Lage lonen, uitbuiting en kinderarbeid: dit is de duistere kant van ‘helende’ mineralen
Een setje rozenkwarts op je nachtkastje, of een rozenkwartsarmband om je pols. Dat zou, volgens webshops, helpen voor (zelf)liefde, vruchtbaarheid, en empathie opwekken. Maar aan deze ‘empathische’ rozenkwarts liggen kinderarbeid en uitbuiting ten grondslag, blijkt uit onderzoek van Radar.
Mineralen zijn booming
Mineralen zijn ongekend populair. In de afgelopen jaren is het aantal webshops dat mineralen verkoopt in Nederland verviervoudigd. Van 99 webshops in 2019, naar 393 webshops in 2024. Dat blijkt uit cijfers die Radar opvroeg bij de Kamer van Koophandel:
Niet transparant
Maar waar al deze stenen vandaan komen, en wat daar de arbeidsomstandigheden zijn, is voor de consument amper te achterhalen. Radar vroeg verschillende webshops naar de herkomst van hun rozenkwarts, veel konden niet vertellen uit welk land de stenen komen die ze verkopen, laat staan wat daar de werkomstandigheden zijn.
De industrie is niet gereguleerd. Stenen worden bijvoorbeeld gevonden in Madagaskar, Congo of Afghanistan en geslepen in China of India. Ze komen vervolgens terecht op Europese beurzen, of worden ingekocht door groothandels voordat ze in Nederlandse webshops terechtkomen.
Fons reist af naar Madagaskar
Onze presentator Fons Hendriks vertrok daarom zelf naar Madagaskar, waar veel rozenkwarts vandaan komt. Een van de tien armste landen van de wereld. Om te kijken hoe de arbeidsomstandigheden zijn aan het begin van de productieketen van de rozenkwarts: in de mijnen.
Daar trof Fons kinderarbeid, onveilige werkomstandigheden en extreem lage lonen aan. Zo werken mijnwerkers met het hele gezin, inclusief jonge kinderen, mee aan de winning van rozenkwarts. Ouders hakken zonder veiligheidsmaatregelen rozenkwarts in diepe mijnen, waar het gevaar van instorting loert. Jonge kinderen hakken buiten de mijn de grote brokken rozenkwarts in kleinere stukjes en maken deze schoon.
Lage lonen
De mijnwerkers krijgen 10 cent betaald voor een kilo rozenkwarts. In Nederland betaalde Radar 18 euro voor 70 gram rozenkwarts. Wat neerkomt op ongeveer 250 euro per kilo.
De brokken rozenkwarts worden in werkplaatsen door arbeiders bewerkt en klaargemaakt voor de verkoop. Dit gebeurt in stoffige ruimtes zonder veiligheidsmaatregelen. De arbeiders werken 8 uur per dag, 6 dagen in de week voor ongeveer 3 euro per dag.
Terre des Hommes: ‘Dit is onacceptabel’
Kristina Ullrich van mensenrechtenorganisatie Terre des Hommes noemt dit een onacceptabele situatie. “Het is onaanvaardbaar dat mensen onder deze erbarmelijke arbeidsomstandigheden en voor zulk schamel loon werken. Dan kom je zwaar onder de armoedegrens terecht.”
“Het niet kunnen verdienen van een leefbaar inkomen is een mensenrechtenschending. We hebben vastgelegd in de mensenrechten dat je recht hebt op een leefbaar inkomen. “Dit is uitbuiting. Gezien de arbeidsomstandigheden, gezien de lonen en het inkomen dat families verdienen.”
Politiek aan zet
Terre des Hommes roept de politiek en het bedrijfsleven op tot actie. “Hier in Europa eindigt de toeleveringsketen. Hier wordt de rozenkwarts verkocht. De Nederlandse overheid moet ervoor zorgen dat de juiste wetgeving er is om kinderarbeid en uitbuiting tegen te kunnen gaan.”