Hoe is het om te fietsen op een e-bike zónder ondersteuning? Bekijk het filmpje.

Meer weten over het Testpanelonderzoek van Radar? Klik hier voor de uitslag.

Als we vragen naar de levensduur van de accu, krijgen we zulke uiteenlopende antwoorden dat we er geen eenduidige lijn uit kunnen trekken. De een zegt dat ze daar geen jaren aan vast kunnen knopen, de ander geeft maar liefst een garantie van 10 jaar.

Actieradius zonder Hollandse ongemakken

In de folders wordt de actieradius van de fietsen vaak rooskleuriger voorgespiegeld dan het in de praktijk blijkt te zijn. In de werkelijkheid fietst men niet alleen op een vlakke weg zonder wind en andere Hollandse ongemakken.

De prijs van elektrische fietsen varieert van rond de 1.500 euro tot 4.000 euro. Een nieuwe accu kost rond de 500 euro: geen goedkoop onderdeel om te vervangen.

Wanneer de accu kapot is dan zul je als eerst de winkelier erop moeten aanspreken. Als het binnen de garantietermijn gebeurt dan moet de fiets kosteloos worden gerepareerd of het onderdeel vervangen. Buiten de garantie wordt het een lastiger verhaal. De verkoper zal dan bepalen of het probleem met de fiets iets is wat je niet van het product mag verwachten, en daaropvolgend een coulanceregeling toepassen.

Verleng zelf de levensduur van je accu

Natuurlijk kun je zelf de levensduur van de accu enigszins beïnvloeden. Een elektrische fiets moet met enige regelmaat gebruikt worden: ontladen en weer opladen. Volgens de Fietsersbond hoeft de accu niet helemaal leeggereden te worden, zolang je de accu maar niet leeg weg legt.

Rij ook in de winter, want als je de e-bike in de winter niet gebruikt dan gaat de accu sneller achteruit. Daarnaast is het verstandig om de accu niet op de fiets te laten zitten wanneer hij in de schuur staat. Het is uiteraard logisch dat ondanks de maatregelen die je zelf neemt de actieradius van de fiets achteruit gaat naar mate hij ouder wordt.

We hebben een enquête verstuurd die door 20.000 e-bikebezitters uit het Radar Testpanel is ingevuld. Ruim een kwart van deze e-bikebezitters heeft weleens problemen ondervonden met de elektrische fiets, in veel gevallen al binnen 1 jaar na aanschaf. In de meeste gevallen is het de accu die niet goed functioneert. Wie hierover een klacht bij de winkelier of fabrikant neerlegt, wordt lang niet altijd tevreden gesteld. Lees de volledige Testpaneluitslag.

Hoe werkt een elektrische fiets?

Bron: de Consumentenbond

Een elektrische fiets biedt - zonder dat de buitenwereld er veel van merkt - net dat 'steuntje in de rug' dat je bij optrekken, tegenwind en helling-op wel eens heel goed kan uitkomen. Een goede elektrische fiets zorgt tot 25 km/u voor een gelijkmatige ondersteuning met de elektromotor. De energie daarvoor hwordt geleverd door de accu, die in de meeste gevallen onder de drager is gemonteerd.

De meeste e-bikes die nu verkocht worden, hebben enkel een bewegingssensor, ook wel rotatiesensor genoemd. De duurdere fietsen hebben soms een krachtsensor of een combinatie van de twee sensoren. Een nadeel van fietsen met uitsluitend een bewegingssensor is dat het even duurt - vaak een halve trapomwenteling - voordat de motor gaat assisteren. Zeker helling-op rijden vanuit stilstand vraagt dus even veel eigen kracht voordat de motor mee gaat helpen.

Een goede krachtsensor kent dit nadeel niet. Deze sensor registreert dat er - ook direct bij wegfietsen - kracht geleverd wordt en regelt daar het vermogen van de motor veel vloeiender op af.

Geen helmplicht

De elektrische ondersteuning stopt bij 25 km/u. Zou de motor ook nog bij een hogere snelheid ondersteuning blijven geven, gaat de fiets onder de snor- en bromfietswetgeving vallen. Nu heeft de 'e-fietser' geen helmplicht en is er geen (WA-)verzekeringsplicht. Door die snelheidsbeperking gelden de eisen die aan snorfietsen worden gesteld voor de stevigheid van het frame en de remmen niet. Het staat de gebruiker natuurlijk wel vrij op eigen kracht een hogere snelheid te bereiken.

Sommige duurdere modellen hebben wel een 'gashendel' aan het stuur. Daarmee kan de motor tot 6 km/u worden aangezet. Dat is handig als je de fiets aan de hand hebt of via een hellingbaan omhoog moet om een fietsenstalling uit te komen.

De plaats van de motor

De plaats van de motor is van belang voor het versnellingssysteem waarvoor je kunt kiezen. De motor kan ingebouwd zijn in het voor- of achterwiel of bij de trapas. Met de motor in het achterwiel zijn alleen derailleurversnellingen mogelijk. Met de versnellingen regel je je eigen traptempo. Met de motor in het voorwiel of bij de trapas kan de fiets een naafversnelling hebben en rollerbrakes (een bepaald type onderhoudsarme remmen). Naafversnellingen zijn voor dagelijks gebruik handiger dan een derailleur, omdat je ook bij stilstand kunt schakelen en er een gesloten kettingkast wordt gemonteerd.

