Hogere prijzen tijdens de coronacrisis, hoe kan dat?

Omhoog of omlaag?

Op het forum zijn gebruikers het niet eens over de vraag of de prijzen omhoog of juist omlaag zijn gegaan. 'Klopt het dat boodschappen duurder zijn geworden? Bij de Jumbo zie ik dat meerdere artikelen in prijs omhoog zijn gegaan, zo'n 10 procent. Het voelt raar in deze tijd, want ze draaien volop', schrijft een forumgebruiker. Een andere gebruiker ziet juist prijsdalingen. Maar hoe zit het nou?

Meer vraag dan aanvoer

Naar aanleiding van de vragen op het forum sprak Radar met verschillende importeurs. Danny Deen, directeur van Denimpex uit Amsterdam, meldt dat de prijs van knoflook nu veel hoger is. 'Dit komt mede doordat er weinig Europese knoflook beschikbaar is. De aanvoer uit het buitenland is ook stukken minder.'

Hij vervolgt: 'De groothandelsprijs van Chinese knoflook lag begin maart rond 2,10 euro per kilo. Nu koop ik deze knoflook in voor 3 euro per kilo. Spaanse knoflook kocht ik vorige maand in voor 2,80 euro per kilo, terwijl de prijs nu rond 3,70 tot 4 euro ligt.' De prijsstijgingen die hij eerder in de media al aankaartte, zijn dus doorgezet.

Zijn familiebedrijf levert groente en fruit aan de hele keten. Over prijsstijgingen in supermarkten, zegt hij: 'Het is een beetje einde seizoen. Het nieuwe seizoen begint juni/juli. Er zijn nu dan ook weinig prijsafspraken. Het is een kwestie van 'wat heb je en kan ik het kopen'. De vraag overschrijdt de aanvoer, vandaar bepaalde prijsstijgingen. Bootruimte is daarnaast duurder omdat er minder weggaat. En de haven werkt langzamer.'

Genoeg komkommers en tomaten

Komkommers die in Nederland worden geteeld, zijn er genoeg, vertelt Jan Rutten, eigenaar van winkel en importbedrijf ‘Le Specialiste Du Frais’ in Den Haag. Hetzelfde geldt voor tomaten. 'Ze zijn in verhouding tot andere producten goedkoper, omdat er minder export (en dus minder vraag) is. Alles wat geïmporteerd wordt, is echter duurder omdat dit beperkt gebeurt. In landen van herkomst zijn er ook coronabeperkingen. Hierdoor ziet hij dat de inkoopprijs van onder andere avocado's is gestegen. Ook zijn er minder plukkers.'

De inkoopprijs van gember is eveneens erg gestegen de afgelopen tijd, vertelt hij. 'Op een gegeven moment kwam er geen gember meer uit China, waardoor de prijs stijgt. Het is gewoon de werking van vraag en aanbod.'

Door dit mechanisme zijn bijvoorbeeld asperges nu goedkoper. 'Er is genoeg aanvoer en de vraag is na Pasen afgenomen. Als niemand erom vraagt, dan zakt de prijs vanzelf.'

Prijs van koffie

Casper Burgering, senior grondstoffen-econoom bij het Economisch Bureau van ABN Amro, meldt dat de prijsbeweeglijkheid van onder andere koffie in het eerste kwartaal van 2020 relatief hoog is. 'Voor een deel is de prijstrend te verklaren door de coronacrisis. De vraag is hierdoor zwakker, maar ook het aanbod staat onder druk door beperktere beschikbaarheid van arbeiders en transport. Door de coronacrisis is de vraag naar koffie voor thuisconsumptie sterk toegenomen, maar dit gaat niet de buitenshuisconsumptie van koffie volledig vervangen. De voorraden blijven daarmee hoog. Maar ook de verdere verspreiding van het coronavirus in Latijns-Amerika gaat voor meer stress zorgen in de waardeketen. Dit gaat in de komende maanden voor meer prijsbewegingen in koffie zorgen.'

Prijsverhoging, mag dat?

Prijzen worden dus bepaald door de werking van vraag en aanbod, en andere factoren die worden beïnvloed door de coronacrisis. De Consumentenbond meldt dan ook dat prijzen in principe vrij zijn. 'Als bijvoorbeeld de prijs van een levensmiddel in de supermarkt omhooggaat, kun je daar niets tegen ondernemen.' Een prijsverhoging invoeren tijdens de coronacrisis is dus toegestaan.

Overeenkomst

Dit zit echter anders als de prijsverhoging wordt doorgevoerd nadat je een overeenkomst hebt gesloten. Het is dan ook belangrijk om op de hoogte te zijn van je rechten. De Consumentenbond meldt het volgende hierover: 'De ondernemer mag de prijs wijzigen als dat in de algemene voorwaarden is opgenomen. Staat dat niet in de algemene voorwaarden, dan mag hij dit dus ook niet doen.'

Een ondernemer kan bijvoorbeeld binnen drie maanden na totstandkoming van de overeenkomst de prijs verhogen. Dit moet dan wel in de algemene voorwaarden staan. Ook niet onbelangrijk om te weten, is dat jij in dat geval de overeenkomst mag ontbinden.
De Autoriteit Consument & Markt beaamt dit en meldt tevens dat een omschrijving als 'onder voorbehoud van prijswijzigingen' te algemeen is. 'Je weet dan niet wat je kunt verwachten. Een prijsverhoging is bijna altijd onredelijk als je het abonnement niet mag opzeggen.' Een ondernemer mag overigens wel een wettelijke prijsverhoging (bijvoorbeeld van de btw) aan jou doorberekenen.