Levensgevaarlijke CV-ketels

Jaarlijks overlijden 11 mensen aan de gevolgen van een vergiftiging door koolmonoxide, daarnaast worden er ieder jaar gemiddeld 150 slachtoffers behandeld op een spoedeisende afdeling van een ziekenhuis. Oorzaak is vaak een slecht werkende geiser of cv ketel.

En dat het mis kan gaan ondervond Radar zelf toen we onderzoek deden in de wijk Ondiep in Utrecht. Na een verontruste klacht van een bewoner van de Sparstraat in Utrecht over een levensgevaarlijke cv-ketel trokken we de wijk in en deden een schrikbarende ontdekking.

Volgens de brandweer is bij een goed werkend verbrandingstoestel de Co-concentratie meestal lager dan 100 ppm. Ligt de concentratie tussen de 400 en 800 ppm, dan moet het toestel zo spoedig mogelijk moeten worden schoongemaakt. Bij meer dan 800 ppm CO in de verbrandingsgassen wordt door het gasbedrijf een stookverbod uitgevaardigd.

De familie Dijkgraaf uit de Sparstraat had allerlei gezondheidsklachten, zoals hoofdpijn en tranende ogen. Zelf hadden zij het idee dat het kwam door de cv-ketel. Ze namen contact op met hun woningbouwvereniging Mitros, en naar enig aandringen is de ketel gemeten op koolmonoxide. De monteur kwam langs en mat een co-waarde van ruim 2300 ppm. Te hoog dus. De monteur schrok maar twijfelde zijn meerdere in te schakelen, omdat hij de instructie had gekregen geen ketels af te keuren, aldus de bewoonster. Dit omdat de wijk Ondiep op de nominatielijst staat om gerenoveerd te worden, volgens de bewoners.

Omdat er meer woningen in de Sparstraat zijn met dezelfde cv-ketels van 20 jaar oud, schakelde Radar deskundige Evert Hasselaar in om CO-metingen te verrichten. We belden bij 7 willekeurige huizen aan in de wijk en deden een schrikbarende ontdekking. Drie van de zeven huizen bleken CO-waardes te hebben die veel te hoog waren. Bij twee huizen waren de waardes zo hoog dat de ketels direct uit moesten. De waardes waren respectievelijk 2500 ppm en 4000 ppm. Het derde geval was op het randje. Onze deskundige Hasselaar vond dit onvoorstelbaar.

Inmiddels is woningbouwvereniging Mitros op de hoogte en heeft direct actie ondernomen. De bewoners met de gevaarlijke cv-ketels hebben direct een nieuwe cv ketel gekregen.

Natuurlijk vroegen wij Mitros om een reactie. En stelden de volgende vragen.

Is Mitros op de hoogte van de slechte staat van de cv-ketels in in ieder geval de Sparstraat in de wijk Ondiep te Utrecht?

Nee, daar was Mitros niet van op de hoogte. Er wordt elk anderhalf jaar gecontroleerd door een gecertificeerd bedrijf en daar kwamen geen vreemde of afwijkende dingen naar voren. We zijn er nu wel erg van geschrokken en hebben meteen actie ondernomen, bij al deze ketels in de wijk worden nu CO-metingen gedaan, zodat potentieel gevaarlijke ketels onmiddelijk worden vervangen . We kijken nog even naar wat we doen met het collectief van de ketels. Wij zijn er naturlijk om te zorgen voor vielige woonruimte voor huurders, dus we waren er van overtuigd dat we met de procedures die wij volgden, en die we hebben opgesteld met deskundigen op dit gebied, de meest veilige situatie waarborgden.

Jullie hebben vorig jaar de cv-ketel in de Sparstraat vervangen na de constatering dat de CO waardes onacceptabel hoog waren. Hebben

jullie naar aanleiding van deze klacht meteen een buurtonderzoek ingesteld naar de andere cv-ketels in de buurt? Zo niet waarom niet?

We doen elke anderhalf jaar een 'buurtonderzoek'. Elk anderhalf jaar worden alle ketels gecontroleerd, dus we hebben hier geen signaal gezien dat er in alle ketels een probleem zou zijn.

De wijk Ondiep staat op de lijst om gerenoveerd te worden. Wanneer de Sparstraat aan de beurt is is nog niet duidelijk, had ik begrepen. Laten jullie tot die tijd cv-ketels van 20 jaar oud in deze huizen staan, of krijgt iedereen een nieuwe ketel?

Inderdaad wordt de hele wijk Ondiep aangepakt in allerlei verschillende varianten: van sloop en nieuwbouw tot renovatie. Deze woningen staan op de nominatie om over een jaar of vier gerenoveerd te worden. Dat staat overigens los van de verantwoordelijkheid die wij voelen om altijd( en dus ook in de tijd tot een renovatie) de meest veilige woonomgeving te kunnen waarborgen aan de huurders. Dit betekent dat we in het geval van een gebleken onveilige situatie altijd de ketel vervangen. Wij waren van mening dat de ketels volledig veilig waren en dat er dus geen aanleiding was om de ketels nu te vervangen. Mocht blijken dat een groot deel van de ketels gevaarlijk is, dan vervangen we natuurlijk alle ketels. Ongeacht de renovatie die er aan komt.

