Hoge boete voor doorsturen foto Mark Rutte met haarknot | Radar checkt
Rutte met een knotje in tijd van corona. 'Grappig' dacht kapster Ellen uit Aalst. 'Nu niemand naar de kapper kan, zal dit mogelijk het vooruitzicht zijn in het torentje', was haar gedachte en ze stuurde de foto door via Instagram. Dat de foto ook via een link op de website van haar kapsalon te zien was, realiseerde ze zich niet. Totdat ze bericht van het ANP kreeg. Ze moest 450 euro betalen voor het commerciële gebruik van hun foto zonder toestemming. Ellen schrikt. Dit is nooit haar bedoeling geweest. Haar kapperszaak is al zes weken dicht door de coronacrisis en nu moet ze ook nog dit hoge bedrag betalen voor iets dat grappig is bedoeld.
Haar moeder begrijpt het ook niet en vraagt de hulp in van verslaggever Fons Hendriks. Mag dit zomaar? Ook als het grappig is bedoeld en er geen commercieel doel aan verbonden is?
Auteursrecht
Radar krijgt in korte tijd drie mails van kijkers met soortgelijke ervaringen met het ANP. Het persbureau stuurt brieven met hoge bedragen voor gebruik van een foto waarvan zij het auteursrecht van hebben. Consumenten gebruiken soms zonder erbij na te denken foto's op hun website of op social media. Met behulp van het bedrijf Permission Machine speurt het ANP deze foto's op.
Parodie
Volgens social media jurist en expert op het gebied van auteursrecht Charlotte Meindersma, mag je een foto die bedoeld is als parodie, zonder betaling van vergoeding gebruiken. Dat is een uitzondering in het auteursrecht. 'De foto van Rutte met een knotje is viral gegaan op Facebook en het is een bewerking van de oorspronkelijke foto. Hier is wat mij betreft sprake van parodie.' Maar Meindersma waarschuwt wel, als je een foto doorstuurt moet je goed oppassen. Doorsturen via deelknoppen en retweeten mag wel, maar je mag geen eigen screenshot maken en die verspreiden zonder bronvermelding. Op haar eigen website geeft Meindersma meer uitleg hierover.
Commerciële pagina
Ondertussen belt onze verslaggever Fons Hendriks met het ANP over de situatie van Ellen. Het ANP blijft erbij dat de foto van Rutte, met of zonder knotje, in de basis een foto is van het ANP en dus valt onder het auteursrecht van het ANP. Aangezien de foto op de commerciële pagina van de kapsalon van Ellen te zien is, moet zij hiervoor een vergoeding betalen. En of de foto echt als parodie gezien moet worden, laat het ANP over aan de rechter.
Waarschuwing voor anderen
Ellen heeft inmiddels zelf gesproken met Permission Machine, het bedrijf dat foto's opspoort voor het ANP. Zij zien in dat het gaat om een vergissing en zijn bereid om de vergoeding te verlagen naar de standaardtarieven van Stichting FotoAnoniem (SFA). Uiteindelijk wordt de te betalen vergoeding 270 euro. In de mail die Ellen heeft ontvangen wordt niet duidelijk waar dit bedrag precies op is gebaseerd, maar bij navraag blijkt dat het gaat om 180 euro voor het persoonlijk gebruik van de foto in plaats van commercieel gebruik. Daarbij komen nog negentig euro voor de gemaakte kosten van Permission Machine en het ANP. Ellen besluit het hierbij te laten. Ze gaat niet naar de rechter om haar gelijk te krijgen. 'Mogelijk ben ik dan nog meer kwijt. Ik hoop dat ik hiermee mensen wel kan waarschuwen om niet ondoordacht foto’s door te plaatsen op social media.'