Dieetwens vaak niet serieus genomen, bij 3 op de 4 gaat het weleens mis
Wie in een restaurant om een aangepast gerecht vraagt, moet doorgaans goed opletten of het goed gaat. Dieetwensen worden niet altijd series genomen, zegt 62 procent van ruim 4000 door Radar ondervraagde ervaringsdeskundigen. Bij ruim driekwart is het weleens misgegaan. Ook leeft er frustratie over extra kosten op de rekening, terwijl er simpelweg ingrediënten zijn weggelaten. Positieve ervaringen zijn er gelukkig ook.
Radar ondervroeg ruim 4000 mensen die zelf een speciale dieetwens hebben, of zeer regelmatig eten met iemand die dat heeft. Van allergiëen en intoleranties tot smaak, geloof en principes: de meest voorkomende dieetwensen staan verderop in het artikel in een kader.
Niet serieusgenomen
Niet alle restaurants nemen dieetwensen even serieus: dat idee heeft een meerderheid van de respondenten soms (46%) of zelfs regelmatig (16%). 'Jaren terug hadden de restaurants er lak aan als je zegt dat je allergische bent voor noten of schaaldieren. Met het gevolg dat er 112 gebeld moest worden en je naar het ziekenhuis gebracht moest worden. Men werd niet serieus genomen. Gelukkig is dat nu heel anders en heb je meer vertrouwen om uit te gaan eten.' Aan de deelnemer aan het onderzoek die zelf chefkok is en regelmatig met dieetwensen te maken heeft zal het niet liggen: 'Ik neem deze uiterst serieus omdat je niet kan weten wat voor reactie mensen kunnen krijgen. Ik vind het belangrijk dat juist die mensen ook gerust uit eten kunnen!'
Vanwege een hype wordt mijn dieet weleens niet serieusgenomen- Deelnemer aan het onderzoek
Meer dan driekwart van de respondenten geeft aan dat het weleens is misgegaan met een bestelling, ondanks hun verzoek: 'Allergieën worden in Nederland helaas vaak niet serieus genomen. Daardoor heb ik regelmatig medische problemen na een etentje.' Bij bijna 1 op de 10 gebeurt dat zelfs regelmatig. Volgens sommigen ligt dat deels aan mensen die zeggen allergisch te zijn, terwijl dat niet zo is: 'Door de toenemende ‘populariteit’ van intoleranties worden mensen met serieuze en risicovolle allergieën steeds minder serieus genomen helaas. Glutenvrij willen, maar wel het koekje bij de koffie opeten.'
Eigen keuze? Dan minder recht op aangepast menu
Niet alle dieetwensen hebben evenveel bestaansrecht, vinden de deelnemers aan het onderzoek. Hoewel zij allemaal zelf ervaring hebben met dieetwensen, om uiteenlopende redenen, is er een hiërarchie zichtbaar. Zo vindt 78 procent dat mensen met een allergie een goede reden hebben om te vragen naar een aangepast gerecht. Dat is meer dan in het geval van intolerantie (72%).
Ik vind dat iedereen een aangepast gerecht moet kunnen vragen om wat voor reden dan ook- Deelnemer aan het onderzoek
Slechts iets meer dan de helft vindt dat je terecht een aangepast gerecht kunt vragen in het geval van een (al dan niet tijdelijke) lichamelijke conditie, zoals een zwangerschap of een medische behandeling. Andere redenen zijn volgens minder dan de helft van de ondervraagde groep 'geldig'. Voorbeelden zijn: een gezonde levensstijl (41%), principes (39%), geloof (38%). De minst 'geldige' reden is smaak: minder dan een derde vindt dat je op basis van smaak een restaurantkeuken om een aanpassing kunt vragen: 'Voor geloof, smaak, principes moet je maar een restaurant kiezen waar ze er wel in gespecialiseerd zijn. Dat is namelijk je eigen keuze.
'Er wordt altijd vegetarisch aangeboden, terwijl dit een keuze van mensen is. Ik MOET vanwege medische redenen (coeliakie) glutenvrij en ben binnen het uur doodziek als ik een gluutje binnenkrijg.'
- Deelnemer aan het onderzoek
Minder vaak uit eten
Een vijfde van de mensen met (een goede bekende met) een dieetwens geeft aan dat zij vanwege deze speciale wensen minder vaak uit eten gaan dan gewenst. Ook is er nog een groep van 6 procent die (deels) vanwege de dieetwensen helemaal niet uit eten gaat. Nog eens 5 procent gaat om andere redenen nooit uit eten.
