Hulp in huis: wat betaal je, en wat zijn de regels?
Wat betaal je iemand die helpt bij de huishouding en wat doe je als zij of hij ziek is? En kun je zomaar stoppen als het niet bevalt? Bijna niemand weet het, maar er zijn spelregels.
Hulp in huis vind je meestal via via. De hulp van de buren wil ook wel bij jou schoonmaken. En anders kijk je even op het prikbord in de supermarkt of iemand zich aanbiedt. Als dat niet zo is, hang je zelf een briefje op. Of misschien ben jij niet degene die hulp zoekt, maar degene die schoonmaakt.
De regeling 'Dienstverlening aan huis'
Naar schatting 750.000 huishoudens hebben een hulp. Heel precies zijn die cijfers niet. Dat komt door het informele karakter. Er worden geen contracten getekend, betalingen gaan vrijwel altijd contant en als een van de twee er genoeg van heeft, houdt de samenwerking op. Toch zijn er regels. Dat is fijn voor de hulp, want die kan er rechten aan ontlenen. En het is fijn voor degene die hulp inhuurt, want die weet dan hoe je de samenwerking goed kunt regelen.
Mensen die hulp in huis hebben, zitten er vaak niet op te wachten om dingen officieel te regelen. Als er één ochtend in de week iemand bij jou schoonmaakt, wil je niet lastig gevallen worden met ziektewet en belastingen. En eerlijk is eerlijk, als hulp in huis zit je ook niet te springen om formele regels. Als je dat briefje van 50 euro, dat je elke woensdag handje contantje krijgt, bij de Belastingdienst moet opgeven, wordt je werk niet aantrekkelijker.
Ook als er geen contract is geldt de regeling
Maar iedereen die minder dan vier dagen per week hulp in huis heeft, valt onder de regeling Dienstverlening aan huis. Dat geldt niet alleen voor een hulp in de huishouding, maar ook voor tuinmannen en nanny's. Ook als er geen contract is. De regeling is niet bedoeld om af te schrikken, maar om persoonlijke dienstverlening te stimuleren. Feitelijk is het een dienstverband light. Het wordt de opdrachtgever makkelijk gemaakt, maar tegelijkertijd heeft de hulp in huis wel rechten. Dat is het idee. Het aantal dagen per week is cruciaal. Als je drie dagen per week, acht uur per dag, een schoonmaker in huis hebt, val je onder de regeling. Maar als de schoonmaker vijf dagen per week een uurtje komt, val je er niet onder. Formeel ben je dan een gewone werkgever, met alle verplichtingen die daarbij horen. Als je zelf hulp in huis bent, kun je ook onder de regeling vallen als je vijf dagen per week werkt. Zolang je maar niet meer dan drie dagen op één adres werkt.
Een minimumloon, vakantiegeld, doorbetaling bij ziekte
Op basis van de regeling Dienstverlening aan huis heeft een hulp in huis recht op minimaal het wettelijk minimumuurloon voor schoonmakers. Dat is ongeveer 10 euro per uur. Ook heeft de hulp recht op 8 procent vakantiegeld. Dat kan verwerkt zijn in het uurloon. In de praktijk gebeurt dat eigenlijk al, want de meeste hulpen rekenen minstens 12,50 euro per uur en in de Randstad vaak meer. Maar wat niet altijd gebeurt is doorbetaling van het loon bij ziekte. Daar heeft een hulp zes weken recht op.
Een richtlijn voor wat redelijk is
Als een hulp ergens langer dan twee jaar heeft gewerkt, is er bij ontslag recht op een transitievergoeding; een derde maandsalaris voor elk gewerkt jaar. En zomaar opzeggen mag niet; er geldt voor beide partijen een maand opzegtermijn. Ook heeft een hulp recht op een uitkering tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dat hoeft de opdrachtgever niet te betalen, maar het UWV. Dat kan een hulp natuurlijk alleen aanvragen als zij haar inkomsten heeft opgegeven bij de Belastingdienst. Want dat is de andere kant van het verhaal. Daarom zal iemand die zwart werkt niet snel een advocaat inschakelen om bijvoorbeeld loon tijdens ziekte of een transitievergoeding op te eisen. Maar ondertussen is de regeling Dienstverlening aan huis een mooie richtlijn als je je afvraagt wat redelijk is.