Energiemaatschappij HEM gaat nat bij rechter: 'Opzegboetes als verdienmodel'

'Een misstand waar Radar terecht aandacht aan besteed'

De rechter begint in haar uitspraak met de ondubbelzinnige mededeling dat in deze zaak zonder twijfel sprake is van een misstand waar AVROTROS op een kritische wijze aandacht aan mag besteden. Als klapper voert zij het woord verwerpelijk op: "De handelswijze van HEM wordt door de ACM, de politiek, andere tv-programma's en juristen in meerdere opzichten juridisch en/of moreel als verwerpelijk beschouwd."  

Uit die klachten blijkt volgens de rechter dat ze telefonisch worden overrompeld, ze niet altijd op de hoogte worden gesteld van essentiële informatie zoals de veranderlijkheid van de tarieven of het feit dat opzegvergoedingen in rekening worden gebracht. HEM kon volgens de rechter niet aantonen waarom een klant voor vaste tarieven tekent, maar vervolgens een nieuw contract thuis krijgt waarop het woord 'vast' in 'variabel' is veranderd. Of waarom er verschillende offertes zijn waarin de woorden 'vast' en 'variabel' door elkaar heenlopen. 

HEM bracht klanten in verwarring door vast contract met variabele tarieven

In de uitzendingen kwamen meerdere klanten aan het woord die een vast contract bij HEM hadden afgesloten voor 5 jaar. Maar, niet met vaste tarieven, maar met variabele. Het was een maas in de wet waar HEM gebruik van maakte. Toen de klanten vervolgens wilden opzeggen kregen ze enorme opzegboetes.

De rechter zegt over een vast contract met variabele tarieven dat HEM klanten hiermee in verwarring heeft gebracht. "Het feit dat de prijzen variabel zijn wordt niet duidelijk medegedeeld. Want wat is anders het voordeel van een contract van vijf jaar? Dat de klant zal denken dat een contract van vijf jaar een vaste prijs heeft, volgt ook uit het feit dat een contract van vijf jaar met variabele tarieven zeer ongebruikelijk is. De klant hoeft dat niet te verwachten."

De Autoriteit Consument en Markt heeft vorig jaar de regels omtrent energiecontracten aangescherpt, waardoor een vast contract met variabele tarieven niet meer aangeboden kan worden. Daarin wordt expliciet gezegd: een vast contract heeft vaste tarieven en een einddatum. Een variabel contract heeft variabele prijzen en geen einddatum. 

Wurgcontracten met 'Boetes als verdienmodel'

HEM vond dat AVROTROS ten onrechte de term 'wurgcontract' gebruikt. Zij vonden dat mensen uit vrije wil een overeenkomst met HEM getekend hadden en dat ze konden weten dat zij een boete moesten betalen bij voortijdige opzegging.

De rechtbank volgt HEM hierin niet: "Vastgesteld is namelijk dat HEM haar klanten niet altijd correct en volledig informeert bij het aangaan van de overeenkomst. Klanten begrepen daardoor niet dat de tarieven bij een vast contract van vijf jaar, toch variabel waren. En dus omhoog konden gaan. Als zij dat merkten en de overeenkomst om die reden wilden opzeggen, moesten zij een boete betalen. Daarnaast geldt dat deze boetes substantieel waren."

HEM is van mening dat de door haar gehanteerde boetes (15 procent) toegestaan zijn op basis van de Richtsnoeren Redelijke Opzegvergoedingen Vergunninghouders (“Richtsnoeren”). Dat Radar hier kritisch over is, mag van de rechter. "Ten eerste omdat de 15 procent een maximum betreft dat HEM altijd hanteert. Nooit minder. Ten tweede omdat de maximum vergoeding is gebaseerd op het uitgangspunt dat de kosten die een energieleverancier maakt, moeten terugkomen in de opzegvergoeding. Maar die kosten heeft HEM niet bij het type contract dat zij aanbiedt (vijf jaar vast met een variabel tarief). De opzegvergoedingen die HEM vordert dienen niet ter compensatie van door HEM gemaakte kosten, maar dienen als verdienmodel." Op grond van het voorafgaande mocht AVROTROS van de rechter spreken over 'wurgcontracten'. 

Overigens betaalde geen enkele gedupeerde van HEM een daadwerkelijk variabel tarief. De prijzen bij HEM gingen louter variabel omhoog, nooit naar beneden. Gedupeerden noemden het zelf "een vast contract met stijgende prijzen".

Malafide onderneming

De eigenaren van energiemaatschappij, Ouail Naamar en Tarik Azaaj voerden ook nog aan dat ze het niet leuk vonden dat Radar had gepubliceerd wat zij (ongeveer) verdienen en dat zij in dure woningen wonen. De rechter vindt dat begrijpelijk, maar niet onrechtmatig: "Op grond van het bovenstaande oordeelt de rechtbank dat niet gesproken kan worden van een onjuiste beeldvorming waarin HEM wordt weggezet als een malafide onderneming."

Alle feiten op orde

Meer dan 200 klanten van HEM hebben klachten geuit bij Radar. Met name die hoeveelheid aan klachten wordt door de rechter aangehaald als overtuigend in deze zaak.

Volgens HEM had Radar veel feitelijke onjuistheden gebracht, de rechter gaat daar geen enkele keer in mee en stelt dat blijkt uit alle klachten dat HEM contracten afsluit voor vijf jaar met een variabel tarief, dat HEM termijnbedragen van klanten met een vast tarief wijzigt, dat energiecontracten niet opgezegd kunnen worden tenzij men een boete betaalt, dat klanten telefonisch overrompeld zijn en onvolledig worden geïnformeerd (misleid), dat ServiceHouse het contract met Hollandstroom heeft opgezegd omdat klanten ongelukkig waren en 75 procent teruggezet moest worden naar hun oude leverancier, dat er klanten zijn die niets van HEM hebben gehoord en 'zomaar' worden afgesloten, dat één klant geen klantnummer heeft, dat de klantenservice niet te bereiken is, en dat de directie onvindbaar is. Dat de automatische afschrijving van klanten met een vast contractis verdubbeld, dat klanten in een 'wurgcontract' zitten met opzegboetes van  20.000 tot 24.000 euro, en dat klanten het te veel betaalde voorschot uit 2021 niet terugbetaald krijgen. Dat HEM contracten sluit onder valse voorwendselen, en dat klanten na het storneren door 'agressieve jongens' worden gebeld. En tot slot is dat niet alleen consumenten maar ook journalisten van HEM geen antwoord krijgen op vragen.  

Voor Radar komt de uitspraak niet als een verrassing, gezien de stortvloed aan klanten van Allround Hollands Energie, handelend onder de naam HEM, die zich afgelopen jaren melden bij de redactie.

Ook klachten over HEM?

Laat het ons weten!