Fouten UWV – Reactie ministerie SZW

Het aantal regels en de complexheid is de laatste jaren flink toegenomen. Hierdoor ontstaan bij het UWV onnodige fouten. Wil de overheid de regels makkelijker maken?

Dit staat hoog op de agenda. We herkennen het beeld van complexe wet- en regelgeving en dat dit op onderdelen kan knellen voor de burger en uitvoeringsorganisaties. In diverse rapporten, zoals het eindrapport ‘Klem tussen balie en beleid’ van de Tijdelijke Commissie Uitvoeringsorganisaties van de Tweede Kamer (TCU) wordt geconcludeerd dat de hoeveelheid, complexiteit en gedetailleerdheid van de wet- en regelgeving die uitvoeringsorganisaties uitvoeren verminderd moet worden.

Er wordt grondig gekeken naar knelpunten die vanuit de uitvoering worden aangedragen, zoals in de knelpuntenbrieven van UWV (en SVB) bij de Stand van de Uitvoering. UWV heeft in juni van dit jaar voor het eerst zo’n knelpuntenbrief opgesteld met een aantal concrete voorstellen voor vereenvoudiging. Deze bieden aanknopingspunten om samen met UWV te kijken naar vereenvoudiging, waarbij de menselijke maat centraal staat en het perspectief van mensen meer wordt meegenomen. Dit kan met wetgeving, maar ook met communicatie of dienstverlening.

Eindrapport Tijdelijke commissie Uitvoeringsorganisaties | Tweede Kamer der Staten-Generaal
Kamerbrief met reactie kabinet op rapporten 'Werk aan Uitvoering'

Zou het ministerie van Sociale Zaken niet meer coulance kunnen geven aan het UWV, zodat de instantie meer ruimte krijgt om bepaalde bedragen niet terug te vorderen als het UWV een fout heeft gemaakt?

Het UWV moet volgens de regels iedere euro die te veel aan uitkering is uitgekeerd terugvorderen. Soms krijgen mensen te veel geld overgemaakt door fouten van het UWV. Mensen kunnen door het terugvorderen in de financiële problemen komen, doordat ze gedoe krijgen met de Belastingdienst over hun inkomen en ontvangen toeslagen.

Er wordt onderzocht of in de sociale zekerheid meer ruimte moet komen in het terugvorderbeleid, bijvoorbeeld op het moment dat aan de kant van de overheid een fout wordt gemaakt. Op 30 augustus is een brief aan de Tweede Kamer gestuurd over de kwijtschelding van WIA-voorschotten die waren ontstaan door te late WIA-beoordelingen. Van belang is om hier niet alleen naar UWV te kijken, maar de sociale zekerheid in zijn geheel te bezien, zodat er geen verschillen optreden in de uitvoering van bijvoorbeeld UWV en SVB. Ook mogelijkheden die gemeenten nodig hebben in de uitvoering van de Participatiewet worden bezien.

Is er geen nood aan wetgeving die uitvoeringsorganisaties als UWV en Belastingdienst in staat stelt om onderling bedragen te verrekenen? Nu ontvangen mensen een netto-uitkering van het UWV. Als het bedrag door een fout van het UWV niet klopt en je moet het bedrag in een ander belastingjaar terugbetalen, dan moet de consument het brutobedrag terugbetalen. De rest moet je als consument zelf verhalen bij de Belastingdienst. Veel mensen snappen dit niet. Je moet ook eerst meer terugbetalen dan je hebt ontvangen en vervolgens wachten op de Belastingdienst. Hierdoor komen consumenten financieel in de knel. – Zou het ministerie dit niet eenvoudiger kunnen maken? Is de minister bereid om het UWV en de Belastingdienst meer bevoegdheden te geven om deze verrekening onderling te regelen, zodat de consument hier geen last van heeft?

We herkennen de ingewikkeldheid van het systeem. Het is onderdeel van een breder vraagstuk rondom vereenvoudiging waar we als demissionair kabinet samen met de Tweede Kamer, departementen en uitvoeringsorganisaties voor staan als het gaat om het toepassen van de menselijke maat in de publieke dienstverlening en om te voorkomen dat mensen financieel in de knel komen te zitten. Het is aan een nieuw kabinet om hier verdere uitwerking en invulling aan te geven.