Herstel toeslagenaffaire 2025 - reactie staatssecretaris

Vragen: 

Het kabinet kondigde op 14 maart 2025 aan om direct te stoppen met het samenstellen en verstrekken van het persoonlijk dossier. Wat betekent dit? Gaan ouders hun persoonlijk dossier nooit meer krijgen? 

Hoe kunnen ouders zonder het persoonlijk dossier controleren of hun ouderdossier alle relevante stukken bevat?

Hoe kunnen ouders zonder het persoonlijk dossier antwoord vinden op vragen zoals: ‘Waarom ben ik ooit slachtoffer geworden?’, en ‘Hebben mijn problemen met de kinderopvangtoeslag te maken met andere problemen, bijvoorbeeld met andere toeslagen, andere overheidsdiensten of financiële instellingen?’ 

Radar hoort uit meerdere bronnen dat de UHT al vóór 14 maart 2025 was gestopt met het maken van persoonlijke dossiers. Het staat zeker sinds 17 februari 2025 op de website van de UHT; een UHT-vertegenwoordiger heeft het op 5 februari 2025 gezegd op een hoorzitting; een anonieme UHT-medewerker zegt dat het zeker langer dan een half jaar geleden is gestopt; en advocaat Köse-Albayrak stelt dat een UHT-vertegenwoordiger haar op een zitting vertelde dat de beslissing een jaar geleden is genomen.

Hoe verklaart de staatssecretaris deze signalen?

Veel ouders willen terecht weten welke informatie UHT heeft gebruikt bij het nemen van beslissingen. Dit is belangrijk voor hun herstel. Dat betekent niet alleen dat de informatie beschikbaar is voor de ouder, maar dat er ook een heldere uitleg bij zit.

De afgelopen jaren waren er verschillende dossiers in gebruik, bijvoorbeeld voor de integrale beoordeling, bezwaar,  CWS en het persoonlijk dossiers. Dit was verwarrend voor ouders en hun advocaten.

Samen met toeslagenadvocaten en ouders is de afgelopen jaren onderzocht hoe we beter aan de wettelijke informatiebehoefte kunnen voldoen, en dossiers kunnen leveren in de hersteloperatie die inhoudelijk beter aansluiten op de wensen van ouders en hun advocaten. De uitkomst van dat overleg is het ouderdossier. Een dossier, dat alle relevante informatie bevat voor alle fasen in het herstelproces. En bovendien sneller verstrekt kan worden.

Ouders kunnen altijd een verzoek indienen voor dit dossier. Ouders krijgen hun dossier standaard op het moment dat zij bezwaar hebben gemaakt of een verzoek voor aanvullende schade doen. UHT heeft een beperkte capaciteit en geeft dan ook prioriteit aan het zo snel mogelijk verstrekken van het ouderdossier. Dit voornemen is in medio 2022 is, ook richting de Kamer aangegeven tijdens verschillende commissiebehandelingen en in verschillende voortgangsrapportages.

Het persoonlijk dossier bestaat uit alle gegevens en documenten die gaan over alle toeslagen die de ouder heeft ontvangen (huurtoeslag, zorgtoeslag, kindgebonden budget en kinderopvangtoeslag), vanaf het begin van de toeslagen tot heden. Het kan daardoor gaan om de periode tussen 2005 en 2025, ofwel 20 jaar aan informatie, ongestructureerd en zonder filter. Het persoonlijk dossier gaat niet over de herbeoordeling Kinderopvangtoeslag (KOT) die UHT uitvoert en is daarom ook niet bruikbaar voor de behandeling van een eventueel bezwaar of verzoek om aanvullende schade. Het dossier is zeer uitgebreid met informatie die niet over de herbeoordeling KOT gaat en bovendien ook heel veel technische en niet-relevante informatie bevat, waardoor de ouder door de bomen het bos niet meer ziet. Ook geeft het geen antwoord op de vraag waarom zij gedupeerd zijn.

Omdat er prioriteit wordt gegeven aan het zo snel mogelijk verstrekken van het ouderdossier betekent ook dat er op dit moment weinig tot geen capaciteit is voor het verstrekken van persoonlijke dossiers. In lijn met het advies van de Commissie Van Dam heeft het Kabinet daarom besloten te stoppen met het persoonlijk dossier als onderdeel van de hersteloperatie.

Voor de mensen die een verzoek voor een persoonlijk dossier hebben ingediend geldt dat UHT contact met hen opneemt om na beëindiging van het herstelproces samen te kijken naar welke informatie ouder nog nodig hebben.

Voor zowel het ouderdossier als het persoonlijk dossier geldt dat deze niet met een druk op de knop beschikbaar is. Er is geen grote dossierkast, waarin in van iedereen die een toeslag krijgt of ooit heeft aangevraagd netjes, een dossier staat. Een dossier moet elke keer door medewerkers van UHT worden samengesteld uit veel verschillende systemen en vaak over verschillende jaren. Voor het opstellen van het ouderdossier zijn vaste duidelijke kader en instructies opgesteld, die zoals eerder aangegeven in overleg met advocaten en ouders zijn afgesproken. Medewerkers werken volgens deze instructies. Het opstellen van een dossier blijft echter altijd mensenwerk, zowel bij het ouderdossier als bij het persoonlijk dossier.