Consumententip: Lenen aan vrienden en familie

contract_vrienden_628.jpg

Het is fijn als je vrienden of familie kunt helpen door ze geld te lenen. Echter: gedoe om geld kan veel ellende veroorzaken. Het is daarom verstandig om alle voors en tegens af te wegen. En om duidelijke afspraken te maken, wanneer je geld uitleent. Radar zet de informatie op een rij.

Polluitslag: 61 procent zou voor een lening naar de bank stappen, slechts 5 procent zou bij vrienden aankloppen. Lees meer.

Geld lenen aan vrienden of familie heet 'onderhands' lenen. Het gaat niet via de officiële instanties, en dus niet langs het Bureau Krediet Registratie (BKR). Daar ligt direct het gevaar. Want deze instantie, die bijhoudt of mensen niet te veel schulden stapelen, bestaat niet voor niets. Geldverstrekkers kunnen daarmee inschatten of een lening zal worden terugbetaald.

Moet je wel of geen geld lenen? En als je geld uitleent, hoe voor kom je dan ellende? Handige tips en overwegingen vind je in de twee checklists hieronder.

Checklist I: Wel of geen geld lenen?

Wanneer een vriend of familielid je om geld vraagt, is het allereerst belangrijk om na te gaan of dat naast praktisch mogelijk ook verstandig is. Immers: een lening verstrekken is iets anders dan schenken. Het bedrag dient te worden terugbetaald en daaraan kleeft een risico. De onderstaande stappen kunnen je helpen met het maken van je afweging.

1. Kun je het geld wel missen?

Een goede bekende in nood wil je natuurlijk helpen. Maar stél dat je het geld niet terugkrijgt. Zit jij dan in de problemen? Dan kun je het beter niet uitlenen. Want of je het terug krijgt dat weet je nooit zeker. Het hoeft daarbij niet eens om onwil te gaan; situaties veranderen nu eenmaal.

2. Zijn er al financiële problemen?

Wanneer je vriend of familielid al in de financiële problemen zit, is geld uitlenen niet de oplossing. Door een lening te verstrekken, maak je de schulden - en daarmee de financiële problemen van de andere partij - alleen maar groter. In dat geval kun je beter samen kijken naar de reden dat de financiën niet uitkomen.

3. Kun je op andere manieren helpen?

Helpen op andere manieren kan een waardevolle aanvulling of een alternatief zijn. Zeker wanneer het probleem groter is dan een beperkt, tijdelijk geldtekort. Aanbieden om te helpen kan het voor jouzelf ook makkelijker maken om een lening te weigeren. Je kunt bijvoorbeeld:

-    Helpen met het op orde brengen van de administratie

-    Een overzicht maken van de huidige schulden en een betaalplan opstellen

-    Assisteren met het zoeken van schuldhulpverlening

Bekijk de site www.zelfjeschuldenregelen.nl van NIBUD voor een stappenplan.

Checklist II: Voorkom ellende als je geld uitleent

Als je besluit geld uit te lenen, maak dan vooraf duidelijke afspraken. Zeggen 'Het komt wel terug joh, het heeft geen haast', maakt de kans op conflicten (uiteindelijk) veel groter. Is sommige gevallen kan een officieel vastgelegde onderhandse lening nog belastingvoordeel opleveren ook. Dus zelfs al is het een goede bekende; leg de afspraken die je maakt vast.

1. Denk na over de voorwaarden

Stel jezelf de volgende vragen:

-    Hoeveel geld wil ik uitlenen?

-    Betaal ik het bedrag in één keer of in termijnen?

-    Wat is de looptijd van de lening?

-    In wat voor termijnen wil ik het terug ontvangen?

-    Wil ik rente heffen, en zo ja: hoeveel?

-    Wil ik vastleggen waarvoor het geld mag worden gebruikt?

2. Vastleggen

a. Schuldbekentenis

Een schuldbekentenis is de minst officiële vorm van vastleggen. Je kunt dit contract zelf opstellen en door beide partijen laten ondertekenen. Naast de overeengekomen afspraken over de hierboven genoemde zaken, moet hierin staan:

-    De datum

-    Naam en adres van beide partijen

-    Het bedrag in cijfers én letters

Spreek ook duidelijk af dat een doorlopende lening direct wordt stopgezet zodra niet aan de overeengekomen voorwaarden wordt voldaan. Een voorbeeld van een contract voor een onderhandse lening vind je op de site van ABN AMRO.

Overigens kun je een schuldbekentenis voor kleine bedragen ook in simpeler vorm opstellen, bijvoorbeeld via een mailtje of berichtje op de mobiele telefoon.

b. Notariële akte

Wanneer het om een groot bedrag gaat, kun je de lening ook op een meer officiële manier vastleggen, via een notaris. Dit heeft als voordeel dat het eventuele bewijsproblemen kan voorkomen. Aan notarieel vastleggen zijn wel kosten verbonden, meer informatie is te vinden op www.notaris.nl/notaristelefoon.

3. Moet ik de lening aangeven bij de Belastingdienst?

Wanneer je geld uitleent, geef je het bedrag bij je belastingaangifte aan als bezitting in box 3. Het maakt daarbij niet uit waar de lening voor dient. Als het niet om een lening voor een eigen woning gaat, kan de lener het bedrag als schuld aangeven in box 3. Daar geldt voor schulden geldt wel een drempel.

Leen je geld uit aan iemand ten behoeve van diens woning? Degene die het bedrag leent, dient dit door te geven aan de Belastingdienst. De lener kan de rente dan in aftrek brengen als hypotheekrente, maar daar zitten wel voorwaarden aan. Meer informatie is te vinden op de site van de Belastingdienst.

Heb jij ervaringen met lenen aan of van vrienden en familie? Laat je reactie en eventuele tips hieronder achter!

Bron: Radar / NIBUD