40 procent informeert doorgaans pas bij het bestellen van het eten wat er mogelijk is. 38 procent vraagt hier voorafgaand aan het bezoek naar. Zo licht een respondent toe: 'Als je vraagt om rekening met je te houden is het ook redelijk om indien mogelijk een week tot enkele dagen eerder even te bellen over de mogelijkheden.' 12 procent vraagt bij aankomst wat de mogelijkheden zijn.
Ter plekke vragen vind ik dat een restaurant daar geen rekening mee hoeft te houden- Deelnemer aan het onderzoek
De meerderheid kiest het restaurant het liefst uit op hun mogelijkheden om aan de dieetwensen tegemoet te komen, al geeft 29 procent aan dat zij niet altijd de kiezende partij zijn. Een kwart zegt niet specifiek naar de dieetmogelijkheden te kijken bij het kiezen van een restaurant. Sommigen stellen daar hun verwachtingen dan wel op af: 'Ik ga als veganist niet naar een steakhouse en verwacht dan dat ze een fatsoenlijke veganistische maaltijd kunnen of willen maken (dus niet een salade of wat pasta).'
Vragen mag altijd. Nee is ook een antwoord- Deelnemer aan het onderzoek
Geen aanpassing mogelijk
Een ruime helft van de respondenten is het weleens overkomen dat een restaurant niet kan of wil helpen met een aan de wensen aangepaste bestelling: 42 procent zegt dat dit weleens is voorgekomen, bij 1 op de 10 gebeurt dit zelfs regelmatig. Toch krijgt de flexibiliteit van de Nederlandse restaurantkeukens van 82 procent minimaal een voldoende: 33 procent zegt 'voldoende', 38 procent vindt het 'goed' en 11 procent zelfs 'uitstekend'. 13 procent geeft een onvoldoende, 4 procent oordeelt slecht of zelfs zeer slecht.
'Je moet je gewoon niet aanstellen'
De klant is koning, of zou dat moeten zijn. Zelf ben ik een bijna veganistische vegetariër en in de grote steden is het waarschijnlijk niet zo moeilijk, maar woon je op het platteland -zoals ik- dan weet men vaak niet eens echt wat vegetarisch inhoudt (je moet je gewoon niet aanstellen). In Frankrijk waar ik vaak ben is het nog veel erger.
- Deelnemer aan het onderzoek
Gekeken naar het buitenland springt Duitsland er het meest uit in positieve zin. De slechtste ervaringen met dieetwensen hebben veel mensen juist in Frankrijk.
Eigen eten mee: (g)een probleem?
Soms word ik geweigerd omdat ik geen suiker in mijn voeding mag. Ik neem ook altijd mijn eigen gerecht mee voor de zekerheid als het restaurant niets heeft. Vaak doen ze daar moeilijk over om dat eten mooi op een bord te leggen. Dan voel je serieus je voor gek staan tegenover de groep waar je mee uit eten bent. Nog erger wordt het als ze zeggen dat zij er rekening mee houden en dan toch suiker hebben gebruikt, dan val ik in coma. Dat is echt niet leuk om te zien als toeschouwer waar je mee uit eten bent. Het eindigt dan vaak als drama. Zo jammer want het hoeft niet anno 2021 zou dit niet meer hoeven toch?
- Deelnemer aan het onderzoek
Niet op je gemak
44 procent voelt zich bij het uit eten gaan weleens bezwaard vanwege de dieetwensen. Tegenover de keuken (27%), tegenover tafelgenoten (23%) of tegenover de bediening (18%). 'Ik vind uiteten gaan stressvoller dan echt aangenaam omdat je het gevoel hebt dat je iedereen tot last bent en er zijn genoeg plekken waarbij je niet het gevoel krijgt dat je serieus genomen wordt en ik eet dan ook niet op mijn gemak', zo ligt een respondent toe.
Je moet in een vol restaurant met je problemen verbaal op tafel. Iedereen kan dus meegenieten- Deelnemer aan het onderzoek
Betalen voor wat je níet eet
Een kwart geeft aan weleens extra te moeten betalen voor een aangepast menu. De meesten die dit weleens overkomt, noemen zo'n 5 tot 10 euro extra. 45 procent vindt een meerprijs niet terecht, 5 procent vindt het wel oké: 'Dieetwensen maken een gerecht vaak duurder omdat het maatwerk is'. Bij nog eens 50 procent hangt het af van de daadwerkelijke kosten die worden gemaakt: 'Glutenvrij brood of pasta kost soms 5 euro meer. Maar is in winkel ook duurder'. Wat echter vooral gebeurt, blijkt uit de toelichtingen, is dat ingrediënten worden weggelaten (en niet vervangen), of dat er maar een halve portie besteld wordt, en dan er wel de volle mep gerekend wordt. Soms worden ingrediënten bovendien vervangen, maar staan ze als extra op de rekening in plaats van als vervanging voor iets dat is weggelaten.
