Dat quinoa populair is, is niet zo gek. Het is namelijk echt een gezonde plant. Het zit boordevol mineralen, bevat meer eiwitten dan tarwe, rijst of aardappelen en is bovendien glutenvrij. Anders dan vaak gedacht wordt, is quinoa geen graan. Het is een plant waarvan de zaden worden gegeten als vervanging van rijst of pasta. De plant is verwant aan de in Nederland als onkruid bekend staande ganzenvoet.

De quinoaplant groeit op zeer grote hoogte in de Andes. Van oorsprong wordt het gewas verbouwd door kleine boeren in Bolivia en Peru. In deze landen wordt het gewas juist gezien als armeluisvoedsel.

Quinoahype

De hype begon nadat de Verenigde Naties 2013 uitriep tot het jaar van de quinoa. De hele wereld, en vooral Amerika, wilde quinoa eten. Vanaf dat moment kunnen boeren de vraag nauwelijks aan, en is quinoa een schaars product.

Aan de ene kant is dit fijn voor de boeren: ze kregen een veel betere prijs voor hun product. Aan de andere kant kleeft er een risico aan de grote vraag. De toch al arme gronden dreigen uitgeput te raken door overproductie. Normaal gesproken wordt er wisselteelt op de gronden toegepast. Na een jaar quinoa, wordt iets anders gezaaid zoals aardappelen, of gras voor de lama’s. Maar door de grote vraag wordt er nu jaar in, jaar uit quinoa verbouwd. En dat put de grond uit.

Biologisch verkocht, maar niet zo verbouwd?

Als het zo doorgaat, gaat quinoa ten onder aan zijn eigen populariteit. In Nederland is bijna alleen maar biologische quinoa te koop. En dat is opmerkelijk, want in Peru wordt er nauwelijks biologische quinoa verbouwd, aldus het Peruaanse ministerie van Landbouw. Biologisch betekent dat er bij het verbouwen geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen zijn gebruikt.

Hoe kan het dat de meeste quinoa uit Peru niet-biologisch is, terwijl wij hier bijna alleen maar biologische quinoa, vaak afkomstig uit datzelfde Peru, eten?

Pesticiden aangetroffen

Radar laat vijf soorten quinoa testen, om te controleren of deze wel echt biologisch zijn. Vier soorten hebben een Europees biologisch keurmerk: Lassie, Lima, NatureCrops en Ekoplaza. Eentje, van Pure Raw Food, heeft geen keurmerk, maar vermeldt '100% Bio' op het etiket. Volgens het Europees biologisch keurmerk wordt er bij het verbouwen van het product geen gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Een onafhankelijk laboratorium voerde de zogenaamde pesticidenanalyse GCMS&LCMS uit.

De resultaten zijn op zijn minst opmerkelijk te noemen. Op drie van de vijf soorten zaten pesticiden. In totaal werden vier soorten bestrijdingsmiddelen gevonden.

In twee gevallen werd de maximale toegestane dosis (die geldt voor niet-biologische producten) zelfs overschreden.

Bij de quinoa van Ekoplaza werden twee bestrijdingsmiddelen aangetroffen, samen goed voor 44 procent van de maximaal dagelijks toegestane hoeveelheid (MRL). (Klik hier voor de reactie van Ekoplaza.)

Bij NatureCrops werden ook twee bestrijdingsmiddelen gevonden, in totaal 168 procent van de toegestane dosis. (Klik hier voor de reactie van NatureCrops.)

Op Pure Raw Food zat één middel, maar wel te veel, namelijk maar liefst 730 procent boven de toegestane norm. Het gaat hier om de stof methamidophos. (Klik hier voor de reactie van Pure Raw Foods.)

Neurologische afwijkingen

Een recent rapport van de Gezondheidsraad adviseert voorzichtig te zijn met bestrijdingsmiddelen op voedsel. De stoffen die gevonden zijn, zijn zogenaamde organofosfaten. Deze worden veel gebruikt in de teelt van groente, fruit en granen. Volgens toxicoloog prof. dr. Martin van den Berg (Universiteit Utrecht) moeten de hoeveelheden aangetroffen stoffen bij elkaar worden opgeteld als ze op dezelfde manier werken. Op deze manier heeft de consument een beter inzicht in wat hij binnenkrijgt aan bestrijdingsmiddelen.Niet gevaarlijk

In het algemeen kunnen deze stoffen leiden tot neurologische afwijkingen en zijn vooral gevaarlijk voor kinderen en zwangere vrouwen. De hoeveelheden pesticiden die in deze test zijn aangetroffen vormen geen gevaar voor de volksgezondheid.

In de studio is Margreet van Brakel, directeur van Skal Biocontrole om toelichting te geven op de gevonden resultaten.