Je smartphone 'kraken' door rooting of jailbreaking: is het verstandig?

Als je een smartphone of tablet koopt, zit daar ook meteen een besturingssysteem op. Meestal is dit Android van Google of iOS van Apple. Andere systemen zijn ook mogelijk, zoals Windows Phone of BlackBerry OS.

Rooten en jailbreaken: manieren om je telefoon te kraken

Zo'n telefoon kun je vrijwel geheel naar je eigen smaak inrichten met apps, beltonen, achtergrondfoto's en dergelijke. Er zitten voor de gebruiker echter ook limieten aan deze vrijheid. Zo kun je sommige voorkeuren niet wijzigen, bepaalde apps er niet afgooien en andere juist niet installeren. Dit zijn dingen waarvan de fabrikant of de provider niet wil dat je ze doet.

Het 'kraken' van deze begrenzingen noem je rooten (spreek uit: 'roeten') of jailbreaken ('djeelbreken'). Deze termen betekenen in de praktijk ongeveer hetzelfde en worden ook wel door elkaar heen gebruikt.

Jailbreaken: het 'bevrijden' van je iPhone

Jailbreaken (letterlijk: uit de gevangenis breken) is het modificeren of aanpassen van een smartphone (of ander elektronisch apparaat) om de restricties van de fabrikant of provider op te heffen, bijvoorbeeld om ongeautoriseerde programma's te kunnen installeren.

De term jailbreaken wordt vooral gebruikt als het om iPhones of iPads gaat. IPhone-hackers gaven het deze naam omdat ze de telefoon er als het ware mee uit Apples 'gevangenis' bevrijdden. Op Apple-producten zoals een iPhone of een iPad kun je bijvoorbeeld geen programma's installeren die niet zijn goedgekeurd door Apple.

Ook bij het kraken van spelcomputers spreekt men wel van jailbreaken.

Rooten: toegang krijgen tot het volledige beheer van je Android-toestel

Met een vergelijkbaar proces zijn Android-toestellen te 'bevrijden', maar in die gevallen heet het eigenlijk rooten. 

Preciezer gezegd: rooting is het proces waarmee de eigenaar van de telefoon toegang krijgt tot het volledige beheer van het apparaat.

Behalve telefoons zijn ook computers, routers en dergelijke te rooten.

Wat de herkomst van de naam betreft: veel apparaten maken gebruik van een variant van het besturingssysteem Unix, waarin de 'superuser' (ook wel: beheerder) de naam 'root' heeft. Root betekent wortel, en door te rooten krijg je dus eigenlijk toegang tot de 'wortels' van het besturingssysteem.

De fabrikant zal de toegang tot zo'n root-account vrijwel altijd afschermen. Een rooting-proces maakt dan ook veelal gebruik van een beveiligingsfout in het systeem.

Hoe kun je je telefoon rooten / jailbreaken?

Hoe het rooten / jailbreaken van je telefoon precies in zijn werk gaat, daarvoor zul je even moeten googelen. Het doel van dit artikel is niet om een dergelijke stappenplan te bieden. Bovendien is er geen universele handleiding te geven (de methode kan per apparaat en per firmwareversie verschillen), is het een vrij technisch verhaal, en is het de vraag of het verstandig is.

Waarom zou je rooten / jailbreaken?

Zoals gezegd hef je met het 'kraken' van het mobiele besturingssysteem bepaalde restricties op. Je hebt dan dus meer vrijheid om je telefoon aan te passen. We noemen een paar redenen waarom je dat zou doen.

Allereerst kun je meer zaken installeren, zoals apps die niet door Apple of Google geautoriseerd zijn en dus ook niet in de App Store of Play Store te vinden zijn.

Ook kun je dan vaak zogeheten 'bloatware' verwijderen. Bloatware staat voor apps die de fabrikant op je toestel heeft voorgeïnstalleerd en die je niet kunt verwijderen, ondanks dat je ze nooit gebruikt. Zulke apps nemen alleen maar plaats in. Bloat betekent zwellen: je telefoon is onnodig 'opgezwollen' en heeft daardoor minder opslagcapaciteit over voor andere apps en voor al je leuke foto's en video's.

Verder hoef je met een geroote telefoon niet meer te wachten met het installeren van systeemupdates totdat de fabrikant of je provider ze voor jouw deel van de wereld heeft uitgerold. Je kunt je smartphone dus meer up-to-date houden.

En dan is er nog de processorsnelheid. Met root-toegang kun je die (tijdelijk) opvoeren zodat taken sneller uitgevoerd worden, of juist verlagen om de batterij te sparen.

Waarom zou je níet rooten / jailbreaken?

Er is in Nederland geen wet omtrent jailbreaken, dus is het legaal - hoewel veel fabrikanten en providers dat misschien graag anders zouden zien. Toch zijn er nog andere redenen te bedenken waarom je je smartphone juist beter níet kunt rooten.

Het is wel mogelijk dat producenten de fabrieksgarantie van een telefoon laten vervallen wanneer deze is geroot of gejailbreakt. Dat valt vaak op te maken uit de garantievoorwaarden. Volgens juristen blijft de garantie echter wél gelden als het defect aan de telefoon niet het directe gevolg is van het rooten of jailbreaken.

Er zijn ook bezwaren van praktische aard. Het openbreken van het besturingssysteem vergt wel wat technische handigheid: het is meer dan even een paar opties aan- of uitvinken. Als het misgaat kan het zijn dat je telefoon totaal onbruikbaar wordt. Dit heet ook wel 'bricken', oftewel in een baksteen veranderen.

Lukt het rooten wel, en installeer je 'vreemde' apps, dan bestaat alsnog de kans dat je telefoon instabieler wordt, meer data verbruikt of de batterij sneller leegtrekt. De apps hoeven immers niet te voldoen aan de checks en richtlijnen van Apple of Android.

Verder bestaat de mogelijkheid dat je bepaalde officiële apps niet meer kunt gebruiken. Zo liet Netflix eerder dit jaar weten de toegang tot zijn app te weigeren aan gebruikers die hun apparaat roottoegang hebben gegeven.

Tot slot is er nog het risico dat je apparaat na het rooten minder goed beveiligd is tegen bijvoorbeeld malware.

Rooten / jailbreaken: op eigen risico

Voor de gemiddelde gebruiker is rooten / jailbreaken niet interessant. Het gedoe en de risico's wegen niet op tegen de voordelen. Ben je daarentegen een beetje technisch ingesteld en / of in een experimentele bui, is de fabrieksgarantie van je telefoon al lang verlopen en heb je nog een reservetoestel liggen voor het geval het mis gaat, misschien dat je dan toch eens naar een jailbreak-handleiding wilt googelen...

Bedenk echter wel dat er bezwaren aan vastkleven - zie hierboven - en dat je niet op hulp van de fabrikant of je provider hoeft te rekenen als er iets misgaat. Op eigen risico dus!

Bron: How To Geek / PC World / Wikipedia / Tweakers / Seniorweb