Hoe werkt een soatest en wat kost het?
Denk jij dat er een kans bestaat dat je een seksueel overdraagbare aandoening (soa) hebt? Dit zou ook het geval kunnen zijn als je (nog) geen klachten hebt. Het is verstandig om je tijdig te laten testen, want hoe eerder je behandelt, hoe beter de behandeling werkt. Maar waar kan je eigenlijk allemaal een soatest doen en hoe duur is dat?
Voor soatesten kan je zowel bij de huisarts als bij een soapoli terecht. Een soapoli is een afdeling in een ziekenhuis speciaal bedoeld voor soa's.De huisarts of de soapoli?Veel mensen laten zich testen bij de huisarts. De huisarts heeft een completer beeld van jouw zorgproblemen. Patiënten voelen zich daarnaast over het algemeen meer op hun gemak bij hun eigen huisarts.Voor sommige mensen (zie kopje: Heb ik een verhoogd risico?) is een test bij een soapoli gratis. Mensen met een verhoogd risico laten zich om die reden vaker testen bij een soapoli in plaats van bij de huisarts. Daarnaast heeft een soapoli expertise op het gebied van mannen die seks hebben met mannen.
Hoe werkt een soatest?
Een standaard soa-onderzoek test in elk geval op chlamydia en meestal ook op hiv, syfilis en gonorroe. Of je ook getest wordt op hepatitis B is afhankelijk van of je gevaccineerd bent of niet. Als je specifieke klachten hebt, richt het onderzoek zich ook op andere soa’s. Mensen jonger dan 25 jaar hebben meestal alleen een chlamydiatest nodig.
Het onderzoek
Een soa-onderzoek begint altijd met een gesprek. Je huisarts of een soa-verpleegkundige stelt je vragen over eventuele klachten en over je seksleven. De arts of verpleegkundige zal in het geval van klachten kijken of er op jouw lichaam symptomen te zien zijn. Daarna wordt lichaamsmateriaal verzameld dat wordt getest in een laboratorium. Bij mannen betekent dit meestal dat zij in een potje moeten plassen, bij vrouwen is een uitstrijkje gebruikelijker. Soms is ook een bloedmonster noodzakelijk.
De uitslag
De uitslag komt meestal telefonisch of per e-mail, maar je kunt ook worden gevraagd om langs te komen. Dit is vaak bij een hiv-test het geval. Als blijkt dat jij een soa hebt, kun je meteen beginnen met je behandeling. De behandeling verschilt per soa.
Hoeveel kost het?
De kosten voor een soatest variëren van 40 euro voor een enkele chlamydia-test tot 300 euro voor een test op meerdere soa’s. Hoeveel geld je uiteindelijk kwijt bent, is ook afhankelijk van welke ziektekostenverzekering je hebt en hoe hoog je eigen risico is. Je kunt namelijk een rekening voor het eigen risico krijgen. Als je zeker wilt weten of jij zelf je test moet vergoeden, kun je contact opnemen met je huisarts of je verzekeraar. Mensen met een verhoogd risico op soa’s kunnen zich in sommige gevallen gratis en anoniem laten testen bij een lokale GGD.
Heb ik een verhoogd risico?
Jongeren tot 25 jaar, sekswerkers, mannen die seks hebben met mannen en mensen afkomstig uit landen waar veel soa’s voorkomen vallen onder mensen met een verhoogd risico. Zij kunnen zich vaak gratis en anoniem laten testen bij de GGD (soapoli). Als je geen verblijfsvergunning of zorgverzekering hebt, kun je alsnog altijd een hiv-test laten doen. Mocht je positief worden getest, heb je ook zonder verzekering recht op een behandeling.
Soazelftest
Het is ook mogelijk om een soazelftest te doen. Deze kun je online bestellen of bij een drogist kopen en stuur je zelf op naar het laboratorium. Het standpunt van Soa Aids Nederland is dat je beter af bent bij de huisarts of bij de soapoli, omdat niet elke zelftest even betrouwbaar zou zijn.
Bron: Soa Aids Nederland / GGD