Met de motor bij de trapas drijft hij het achterwiel aan via de ketting. Met de versnellingen regel je dan automatisch ook het toerental van de motor. Je kunt daardoor wat sneller optrekken en makkelijker bergop fietsen. Helling op is hij efficiënter, waardoor je in de heuvelachtig gebied een groter bereik hebt.

Voor de stabiliteit van de fiets is het goed als de motor en de accu zo laag mogelijk zijn ingebouwd. De motor bij de trapas en de accu in de bagagedrager of de motor in een wiel en de accu in het frame ingebouwd is iets stabieler dan een voorwielmotor met de accu 'achterop'. In sommige gevallen maakt de motor in het voorwiel de fiets wat minder wendbaar.

Accu loskoppelen

De meeste accu's zijn los te koppelen van de fiets zodat je de accu binnen via het stopcontact kunt opladen. Als je fiets in een koud schuurtje staat is dat nodig om hem bij kamertemperatuur op te kunnen laden.En je kunt je fiets zonder accu makkelijker meenemen op een fietsdrager op de auto.

Alle fietsen in de test hebben inmiddels Li-Ion of Li-Polymeer accu's die per kilo meer energie kunnen bevatten dan de vroegere NiMh-accu's. Ook hoeven ze niet meer permanent aan de lader.

Bij veel merken kun je kiezen voor accu's met verschillende energie-inhoud. Dat wordt uitgedrukt in Wattuur (Wh). Een grotere accu levert een groter bereik, ongeveer naar rato van het aantal Wattuur. De actieradius is tussen verschillende fietsen onderling niet helemaal te vergelijken aan de hand van de accucapaciteit. Niet alle fietsen gaan even zuinig met de energie om. De prijs van een grotere accu is fors hoger, dus het hangt er vanaf hoe lang je tochten zijn of dat wel nodig is.

Er is voor heavy users een nieuwe accu-ontwikkeling: de lithium-ijzerfosfaat accu (LiFePO4). Deze wordt nog maar door een beperkt aantal fabrikanten toegepast. Hij is in prijs/capaciteitsverhouding maar iets duurder dan de LiIon-accu, maar is op hoger vermogen veel sneller te laden en gaat volgens opgave van de fabrikanten meer dan 2.000 laadcycli mee.

Actieradius

Een belangrijk meetcijfer bij de elektrische fiets is de actieradius. Dit getal zegt hoeveel kilometer de accu energie levert zonder tussentijds op te laden, dus hoever je van huis kunt. Voor een voldoende moet de actieradius met de sterkste ondersteuning meer dan 20 kilometer zijn.

Display en beveiliging

De elektronica van de fiets bedien je met een display op het stuur en soms zitten er extra knopjes bij de handvatten. Een afneembaar display maakt deel uit van de beveiliging en werking van de fiets.

In sommige gevallen - in deze test bij de Koga, maar ook bij de luxere modellen van Batavus, Gazelle en Sparta - zijn het display en de fiets daadwerkelijk met een unieke codering aan elkaar gekppeld. Als display en fiets elkaar niet 'herkennen', stopt de ondersteuning er na een aantal kilometers mee en zonder display is de ondersteuning van de fiets niet te gebruiken. Alleen de officiële fietsdealer kan de herkenning via zijn computer instellen. Ook  de accu's van sommige fietsen zijn zo gecodeerd. Beide technieken verlagen het diefstalrisico.

Wat houdt de accu in goeie conditie?

De capaciteit van een accu loopt geleidelijk terug door teruggang van de materiaaleigenschappen. De levensduur van een accu kan in jaren worden gerekend, maar wordt ook wel uitgedrukt in het aantal cycli van opladen en leeggebruiken. Zo'n 500 volledige cycli is normaal, maar gebruik je de accu helemaal niet, dan gaat hij nog steeds achteruit.

Bij normaal gebruik haalt een accu van een elektrische fiets vaak de 5 jaar niet. Een paar tips om de accu zo lang mogelijk mee te laten gaan:

• Gebruik de accu niet helemaal leeg, dus laad hem op voordat de motorondersteuning uitvalt.
• Zet de fiets nooit met een lege accu weg en gebruik hem regelmatig.
• Staat de fiets langere tijd stil, bewaar de accu als dat kan dan op een koele plaats.
• Laad de accu nooit op in de vrieskou. Neem, als dat kan, de accu dan mee naar binnen en laadt hem op bij kamertemperatuur.
• Stal de fiets het liefst op een plaats die in de winter niet te koud wordt en in de zomer niet te heet. Daar kunnen vooral NiMh-accu's minder goed tegen.

Bij veel fietsen kun je bij aankoop uit verschillende accu's kiezen. Een grotere accu levert een groter bereik op, maar is ook veel duurder in aanschaf. Het grotere bereik is lang niet altijd nodig.

Om het bereik (de actieradius) van een e-bike zo groot mogelijk te maken kun je het volgende doen:

• Natuurlijk moet de accu voor vertrek helemaal vol zijn.
• Als de ondersteuning in een lagere stand staat, gaat hij langer mee.
• Je kunt de accu ontzien door de banden hard op te pompen, want dan heeft de fiets minder weerstand.
• Gebruik ook de juiste versnelling, zodat je zelf optimaal energie levert.
• Onderweg kun je op veel plaatsen de accu weer een beetje bijladen, bijvoorbeeld tijdens een koffiepauze.