Een op drie beleggers handelt te vaak en spreidt risico's te weinig
Een op de drie doe-het-zelfbeleggers loopt onnodig risico door onhandig handelsgedrag. Een deel van de beleggers handelt vaak, waardoor ze onnodige kosten maken en dit gaat ten koste van het rendement. Ook de spreiding van de beleggingsportefeuille is vaak niet goed en wordt er te veel gehandeld in risicovolle producten als crypto's en CfD's (contract for difference). Zo'n 12 procent van de beleggers loopt het risico om in de financiële problemen te komen, omdat ze afhankelijk zijn van het geld dat ze belegd hebben en geen buffer hebben. Dit blijkt uit een onderzoek van toezichthouder AFM (Autoriteit Financiële Markten).
De AFM deed onderzoek onder 850 execution only-beleggers. Dit zijn doe-het-zelfbeleggers die zonder advies zelf hun beleggingsportefeuille samenstellen en zelf alle transacties uitvoeren. Deze vorm van beleggen is populair vanwege de lage kosten en kan makkelijk via een beleggingsapp. In 2016 koos 58 procent nog voor 'execution only' en in 2021 koos 66 procent van de beleggers voor deze vorm zonder advies.
Lees hier de specifieke informatie over execution only-beleggen van het AFM-rapport Trendzicht 2022.
Meer interesse: 1,9 miljoen huishoudens belegt
Vanwege de lage (en soms negatieve) rente op spaargeld stijgt de interesse voor beleggen.
De AFM vroeg aan beleggers die maximaal twee jaar geleden zijn ingestapt wat voor hen de belangrijkste reden is om te beginnen met beleggen. 76 procent gaf aan meer rendement te willen maken dan ze nu krijgen op hun spaarrekening en voor 38 procent speelt de (mogelijk toekomstige) negatieve rente op spaargeld een grote rol. Het aantal beleggers steeg de afgelopen twee jaar van 1,6 miljoen huishoudens naar 1,9 miljoen huishoudens.
Minder dan 25.000 euro
Van de 850 ondervraagde beleggers stort bijna een derde (32%) van de beleggers periodiek bedragen, waardoor ze het risico verkleinen dat ze hun gehele portefeuille op een top van de markt aankopen en hierdoor verbetert de rendement-risicoverhouding van hun portefeuille. Meer dan 50 procent van de beleggers geeft aan met minder dan 25.000 euro te beleggen. De meesten beleggen voor vermogensbehoud of groei. Een kwart van de beleggers heeft een specifiek doel: aflossen van de hypotheek, het betalen van zorgkosten of de aankoop van een auto. En ruim een derde van de beleggers heeft plezier in beleggen.
Verlies bij handel in CfD's
Een ruime meerderheid bekijkt wekelijks of vaker de waarde van hun beleggingen, terwijl je belegt voor de lange termijn. Een deel van hen heeft de neiging tot overreactie op prijsschommelingen, waardoor ze meer gaan handelen en hogere kosten maken. Ook is er te weinig spreiding in de portefeuille of wordt er gehandeld in risicovolle producten zoals crypto's of CfD's dat meestal leidt tot een lager rendement. De koers van crypto's is nogal beweeglijk (volatiel) en er is geen centrale uitgever of vangnet. Volgens de AFM blijkt dat tussen 74 en 89 procent van de particuliere beleggers geld verliest bij de handel in CfD's. Dus als je toch besluit in te stappen is het verstandig om hier niet een te groot deel van je vermogen in te stoppen.
36 procent belegt met onmisbaar geld
'Dit suboptimale handelsgedrag zien we bij 32 procent van de beleggers. Uit het onderzoek blijkt verder dat 36 procent het geld dat ze beleggen waarschijnlijk nodig hebben, omdat ze geen buffer of minder dan 5000 euro spaargeld hebben, schrijft de AFM. Het belegde geld is bijvoorbeeld nodig bij een financiële tegenslag of als de auto of wasmachine stuk gaat of om in de toekomst rond te kunnen komen na pensionering.
12 procent loopt risico op financiële problemen
Zo'n 12 procent is een 'kwetsbare belegger' en loopt het risico om in de financiële problemen te komen, terwijl ze zich daar minder van bewust zijn. Bijna 40 procent van deze groep denkt namelijk veel geld te kunnen verdienen met beleggen. Van de doe-het-zelf beleggers die twee jaar geleden zijn ingestapt gebruikt 15 procent sociale media en 'finfluencers' als informatiebron.
AFM onderzoekt invloed beleggingsapps
De AFM start een vervolgonderzoek naar beleggingsapps in hoeverre zij het handelsgedrag van beleggers beïnvloeden en hoe beleggers beter beschermd kunnen worden. Tamara van der Ster, senior toezichthouder lenen, sparen en retail beleggen bij de AFM zegt: 'De regelgeving om beleggers te beschermen stamt uit 2007. In hoeverre worden beleggers beïnvloed en wat kan er verbeterd worden in de online-omgeving of beleggingsapps. Zit er bijvoorbeeld sturing in? Staan risicovolle instrumenten bovenaan die in het nadeel zijn van de beleggers en in het voordeel van het bedrijf?'.
'Waarschuwing nodig'
Bij CfD's moet er verplicht een waarschuwing staan dat de kans groot is dat je je geld kwijtraakt. Dat is er niet voor crypto's. De AFM hoopt nu eerst inzicht te krijgen en kan dan pas kijken of er beschermende maatregelen nodig zijn. De toezichthouder kan alleen advies geven aan Nederlandse beleggingsondernemers en niet aan buitenlandse aanbieders. Bovendien zal het om een advies gaan, omdat er geen keiharde wettelijke grondslag onder ligt.
Radar Checkt besteedde deze zomer aandacht aan BeursFlits, een online signaaldienst die een ongekend rendement van 590 procent belooft, maar waar vooral het bedrijf zijn zakken vult en niet de belegger.