En waarom bieden supermarkten beide producten aan? Fair Trade, slaafvrije chocola naast de 'gewone' chocola. Wat zegt dat over de gewone chocolade? Wat is gewone chocolade eigenlijk?

Norm bijstellen

Dat is wat Gustaaf Haan zich afvroeg. Haan is als onderzoeker verbonden aan Questionmark, en organisatie die onderzoek doet naar de herkomst van supermarktproducten. In een groot artikel in de Volkskrant roept Haan op om de norm bij te stellen en op zoek te gaan naar het 'nieuwe normaal'. Volgens Haan is het gek dat we in de supermarkt juist dat wat 'normaal' zou moeten zijn, speciaal benoemen.

Geen beloning voor goed parkeren

We vinden het normaal dat de krant niet vermeldt welke landen níet met elkaar in oorlog zijn. We vinden het normaal dat de politie geen beloningen uitdeelt aan auto’s die goed geparkeerd staan. Maar we vinden het ook normaal dat in de supermarkt op chocolade staat dat deze slaafvrij is geproduceerd. Of dat koffiemerken die hun boeren normaal betalen, dit groot op de verpakking zetten;  'Deze koffie is fairtrade!'

Volgens Haan is het gek dat we alles wat fatsoenlijk is, apart benoemen. 'Niemand zal volhouden dat het goed is om bananenplukkers uit te buiten, maar het spraakgebruik laat zien dat we het toch volstrekt normaal vinden. Wilt u gewone bananen of fairtrade?'

Oproep voor nieuwe terminologie

Haan deed een oproep aan de lezers om met een term te komen die helder en krachtig uitdrukt dat een product is verkregen door onfatsoenlijke handel, uitbuiting van mensen, uitputting van de aarde of ons ecosyteem.

En dat heeft hij geweten. De reacties stroomden binnen. Mensen kwamen met nieuwe woorden, herbruikten oudere woorden en stuurden de onvermijdelijke woordspelingen in. Zaterdag wordt uit al deze woorden een winnaar gekozen: een woord dat in vervolg symbool zal staan voor de discussie die Haan hoopt uit te lokken. Vanavond is hij te gast in de studio, om alvast een tipje van de sluier op te lichten.