Is er een verband tussen te weinig vitamine D en het coronavirus?
Er worden allerlei medicijnen getest om de symptomen van het coronavirus zoveel mogelijk te beperken tot het moment dat er een vaccin is. Professor Martineau van de Queen Mary University of London suggereerde onlangs dat coronapatiënten met ernstige symptomen op de intensive care opvallend vaak een verlaagde vitamine-D-spiegel hebben. Moeten we dan alvast vitamine D inslaan?
Bij vitamine D denk je waarschijnlijk direct aan de zon. We weten wel dat ons lichaam vitamine D nodig heeft, maar waarvoor eigenlijk precies?
Waarom hebben we vitamine D nodig?
Iris Groenenberg expert voeding en gezondheid bij het Voedingscentrum: 'Vitamine D is van belang om calcium goed op te kunnen nemen en calcium heb je weer nodig om je botten en tanden sterk te houden. Daarnaast speelt vitamine D ook een rol bij het immuunsysteem. Je hebt vitamine D nodig voor het goed functioneren van je afweersysteem.'
'De belangrijkste manier om vitamine D op te doen, is zonlicht', zegt Groenenberg. 'Als je een lichte huid hebt en je komt veel buiten, haal je twee derde van je benodigde vitamine D uit zonlicht.'
Het advies van het Voedingscentrum is om in het voorjaar, de zomer en het najaar elke dag tussen 11:00 uur en 15:00 uur een kwartier tot een half uur buiten te zijn, met een onbedekt gezicht, onbedekte handen en zonder zonnebrandcrème. Je lichaam maakt dan zelf vitamine D aan en legt een voorraad aan voor in de winter wanneer de zon te laag staat.
Wil je langer dan een kwartier tot half uur in de zon zitten? Dan moet je je natuurlijk wel goed insmeren met zonnebrandcrème of je huid goed bedekken, zodat je niet verbrandt.
'Ga lekker veel naar buiten en eet volgens de Schijf van Vijf'
Naast lekker buiten in het zonnetje te gaan zitten, kun je vitamine D ook uit voeding halen. Groenenberg: 'Vitamine D zit in vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Het zit ook in vlees en eieren, maar minder dan vette vis. Vitamine D wordt ook toegevoegd aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten, maar niet aan olie.'
Als je eet volgens de Schijf van Vijf en elke dag vijftien tot dertig minuten buiten bent, krijgen de meeste mensen dus voldoende vitamine D binnen. Maar dat geldt niet voor iedereen. 'In principe heeft iedereen evenveel vitamine D nodig, maar bij sommige groepen wordt het niet efficiënt in de huid aangemaakt.'
Daarom geeft het Voedingscentrum aan verschillende groepen het advies om supplementen te gebruiken. Het gaat dan om jonge kinderen tot vier jaar, vrouwen ouder dan vijftig, zwangere vrouwen, mensen met een getinte huidskleur of mensen die zich bedekken. Ook mensen die niet veel buiten komen, wordt aangeraden supplementen te gebruiken.
Het advies voor deze groepen is om iedere dag 10 microgram extra vitamine D in te nemen. Dat kan zowel via druppels als via tabletten. Iedereen boven de zeventig jaar heeft een extra grote behoefte aan vitamine D. Voor deze mensen geldt het advies om dagelijks 20 microgram vitamine D in te nemen.
Kun je teveel vitamine D innemen?
'Let hierbij wel op de dosering en houd je aan de dagelijks bevolen hoeveelheid van 10 of 20 microgram', zegt Groenenberg. 'Soms schrijft de bijsluiter van een product extreem hoge doseringen voor, maar dat is geen goed idee.'
Overmatig vitamine D kan zorgen voor kalkafzetting. 'Dat krijg je niet van overmatig in de zon zitten, maar echt alleen als je overmatig supplementen gebruikt.' Bij kalkafzetting kun je bijvoorbeeld nierstenen krijgen of een verminderde nierfunctie.'
Helpt extra vitamine D tegen de symptomen van het coronavirus?
Professor Martineau van de Queen Mary University of London suggereerde dat coronapatiënten met ernstige symptomen op de intensive care, opvallend vaak een verlaagde vitamine D-spiegel hebben. Is er dan een verband tussen het coronavirus en vitamine D?
Groenenberg: 'Het is goed om een kanttekening te plaatsen bij die gegevens. Als veel mensen op de intensive care liggen met een lage vitamine D-status, zegt dat niet dat het komt doordat de vitamine D-spiegel te laag is. Er is nog onvoldoende aangetoond of vitamine D het risico op infecties vermindert.'
De mensen die op de intensive care liggen, zijn vooral mensen met overgewicht en ouderen. En we weten nu dat juist ouderen die vitamine D-supplementen nodig hebben om tot een goede vitamine D-spiegel te komen.
'We weten dat vitamine D een rol speelt in het afweersysteem en dat veel mensen eigenlijk supplementen moeten slikken terwijl zij zich hier niet bewust van zijn. Als je niet veel buiten komt, is er niks op tegen om een supplement in te nemen. Maar het heeft geen zin om heel veel vitamine D in te slaan en te slikken, want zo werkt het niet.'