Kunnen bacteriën invloed hebben op piekeren?
Dat je darmen en hersenen in direct contact staan met elkaar is iets nieuws voor de wetenschap. Maar in ons dagelijkse spraakgebruik hebben we die slag al gemaakt. Je voelt vlinders in je buik, hebt een onderbuikgevoel, of een steen of knoop in de maag.
Neuropsychooog Laura Steenbergen werkt aan de UvA en is verbonden aan de universiteit Leiden. Ze doet onderzoek naar de Nervus Vagus, de hersen-darm-as in het lichaam. Ze doet dat onderzoek bij gezonde vrijwilligers. Haar hoop is dat haar onderzoek naar de verbinding tussen de darmen en de hersenen aan de ene kant gaat bijdragen aan de preventie van depressie en een ander type van behandeling. Aan de andere kant hoopt ze dat kennis over de darm-hersen-as ook gezonde mensen zal helpen om hun hersenfuncties verder te verbeteren.
Volgens Laura kan probiotica, de goede bacteriën, een positieve invloed hebben op het verminderen van piekeren. In haar onderzoek kregen twintig gezonde proefpersonen gedurende vier weken een poedertje met probiotica: een mix van acht bacteriestammen (Bifidobacterium bifidumW23, Bifidobacterium lactis W52, Lactobacillus acidophilus W37, Lactobacillus brevis W63, Lactobacillus casei W56, Lactobacillus salivarius W24, and Lactococcus lactis (W19 en W58)). Van deze bacteriestammen is bekend dat ze bij proefdieren angstig en depressief gedrag verminderen. Een andere groep van twintig personen kreeg een placebo.
Minder agressief reageren op een tegenslag
De probiotica-slikkers gaven na die vier weken allemaal aan minder de neiging te hebben over vervelende gebeurtenissen door te malen. Ze reageerden ook minder agressief op tegenslag. Bij de placebogroep was er na vier weken niets veranderd. Laura: 'Dit betekent niet dat gezonde mensen een tekort aan deze bacterie hebben. Ik zou eerder spreken in termen van 'optimaliseren'.
Welke probiotica kun je dan het beste gebruiken?
Laura: 'Er zijn heel veel verschillende soorten probiotica beschikbaar. Voor nu is het gebruik van psychobiotica, d.w.z. levende bacteriën, die bij inname een positief effect op de mentale gezondheid laten zien doordat ze een soort samenwerking aangaan met de bacteriën in de darmen, nog zeer speculatief. Er zijn een aantal onderzoeken die laten zien dat de inname van een bepaald probioticum (zoals bijvoorbeeld Lactobacillus of Bifodobacterium), of combinaties van probiotica, positieve effecten kunnen hebben op de mentale gezondheid. Veel van deze onderzoeken zijn echter nog gebaseerd op kleine groepen, en blijken alleen in hele specifieke situaties deze effecten te hebben. Bijvoorbeeld alleen voor mensen die zich erg somber voelen.'
Wat kun je eten om je bacteriepopulatie uit te breiden?
'Het lijkt er voor nu op dat het vooral belangrijk is om een rijke variatie aan goede bacteriën binnen te krijgen. Dit kun je doen door probiotica in te nemen; wanneer je dit doet is het belangrijk je te houden aan het innamevoorschrift. De producent heeft vaak goed onderzocht hoe ervoor gezorgd kan worden dat de grootste hoeveelheid bacteriën de reis van de mond naar de darmen overleeft. Naast probiotica kun je je bacteriepopulatie ook uitbreiden door voedingsmiddelen zoals zuurkool, yoghurt, appelazijn, miso, olijven, en tempeh tot je te nemen. Daarnaast is het belangrijk om goed te zorgen voor de goede bacteriën die zich al in onze darmen bevinden, bijvoorbeeld door het eten van linzen, bonen, bananen, en peulen.'