In thuisquarantaine? We zijn al heel voorzichtig, maar íemand moet boodschappen doen

Als je terugkomt uit het buitenland kan het zijn dat je 14 dagen dringend wordt verzocht om in thuisquarantaine te gaan. Voor welke landen dit geldt, is afhankelijk van het reisadvies vanuit de overheid. Hoewel het een dringend advies is, is het niet verplicht. Nóg niet, want minister De Jonge van Volksgezondheid heeft aangekondigd hier wel een verplichting van te willen maken.

Helft gaat sowieso in vrijwillige quarantaine

Wat zouden mensen doen bij terugkomst, wanneer de quarantaine vrijwillig is? Iets meer dan de helft zou in ieder geval 14 dagen in thuisquarantaine gaan: 'Ook zonder klachten kun je besmettelijk zijn, dus als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt en in strikte quarantaine gaat bij thuiskomst bespaar je je medemensen een hoop ellende', zo licht een deelnemer aan de poll toe. Bijna een derde (30%) blijft alleen thuis als er milde klachten optreden.

1 op de 10 gaat alleen in quarantaine bij heftige klachten: 'Als het een advies is en geen verplichting blijf ik niet thuis en weg van mijn kinderen en kleinkinderen. Alleen als ik ernstige griep/coronaverschijnselen heb', laat een respondent weten. 7 procent zou helemaal niet in thuisquarantaine gaan: 'Ben nog jong, Corona is geen risico voor mij, heb al veel te lang voor de oudjes me in moeten houden', zo licht iemand toe.

Daadwerkelijk op vakantie naar een risicogebied

Slechts 5 procent van ruim 3600 polldeelnemers was, is of gaat op vakantie naar een gebied waarvoor bij terugkeer thuisquarantaine geldt. Veelal gaat het om een land oranje of rood heeft als reisadvies volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het kan zijn dat het reisadvies vooraf nog goed was – niet iedereen neemt dit verhoogde risico dus bewust. Nog eens 8 procent geeft aan nog niet te weten of dit voor hun vakantie geldt. De meerderheid, 88 procent, waagt zich niet naar een land met een verhoogd risico - zoals het er nu voor staat althans. Sommige mensen aan dat zij expres niet op vakantie gaan, omdat ze niet in thuisquarantaine willen.

Als we kijken naar de kleine groep die aangeeft daadwerkelijk met dit advies te maken te hebben, dan worden de twee 'extremen' vaker gekozen: een grotere groep zou sowieso in quarantaine gaan (59%), maar ook de antwoordoptie 'Ik ga niet in thuisquarantaine' wordt door een grotere groep aangevinkt (16%).

Uitzonderingen op de quarantaineregels

Er zijn overigens groepen die niet in thuisquarantaine hoeven. Zorgpersoneel mag bijvoorbeeld onder bepaalde voorwaarden wel aan het werk. Ook de regels voor het voldoen aan thuisquarantaine bevat uitzonderingen. Zo mag je eigenlijk alleen op eigen terrein naar buiten, maar heb je niemand om boodschappen voor je te doen, dan mag je er zelf op uit – mits je géén klachten hebt. Ook mag je geen bezoek ontvangen, behalve bezoek van medische aard. Ook is het de bedoeling dat je probeert om 1,5 meter afstand te houden van eventuele huisgenoten.

'Is naleven van de regels überhaupt mogelijk?'

We vroegen de polldeelnemers ook hoe strikt zij zich aan de regels oor thuisquarantaine (zouden) houden. Wederom zou net iets meer dan de helft de regels strikt opvolgen: 'Als je ervoor hebt gekozen om op vakantie te gaan, moet je ook de gevolgen ervan ondergaan om de besmettingskans te minimaliseren', is een opvatting die door meerdere mensen gedeeld wordt. Een respondent laat weten: 'Ben alleenstaand en heb de mogelijkheid tot thuiswerken. Vereenvoudigd de beslissing wel.' Anderen laten weten dat het juist ingewikkelder is als je alleen bent: 'Ik woon alleen. Ik kan niet helemaal overzien of het me überhaupt mogelijk is om alle regels precies na te leven.'

In de toelichtingen lezen we dat ook mensen in de 'strikte' groep er wel af en toe op uit zouden gaan: voor boodschappen, de hond of om een stukje te fietsen. Alles alleen wanneer het rustig is, benadrukken velen. Daarmee behoren sommigen eigenlijk tot de 33 procent die het wel serieus neemt, maar niet álle regels strikt opvolgt: 'Ik wil in geen geval anderen besmetten, je weet niet of je het virus bij je draagt. Maar ik zou wel, net als in de beginperiode, gaan fietsen. Alléén uiteraard. handschoentjes aan, mondkapje mee voor geval dat. Als ik (alleenwonend) helemaal de deur niet uit kan 2 weken lang word ik gek.'

Verplichte quarantaine of dubbel testen bij thuiskomst

10 procent geeft aan dat zij wel wat voorzichtiger zijn, maar niet per se volgens de quarantaineregels. Nog eens 4 procent neemt geen voorzorgsmaatregelen, in sommige gevallen omdat zij de regels van het RIVM al opvolgen: 'Ik hou wel rekening met anderen. Hou afstand. Ben zelf ook kwetsbaar, maar weet dat ik het toch wel een keer zal krijgen. Ben daar niet bang voor. Vertrouw op mijn gezonde leefstijl en lichamelijke conditie.'

Een enkele deelnemer laat weten het plan van minister de Jonge te delen: 'Mensen die niet in thuisquarantaine gaan, brengen anderen in gevaar, daarom moet het vrijwillige eraf en moet het verplicht worden in een hotel MET toezicht!' Ook andere verbeteringen worden gesuggereerd: 'Beter zou zijn: meteen testen bij thuiskomst, 3 dagen later nogmaals. Bij 2 x negatieve uitslag de quarantaine opheffen. Dan zijn misschien meer mensen bereid dit te doen.'

Wetswijziging nodig voor verplichten thuisquarantaine

Hoe de verplichte thuisquarantaine na een bezoek aan een oranje gebied eruit komt te zien, is nog niet bekend. De juridische basis voor een dergelijke maatregel ontbreekt nog, maar het kabinet heeft laten weten de wet hiervoor te willen aanpassen.