Afgelopen maandag hebben wij een CO-meting laten verrichten bij 7 willekeurige huizen. Bij twee huizen waren de CO waardes onacceptabel hoog. Hoe kan het dat wij dit hebben moeten constateren, terwijl dit jullie taak is?

We zijn ons natuurlijk kapot geschrokken dat dit mogelijk was. We laten alle ketels elke 18 maanden controleren en we waren dus in de overtuiging dat we de veiligheid voor onze huurders goed onder controle hadden. Nu worden alle ketels op Co gecontroleerd en bij fouten vervangen. We willen nu in ieder geval af gaan wijken van de 18 maanden-periode die gebruikelijk is en overstappen naar een controle waarbij standaard CO gemeten wordt. Verder denken we nog aan CO melders inde hzuien. Ingrijpender stappen worden nu nog onderzocht.

Hoeveel huizen in de wijk Ondiep hebben dezelfde oude cv-ketels? Gaan jullie deze allen onderwerpen aan een controle? Hoeveel cv-ketels zijn er inmiddels al vervangen omdat deze niet aan de eisen voldeden?

Ik weet niet precies hoe oud deze ketel was, omdat leeftijd bij deze ketels niet verbonden is met de onveiligheid. Deze Gierijzeren lidketels zijn in principe 'onverwoestbaar' Het hangt erg van de omstandigheden waar zo'n ketel in hangt, hoe het met de veiligheid is gesteld. Er zijn bijna 200 ketels die ouder zijn in Ondiep (van 1992 of ouder).

Speelt dit probleem in meerdere wijken/ straten?

De nieuwe generatie ketels heeft een hoger rendement dan de oude ketels. Wij vervangen dus ook, wanneer mogelijk, de oude ketels. Dat is beter voor de financien van de huurder en beter voor het milieu. Dit soort ketels zijn er dus nog wel, maar in ons bezit verdwijnen ze steeds meer.

Regelgeving

In Nederland zijn er geen wettelijke regels voor gasinstallaties. De branchevereniging UNETO-VNI pleit voor een zogenaamde APK keuring voor cv ketels. De reactie van UNETO-VNI:

"Onze lobby voor een wettelijke verplichting voor het periodiek keuren van woninginstallaties heeft het politiek niet gehaald. De 'nu demissionaire' regering had als regeringsbeleid het zorgen voor lasten- en regeldrukverlichting, het invoeren van een nieuwe verplichting stond daar haaks tegenover.

UNETO-VNI heeft met andere betrokken partijen wel het instrument voor het keuren van woninginstallaties (gas, elektra en water) verder ontwikkeld onder de naam Veilig thuis Keur. Gerealiseerd zijn een keuringsdocument (NTA8025) die omschrijft wat er gekeurd dient te worden, opleidingen voor installateurs, certificering (BRL 6025), en een website vtkeur.nl voor het afmelden van woningen.

Wij zien nu in de praktijk dat er op individuele basis door woningeigenaren, maar ook door gemeenten en woningcorporaties keuringen worden uitgevoerd conform de NTA8025. Hoe er in de toekomst qua regelgeving mee zal worden omgegaan is onduidelijk.

Ten aanzien van cv ketels: deze toestellen hebben in Nederland altijd een CE-keur. Dit is een Europese richtlijn voor gastoestellen, hierbij hoort ook de verplichting dat fabrikanten onderhoudsvoorschriften opgeven voor gastechnisch en veilig functioneren van de toestellen. Installateurs hanteren deze onderhoudsvoorschriften bij het jaarlijks onderhoud. Echter ook hiervoor geldt dat er geen wettelijke verplichting is om onderhoud uit te voeren. Woningeigenaren zijn hier zelf verantwoordelijk voor. Geadviseerd wordt om jaarlijks onderhoud te laten uitvoeren.

Meer informatie over richtlijnen op de website van NEN via www.nen.nl

Omdat UNETO-VNI als branche-organisatie het maatschappelijk belang van een veilige woninginstallatie hoog op de agenda heeft staan, hebben wij voor de aangesloten installateurs tools ontwikkeld om deze inspecties uit te voeren. Dat de markt ook daadwerkelijk behoefte heeft aan de uitvoering van deze inspecties blijkt uit het feit dat individuele makelaars het komende voorjaar hun huizenaanbod zelf gaan laten keuren door middel van de door UNETO-VNI ontwikkelde methodiek."

Als je als huurder het idee hebt dat je cv ketel niet in orde is, maar de woningbouwvereniging wilt niets doen kun je verschillende stappen ondernemen. De GGD kan CO metingen verrichten. Ook kun je naar de Woonbond stappen. De Woonbond zegt dat als de veiligheid in het geding is je een kortgeding aan kunt spannen. Je moet dan een aangetekende brief naar de woningcoorperatie sturen dat je binnen een week een vervangende ketel wilt hebben. Doen zij dat niet dan span je een kort geding aan. Je kunt overigens ook de gang naar de rechter maken als je cv ketel een rendement heeft van onder de 80%. Dan kun je ook een vervangende HR-ketel vragen. De ketel moet overigens wel meer dan tien jaar oud zijn.