een onafhankelijk onderzoek naar het dierenwelzijn in haar stallen. Ze geeft toe dat er kreupele of gewonde dieren in haar stallen zijn. Dat er nog een aantal 'traditionele' kraamkooien worden gebruikt, is volgens haar geen geheim. 'Ik heb vaker verteld dat we die willen veranderen, maar daarvoor is geld nodig.'

Dierenbescherming: 'We nemen dit serieus'

De Dierenbescherming, de beheerder van het Beter Leven-keurmerk, zegt de situatie serieus te nemen en een onderzoek in te stellen. 'Als je puur naar de beelden kijkt, zie je zaken die niet horen. Maar voor we ons uitspreken over het overtreden van de criteria van ons keurmerk, en daarbij de wet, willen het naadje van de kous weten.' Ongehoord stelt dat het volgens de Beter Leven-kwaliteitseisen sowieso verboden is om een varkensbedrijf tot megastal om te bouwen.

Verschil 1, 2 en 3 sterren Beter Leven

Waarin verschillen varkensstallen met het Beter Leven-keurmerk van de reguliere veehouderij? Dat maakt het onderstaande schema van de Dierenbescherming helder.

1 ster