Energiedrankjes (achtergrond)

Energiedrankjes als Red Bull winnen al jaren aan populariteit. Dergelijke drankjes geven je een zogenaamde energieboost en verhogen je concentratievermogen. Vooral jongeren drinken veel energiedrankjes. Maar zijn deze drankjes wel zo veilig?

Energiedrankjes zijn er in vele soorten en prijzen. De goedkoopste beginnen bij nog geen 30 cent, terwijl een blikje Red Bull verkrijgbaar is voor ongeveer 1 euro 20. Alle drankjes bevatten dezelfde drie essentiële ingrediënten: cafeïne, taurine en glucuronolactone.

Cafeïne is bekend en zit uiteraard in koffie, thee en cacoa. Cafeïne heeft een opwekkende werking. Wie te veel cafeïne binnenkrijgt, kan last krijgen van rusteloosheid, beven, duizeligheid, suizende oren en hartkloppingen. Te veel cafeïne kan het ook moeilijk maken in slaap te vallen.

In een kop van 125 ml gewone Nederlandse koffie, gezet met een papieren filter in een koffiezetapparaat, zit ongeveer 85 mg (milligram) cafeïne. In een kop thee van 125 ml zit ongeveer 45 mg en in een glas cola van 150 ml zit 5 tot 35 mg. In een blikje Red Bull zit ongeveer 80 mg cafeïne. Ook andere energiedrankjes bevatten ongeveer 80 mg cafeïne. Dit is dus ongeveer vergelijkbaar met een kopje koffie.

Taurine is minder bekend. Deze stof zit van nature echter wel in allerlei verschillende soorten voedsel, zoals vlees en vis. Taurine is een niet-essentiële voedingsstof omdat volwassen mensen het zelf aanmaken in het lichaam. Bij baby's en jonge kinderen is het vermogen om zelf taurine te maken nog niet ontwikkeld. Vandaar dat het ook voorkomt in babyvoeding en dergelijke. Taurine zit ook in borstvoeding.

Uit verschillende onderzoeken kunnen we halen dat een normaal mens ongeveer tussen de 40 en 400 mg taurine binnenkrijgt per dag. Vooral vegetariërs zitten aan de lage kant, vleeseters aan de hoge kant. In een blikje energiedrank zit gemiddeld 1000 mg taurine. Een geregelde drinker van energiedrankjes (2 drankjes per dag) krijgt dus gemiddeld 2000 mg taurine binnen: een veelvoud van de normale inname van taurine.

Glucuronolactone is het derde werkzame stofje in energiedrankjes. Het is een lichaamseigen stof die vrijkomt bij de afbraak van glucose in de lever. Glucuronolactone wordt ook gevonden in vele planten. Het zit eveneens in voedingsmiddelen zoals granen en rode wijn.

Glucuronolactone wordt toegevoegd aan energiedrankjes omdat het vermoeidheid tegen zou gaan, en een prettig gevoel zou geven. In een onderzoek naar energiedrankjes berekende de European Food and Safety Authority (1999) de gemiddelde inname en kwam op een gemiddelde van ongeveer 500 tot 600 mg glucuronolactone per blikje.

Uitgaande van een dagelijkse consumptie van 2 blikjes voor een reguliere gebruiker van energiedrankjes is dat ongeveer 1200 mg glucuronolactone consumptie per dag. En dat terwijl mensen met een normaal voedingspatroon zonder energiedrankjes gemiddeld ongeveer 2 mg glucuronolactone binnenkrijgen.

In verschillende onderzoeken is bekeken hoe veilig deze hoge waarden van inname van deze stoffen zijn. Tot op heden is er nog geen definitief antwoord gegeven op deze vraag. Ook de veiligheid van de interactie tussen de verschillende stoffen moet nog nader onderzocht worden.

Diverse onderzoeksbureaus (Safefood uit Ierland, Federal Institute for Risk Assessment uit Duitsland), maar ook de Europese Commissie concluderen dat er nog aanvullend onderzoek nodig is om definitief vast te stellen dat het product veilig is. Ondertussen zijn energiedrankjes wel al ruim 10 jaar verkrijgbaar op de Nederlandse markt.

In ieder geval kan op basis van de hoeveelheid cafeïne geconcludeerd worden dat een aantal risicogroepen deze drankjes niet zou moeten drinken. Dit zijn ook de risicogroepen die reeds op sommige blikjes vermeld staan. Deze risicogroepen zijn:

-       Zwangere vrouwen

-       Vrouwen die borstvoeding geven

-       Kinderen

-       Mensen met hoge bloeddruk of een geschiedenis met hartfalen

-       Mensen die gevoelig zijn voor cafeïne

Het Duitse Federal Institute for Risk Assessment (BfR) concludeert dat deze groepen de drankjes niet zou moeten drinken. Ook stellen zij voor dat de waarschuwing voor deze groepen op alle labels zou moeten staan. Nu is dat nog niet het geval.

Een belangrijk punt is, tot slot, de mogelijke verwarring van deze drankjes met sportdrankjes, zoals AA en Gatorade. Red Bull en andere energiedrankjes zijn zeker geen sportdranken. Sterker nog, met sporten verlies je veel vocht en ook energiedrankjes zorgen dat je lichaam vocht verliest. De drankjes hebben, in tegenstelling tot sportdrankjes, geen vochtregulerende werking en zouden derhalve niet gedronken moeten worden in combinatie met intensief sporten. Het Duitse instituut BfR stelt dat ook dit op de drankjes vermeld zou moeten worden.