'Meestal moet ik betalen voor een volledige maaltijd maar door omstandigheden kan ik vaak maar de helft op. en is een halve portie niet mogelijk. Indien wel moet ik toch voor een hele maaltijd betalen. Ik zeg een halve portie omdat er anders weer veel weggegooid wordt.'
- Deelnemer aan het onderzoek
Dit brengt ons bij de vraag: vraag jij met gemak mee naar huis wat je niet opkrijgt in een restaurant? Geef je antwoord via onze nieuwe poll.
Komt het ook weleens voor dat mensen minder betalen voor een menu waarbij zaken zijn weggelaten en niet (volwaardig) vervangen? Nee, nooit, zegt 72 procent. Bij 14 procent is het weleens gebeurt, slechts 2 procent overkomt dit regelmatig.
Het kan natuurlijk ook zo zijn dat een aangepast gerecht er positief tussenuit springt, tussen de andere bestellingen aan tafel. 56 procent gebeurt dit soms of zelfs vaker. Dat is net iets vaker dan dat een aangepast gerecht negatief afsteekt tegenover de rest (51%)
Iemand die geleerd heeft voor het vak van chef-kok, moet makkelijk aanpassingen kunnen maken naar de tevredenheid van de klant.- Deelnemer aan het onderzoek
Meedenken over wat de kok maakt
Ondanks alles heeft de overgrote meerderheid van de respondenten wel vertrouwen in de aangepaste bestelling, al let de grootste groep (77%) voor de zekerheid wel altijd goed op. Mocht de keuken niet goed weten wat ze met de wensen aan moet, dan vindt 69 procent het geen probleem om mee te denken over een aangepast gerecht. Nog eens 15 procent vindt dit juist leuk. De overige 15 procent vindt dit niet leuk (6%) of onprofessioneel (9%).
De meest voorkomende dieetwensen
Dit zijn de meest voorkomende dieetwensen binnen de door ons ondervraagde groep van ruim 4000 ervaringsdeskundigen:
- Intolerantie (31%)
- Vegetarisch (23%)
- Allergie (21%)
- Veelgebruikt ingrediënt niet lekker vinden (13%)
- Dieet om af te vallen (11%)
- Veganistisch (9%)
- Vanwege een (tijdelijke) lichamelijke conditie (7%)
- Halal (1%)
- Koosjer (1%)
Allergieën en intoleranties hebben mensen bijvoorbeeld voor gluten, zuivelproducten, schelpdieren, rauwe groente, tomaat, paprika, ui, varkensvlees, kruiden, citrus en andere soorten fruit, smaakversterkers zoals E621, noten en pitten, conserveermiddelen, (olijf)olie en dierlijk vet.
Ingrediënten waarvan mensen de smaak niet kunnen waarderen terwijl deze wel veel gebruikt worden zijn bijvoorbeeld knoflook, paprika, kaas, tomaat, champignons, ui, koriander, en (veel) zout.
In de toelichtingen worden nog andere diëten genoemd: zoutarm of zoutloos, koolhydraatarm in verband met diabetes, meerdere mensen noemen het FODMAP-dieet vanwege een prikkelbare darm. Ook topsport, maagverkleiningen, het ontbreken van het gebit en eetstoornissen zorgen voor aangepaste eetwensen.
Over het onderzoek naar dieetwensen
Het onderzoek naar dieetwensen is tussen 7 april en 6 mei 2021 ingevuld door 11.317 mensen. 59% heeft geen speciale dieetwensen. 30% heeft dat wel, en nog eens 11% heeft zelf geen specifieke wensen, maar eet zeer regelmatig samen met iemand die dat wel heeft. Veruit meeste respondenten zijn lid van het Radar Testpanel, een groep van ruim 70.000 mensen die qua verpreiding over het land, vrouw/man-verhouding en opleidingsniveau een afspiegeling vormen van de Nederlandse bevolking. Wil je ook je ervaringen en mening laten meetellen? Meld je aan als panellid, meedoen is altijd gratis.