Hoe gevaarlijk is de hoornaar?
Drie wandelaars in België zijn naar het ziekenhuis gebracht nadat ze waren aangevallen door Europese hoornaars. Deze gigantische wespensoort komt ook in ons land voor. André van Loon van het EIS Kenniscentrum Insecten in Leiden legde in 2019 uit aan Radar of we bang moeten zijn voor dit insect.
Er lijken wel steeds meer hoornaars te komen, kan dat kloppen?
"Nee, dat is niet zo. Ze zijn er altijd al geweest. Ze zijn wel opgeschoven: jaren terug kwamen ze voornamelijk voor in het zuidwesten van Nederland, nu breiden ze hun leefgebied uit naar het hele land. Daardoor zien meer mensen ze waarschijnlijk. Het is niet zo dat er meer hoornaars zijn."
Hoe kun je de hoornaar herkennen en waar vind je het nest?
"De hoornaar valt voornamelijk op door de afmeting: het is eigenlijk een grote versie van de klassieke 'limonadewesp', die we maar al te goed kennen. Het nest bouwt de hoornaar het liefst in een holle boom. Bij gebrek daaraan ook nog wel eens onder de dakrand van bijvoorbeeld een schuurtje, maar holle bomen zijn favoriet. Dat kan zowel in het buitengebied in een bos zijn als in een stadspark, voor de hoornaar maakt dat niet zo veel uit."
Is de hoornaar nuttig?
"Jazeker! De hoornaar vangt allerlei insecten die wij mensen als vervelend ervaren: muggen, vliegen, eigenlijk alles wat rondvliegt of kruipt. Ook ruimen ze dode insecten op. Deze worden allemaal gevoerd aan de hoornaarlarven, die daar een zoetige substantie van maken. Volwassen hoornaars eten die zoetige substantie op en hebben zo weer brandstof om nog meer insecten te vangen. Het is absoluut niet nodig om een hoornaarnest zomaar te verwijderen als je er geen last van hebt. Ze verminderen juist overlast van andere insecten."
Is de hoornaar agressief en hoe gevaarlijk is een steek?
"Nee, de hoornaar is helemaal niet agressief. Hij komt ook niet af op zoetigheid, zoals de gewone wesp. Als je een hoornaar ziet hoef je niet in paniek te raken. Tenzij je je precies voor de ingang van een nest bevindt: dan kun je aangevallen worden. Zwaai langzaam met je armen en loop rustig weg. Vanaf een afstandje kun je best naar een hoornaarnest kijken. Een steek is alleen maar gevaarlijk als je allergisch bent voor wespensteken (zoals in het geval van de wandelaards, red.), anders doet het alleen pijn, zoals bij een gewone wespensteek."
Een hoornaarsteek voelt wat branderiger dan de steek van een gewone wesp. Dat komt door een bepaald stofje dat in het gif zit. Het gif is echter minder krachtig. Wanneer je wordt gestoken, koel dan de plek van de steek. Word je in je mond of keel gestoken, reageer je raar op de steek of ben je allergisch? Bel dan direct 112.Naomi Nolte, Rode Kruis
En hoe zit het met de Aziatische hoornaar?
De Aziatische hoornaar laat zich steeds vaker in Nederland zien. Volgens Van Loon moeten we voor deze soort oppassen. "Niet vanwege de steken, maar vanwege het feit dat honingbijen hun voedselvoorkeur zijn. Dat brengt onze honingbijenpopulatie in gevaar."
Bron: André van Loon - EIS Kenniscentrum Insecten Leiden / Naomi Nolte - Rode Kruis