De mythes over water (Achtergrond)

Water is van levensbelang voor de mens. We bestaan voor een groot deel uit water en dus is het belangrijk dat we veel drinken. Veel mensen denken dat ze, naast hun normale vochtinname, veel water moeten drinken. Minimaal anderhalve liter, maar het liefst meer. Water zou namelijk het lichaam zuiveren en er worden allerlei andere kwaliteiten aan toegeschreven. Radar onderzocht een aantal mythes over het drinken van water.Zuiverend effect

'Het zuiverende water' zo luidt de slogan van één van de bekendste bronwaterproducenten. Maar ook de andere merken schrijven dezelfde werking toe aan hun product. Dus hoe meer water je drinkt, des te zuiverder je lichaam. Dat is echter een verkeerde veronderstelling.

Water heeft namelijk geen zuiverend effect op het lichaam. De nieren zuiveren het lichaam en gebruiken daarvoor het vocht dat wij binnenkrijgen via eten en drinken. Per dag filteren de nieren zo'n 180 liter vocht. Hiervan geven ze het grootste deel terug aan het lichaam- ditzelfde vocht wordt later weer gefiltreerd.

Een veel kleiner deel van dit vocht wordt door de nieren als urine afgegeven aan de blaas. In deze urine zitten de gifstoffen en afvalstoffen die het lichaam niet nodig heeft. Per dag verliest de mens zo'n 2,5 liter water. Dat is urine, maar ook zweet en ook via de adem gaat vocht verloren.

"Als er meer water wordt gedronken, betekent dat niet dat de nieren meer gifstoffen uit het lichaam halen", zegt dr. Zietse, nefroloog (nierdeskundige) aan het Erasmus MC in Rotterdam. "Meer water drinken, zorgt er alleen voor dat je meer gaat plassen, niet dat je nieren beter of meer gif- of afvalstoffen verwijderen."Afvallen

Ook wordt er gezegd dat mensen die af willen vallen veel water moeten drinken. Het water zou een verzadigd gevoel geven en ook de afvalstoffen die in het vet zijn opgeslagen en die dus vrijkomen op het moment dat iemand afvalt, zouden door dit water worden afgevoerd.

Afvalstoffen die in vet zijn opgeslagen, zijn per definitie niet oplosbaar in water. Anders zouden ze in eerste instantie al door de nieren zijn gefilterd en afgescheiden. Als deze stoffen vrijkomen uit het vet dat iemand verbrandt, is het aannemelijk dat ze op een andere manier worden verwerkt door het lichaam. Omdat ze niet oplosbaar zijn in water kunnen ze dus niet via urine het lichaam verlaten.

Uit een literatuurstudie, die is gedaan aan de Universiteit van Pennsylvania in de VS, blijkt dat er ook geen wetenschappelijk bewijs is voor het idee dat mensen die veel water drinken snel een voller gevoel hebben en dus minder eten. De twee deskundigen die de studie hebben geschreven zeggen ook geen enkele aanwijzing te hebben dat het drinken van water het hongergevoel remt.

Ook voor de bewering dat het drinken van veel water goed zou zijn voor een elastische en zuivere huid is geen enkel wetenschappelijk bewijs. Er is ook nooit onderzoek gedaan naar dit fenomeen. De enige manier om dit te onderzoeken is door de huid van een grote groep vrouwen die veel water drinken te vergelijken met de huid van een grote groep vrouwen die weinig water drinken. Wetenschappers achtten de kans dat dit onderzoek ooit wordt uitgevoerd erg klein.Inname vocht

Zoals hierboven beschreven verliest een mens gemiddeld ongeveer 2,5 liter vocht op een dag. Dit vocht moet worden aangevuld. Gemiddeld halen we uit vast voedsel ongeveer een liter water, zo bestaat bijvoorbeeld brood voor ongeveer eenderde uit water. De overige anderhalve liter vocht dient je lichaam te halen uit vloeistof. Of dit water is of vruchtensap, fris, koffie, thee, bier, wijn etc. maakt niet uit.

Het is dus helemaal niet nodig om naast een normale vochtinname ook nog anderhalve liter water te drinken. Wie 'normaal' drinkt krijgt eigenlijk al genoeg vocht binnen. Ons sociale leven is namelijk al zo ingericht dat we vaak al meer drinken dan we nodig hebben.

Ook het idee dat bijvoorbeeld het drinken van koffie geen vocht toevoegt aan het lichaam, omdat cafeïne water uit ons lichaam onttrekt, is niet juist. Het vocht dat in de koffie zit, kan gewoon worden meegeteld. Het vocht dat cafeïne aan het lichaam onttrekt, staat namelijk niet in verhouding tot het water dat aanwezig is in de koffie.Watervergiftiging

In sommige uitzonderlijke gevallen kan het drinken van veel water zelfs schadelijk zijn en de dood tot gevolg hebben. Een voorbeeld daarvan zijn mensen die XTC gebruiken en erg veel water drinken. Als je XTC slikt komt er een hormoon vrij dat ervoor zorgt dat de nieren geen vocht meer afstaan.

Je gaat dus minder plassen en als je daarnaast ook nog veel water drinkt ontstaat er zeg maar een soort overschot aan water in het lichaam. Hierdoor kunnen je organen opzwellen. Ook het vlies dat om je hersenen zit, kan opzwellen door het overschot aan water. Als dat gebeurt is er sprake van hersenoedeem. De gevolgen van een hersenoedeem kunnen zeer ernstig zijn. Mensen raken ervan in coma, kunnen blijvende hersenbeschadiging oplopen en er zelfs aan overlijden.

Tibor Brunt, onderzoeker van het Trimbos-instituut, vertelt in het studiogesprek met Antoinette Hertsenberg hoe een watervergiftiging op kan treden als iemand die XTC slikt veel water drinkt. "Het is eigenlijk beter om, als je XTC hebt gebruikt, sportdrankjes te drinken", licht Brunt toe. "De samenstelling van deze drankjes lijkt namelijk veel meer op de samenstelling van het vocht dat in je lichaam aanwezig is."

"In het menselijk lichaam komt namelijk nooit puur water voor. Het is altijd een mix van water met zouten en mineralen", vervolgt Brunt. "Als je dus sportdrankjes drinkt is er minder risico dat er in je lichaam een overvloed aan water ontstaat. Het is dus een betere manier om uitdroging te voorkomen dan het drinken van puur water."