Hoeveel erfbelasting moet je betalen (en waarom)?
Belasting betalen over geld waarover al belasting is betaald. Zo kijken de meeste mensen naar erfbelasting. Het is de meest gehate taks die er is.
Dit is een artikel uit ons consumentenmagazine RADAR+
Het voelt onrechtvaardig. Je verdient geld. Daar betaal je inkomstenbelasting over. Een deel van je geld zet je op een spaarrekening. Daarvan is per persoon 30.000 euro vrijgesteld (2018), maar over wat je meer hebt, betaal je vermogensrendementsheffing. Als anderen later jouw vermogen erven, betalen ze daar erfbelasting over. Dat leidt vaak tot verontwaardiging. Over dat geld is toch al belasting betaald? Waarom dan nu nog een keer? Het antwoord op die vraag is eenvoudig. De fiscus kijkt niet naar degene die het geld heeft gespaard, maar naar degene die het erft. Voor de erfgenaam is het inkomen waarover nog geen belasting is betaald. En waarom zou je over inkomen waarvoor je werkt wél belasting moeten betalen, en over inkomen dat je erft niet? Dat is de achtergrond van de erfbelasting.
Lees ook: De 9 grootste missers bij erfenissen. Voorkom gedoe, regel het nu
Iedere erfgenaam een eigen percentage
Je hoeft nooit over je hele erfenis erfbelasting te betalen. Iedere erfgenaam heeft een vrijstelling. Hoe hoog die vrijstelling is, hangt af van de relatie met degene van wie je erft. Partners hebben een vrijstelling van meer dan 640.000 euro. Pas als ze méér erven, betalen ze over dat extra bedrag erfbelasting. Over de eerste circa 123.000 euro boven de vrijstelling betalen ze 10 procent belasting. Over het bedrag daarboven betalen ze 20 procent belasting. Dus als je partner 750.000 euro aan jou nalaat, betaal je ruim 10.000 euro erfbelasting. Voor kinderen en kleinkinderen ziet het er minder mooi uit. Zij hebben een vrijstelling van ruim 20.000 euro. Over de eerste circa 123.000 euro die kinderen daarboven erven, betalen ze 10 procent erfbelasting. Erven ze nog meer? Dan betalen ze over dat deel 20 procent erfbelasting. Kleinkinderen betalen over het eerste deel 18 procent en over het tweede deel 36 procent. Voor alle andere erfgenamen, zoals broers en zussen, vrienden en buren, geldt een vrijstelling van 2100 euro. Over de eerste circa 123.000 euro die ze meer erven, betalen ze 30 procent erfbelasting. Als ze nog meer erven, betalen ze over dat deel 40 procent. Dus als je 20.000 euro erft van je moeder of je oma, betaal je geen erfbelasting. Maar als je 20.000 euro erft van je beste vriend, ben je ongeveer 5350 euro kwijt aan erfbelasting.
Beneficiair erven
Een erfenis kan ook bestaan uit schulden: een onverkoopbaar huis bijvoorbeeld, of een onverwachte belastingschuld. Je bent als erfgenaam verantwoordelijk voor deze schuld en moet deze met je eigen vermogen betalen. Je kunt de erfenis beneficiair aanvaarden. Als er meer schulden zijn dan bezittingen, dan word je niet aansprakelijk gesteld voor de schulden.
Erf je 20.000 euro van je beste vriend, dan betaal je zon 5350 euro erfbelasting
Vrienden betalen het meest
Dat partners zo’n hoge vrijstelling hebben, heeft te maken met de verzorgingsgedachte. Hun levens zijn financieel verweven. Zonder die hoge vrijstelling zou een weduwe of weduwnaar misschien het gezamenlijke huis moeten verkopen om de erfbelasting te kunnen betalen. Of veel erfbelasting moeten betalen over de lijfrentes die nodig zijn om van rond te komen. Voor de andere vrijstellingen en belastingtarieven geldt dat ze ouderwets zijn. Ze gaan ervan uit dat iedereen een gezin heeft, terwijl bijna 3 miljoen mensen alleen wonen. Velen daarvan hebben geen kinderen. Als zij hun geld nalaten aan vrienden, krijgen die vrienden de laagste vrijstelling en betalen ze het hoogste tarief. En als je wel kinderen hebt, waarom zouden zij gunstiger mogen erven dan je beste vriendin? Of je partner, met wie je al tien jaar een latrelatie hebt? Natuurlijk, dat kun je omzeilen met een geregistreerd partnerschap, maar wil je dat? In de erfbelasting draait het om familiebanden, terwijl veel mensen met hun vrienden een hechtere relatie hebben. Waarom zou je niet zelf in je testament mensen mogen aanwijzen die tegen een gunstig tarief of een gunstige vrijstelling van jou erven? Af en toe kaarten politici en notarissen dit probleem aan, maar het ziet er niet naar uit dat dit snel verandert.
- Partners hebben een vrijstelling van meer dan 640.000 euro
- Kinderen en kleinkinderen hebben een vrijstelling van ruim 20.000 euro
- Alle andere ergenamen hebben een vrijstelling van 2100 euro
Lees ook: Regel deze financiële zaken nog dit jaar voor voordeel in 2018
Dit artikel is eerder gepubliceerd in Radar+, Winter 2018, nummer 6
Wil je meer van dit soort handige informatie? Kijk op radarplus.nl