Doneer jij aan goede doelen? Miljoenen Nederlanders laten belastingvoordeel liggen

Volgens SEO Economisch Onderzoek maakt slechts 10 tot 20 procent van de huishoudens die aan het goede doel doneren gebruik van de giftenaftrek. Of anders gezegd: 80 tot 90 procent van schenkers laat belastingvoordeel liggen. 

Uit het onderzoek blijkt dat dit vaak komt omdat mensen niet weten van de regeling. Veel mensen denken dat hun gift te klein is om iets op te leveren, of weten niet aan welke voorwaarden een gift moet voldoen.

Twee soorten giften: eenmalig of periodiek

Er zijn twee soorten giften, en daarvoor gelden andere regels.

Een eenmalige gift is bijvoorbeeld een losse donatie via een collecte of overschrijving. Je mag zulke giften pas aftrekken als je in totaal meer dan 1 procent van je bruto jaarinkomen hebt gegeven. Verdien je 40.000 euro, dan moet je dus dat jaar meer dan 400 euro schenken. Giften onder die grens zijn niet aftrekbaar. Ook geldt er een maximum: je mag nooit meer dan 10 procent van je inkomen aftrekken.

Een periodieke gift is een vaste donatie die je minimaal vijf jaar achter elkaar doet. Bijvoorbeeld: je doneert 15 euro per maand aan een goed doel, en je legt vast dat je dat minstens vijf jaar lang blijft doen. Als je dat hebt vastgelegd, mag je het bedrag al vanaf het eerste jaar volledig aftrekken. Anders dan bij losse giften geldt er dan geen inkomensdrempel en geen maximum.

Wat zijn de voorwaarden?

Belastingaftrek geldt alleen voor donaties aan erkende ANBI’s (Algemeen Nut Beogende Instellingen). Veel grote goede doelen hebben deze status, maar het is slim om dit altijd even te controleren op anbi.nl. Giften aan vrienden, particulieren of donaties aan crowdfundacties zijn niet aftrekbaar.

Verder mag je geen tegenprestatie krijgen (zoals een cadeautje of korting), en sinds 2021 tellen contante giften niet meer mee. Alles moet per bank gebeuren en aantoonbaar zijn.

Zo vraag je het aan

Een periodieke gift leg je vast door het invullen van een gratis formulier van de Belastingdienst. Je hoeft dit niet op te sturen, maar moet het wel goed bewaren. Alleen als je aangifte wordt gecontroleerd, moet je het kunnen laten zien.

Let op: je kunt dit gratis regelen op de pagina van de Belastingdienst voor een periodieke gift. Maar als je op Google op zoek gaat, vind je veel websites die de aanvraag voor je doen, tegen betaling. Dit is niet nodig om je periodieke gift aan te melden.

Als je losse giften wilt aftrekken, dan geef je die aan bij je belastingaangifte in box 1 onder het kopje “giften aan goede doelen”. De Belastingdienst kan om bewijs vragen, dus bewaar altijd je bankafschriften of bewijs van donatie.

Voorbeeld: wat levert het op?

Stel: een gezin doneert 15 euro per maand aan een goed doel (180 euro per jaar). Als ze deze gift vastleggen als periodieke gift, mogen ze het volledige bedrag aftrekken bij de volgende belastingaangifte.

Bij een belastingtarief van 37 procent scheelt dat ruim 65 euro per jaar. Dat levert het gezin een mooi belastingvoordeel op. Ook al lijkt het misschien niet veel, als miljoenen gezinnen hun gift zouden aftrekken, telt dat op tot een enorm bedrag. Geld dat anders bij de Belastingdienst zou blijven hangen, eindigt weer in hun portemonnee.

En hoe werkt het voor zzp'ers?

Zzp’ers die een gift doen aan een goed doel, kunnen die meestal gewoon aftrekken via hun privébelasting. Een donatie uit persoonlijke overtuiging, bijvoorbeeld aan een goed doel als KWF of Unicef, hoort altijd bij je privé-uitgaven. Ook als je die vanaf je zakelijke rekening overmaakt. Privé giften als zakelijke kosten opvoeren mag dus niet.

Wil je de gift zakelijk opvoeren, dan moet er sprake zijn van een duidelijk zakelijk belang, zoals sponsoring waarbij bijvoorbeeld je logo zichtbaar is. Ook giften aan een SBBI (Sociaal Belang Behartigende Instelling) kunnen soms zakelijk aftrekbaar zijn, maar alleen als dat past binnen maatschappelijk verantwoord ondernemen en goed onderbouwd is.

Geef je regelmatig? Dan is het slim om je gift vast te leggen als periodieke gift. Dat levert je, ook als zzp’er, het meeste belastingvoordeel op.

Vooral voordeel voor de rijken

Uit een onderzoek in 2018 bleek dat bijna de helft van het belastingvoordeel uit giftenaftrek terechtkwam bij de rijkste halve procent van mensen die belasting betalen. Zij hebben hun financiën tot in de puntjes georganiseerd, vaak via eigen stichtingen of bedrijven. Het kabinet vond dat deze kleine, welgestelde groep te veel gebruikmaakt van de regeling.

Daarom gelden vanaf 2025 nieuwe regels. De mogelijkheid om vanuit een vennootschap (zoals een BV) belastingvoordeel te krijgen op donaties is afgeschaft. Ook is het maximale bedrag dat particulieren via periodieke giften mogen aftrekken verhoogd: van 250.000 naar 1,5 miljoen euro per huishouden. De verhoging van deze grens is vooral gunstig voor mensen die veel privé geven. Voor de meeste huishoudens hebben deze aanpassingen geen impact.

Hoe gaat dat in de toekomst?

De overheid onderzoekt intussen of het hele systeem niet eenvoudiger en eerlijker kan. Een van de alternatieven is de zogeheten geefsubsidie, zoals die al bestaat in het Verenigd Koninkrijk. 

Daar ontvangt het goede doel automatisch een extra bedrag van de overheid bovenop elke donatie, bijvoorbeeld 25 procent extra. De gever hoeft daarvoor niets bij te betalen, of aan te geven bij de belasting. Omdat de giftenaftrek weinig gebruikt wordt en volgens onderzoek ook nauwelijks leidt tot meer donaties, wordt naar dit systeem gekeken als vervanging.

Vier simpele stappen om belastingvoordeel te halen uit je gift

• Geef aan een erkend ANBI
• Gebruik het gratis formulier van de Belastingdienst voor periodieke giften
• Betaal per bank, contant telt niet
• Geef je elk jaar? Leg het vast en profiteer maximaal

Bronnen:

- Geven in Nederland (2024)
- Het Register (2025)
- Evaluatie giftenaftrek 2016-2021