Loterijverlies blijft bedelbrieven sturen: ‘Gegevens mogen hier niet voor gebruikt worden’
Claimorganisatie Loterijverlies probeert, vijftien jaar na oprichting, nog steeds met bedelbrieven geld los te peuteren bij consumenten. Na onderzoek van Radar blijkt dat een groot deel van de ontvangers de brieven nooit had mogen ontvangen.
Tientallen klachten
Loterijverlies heeft allesbehalve een onbevlekt verleden. Toch krijgt het bedrijf mensen nog steeds zo ver om geld over te maken. Na tientallen klachten vroegen wij ons af: mag Loterijverlies mensen die zich zo lang geleden hebben aangemeld, nog wel om geld vragen?
Advocaten Annemarie Bloemen en Julia van der Veen, beiden werkzaam bij De Roos Advocaten en gespecialiseerd in privacy- en gegevensbeschermingsrecht, bestudeerden op verzoek van Radar de zaak. Op basis van de beschikbare informatie, zoals de privacyverklaring en algemene voorwaarden, concluderen zij dat Loterijverlies.nl B.V. waarschijnlijk geen enkele grondslag heeft onder de huidige privacywetgeving (AVG) om de persoonsgegevens nog onder zich te hebben. “Laat staan om deze te gebruiken voor het versturen van bedelbrieven”, aldus de advocaten.
Los van mogelijke oplichting, is volgens hen dus ook sprake van een AVG-schending.
Hoe zat het ook alweer?
- In 2007 nam Radar de Staatsloterij onder de loep. De kans dat je iets had gewonnen bij de loterij, bleek kleiner dan beloofd. Prijzen konden in die periode namelijk ook op loten vallen die niet verkocht waren. Daar was de Staatsloterij niet eerlijk over.
- Een jaar later werd Stichting Loterijverlies in het leven geroepen. Gedupeerden konden zich bij de stichting aanmelden voor een collectieve actie. Mensen die zich aansloten, moesten in eerste instantie 25 euro betalen om een rechtszaak te starten tegen de Staatsloterij.
- Een kansrijk initiatief, dachten tienduizenden Nederlanders. Maar later bleek Ferdy Roet, de man achter Loterijverlies, 2,8 miljoen euro van het inschrijfgeld achterover te hebben gedrukt. Hij werd uit het bestuur van de stichting gezet en veroordeeld tot twee jaar cel voor het verduisteren en witwassen van inschrijfgeld van gedupeerden. Roet is tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan.
- De afgelopen jaren - voor én na de veroordeling - zijn verschillende e-mails en bedelbrieven verstuurd vanuit Loterijverlies B.V. De meest recente komen uit juli en augustus 2023, waarin mensen wordt gevraagd 29,50 euro over te maken.
Collectieve actie jaren geleden voltooid
De gedupeerden zijn bij het aanmelden voor de collectieve actie tegen de Staatsloterij een overeenkomst aangegaan met Loterijverlies, waardoor het bedrijf de persoonsgegevens van gedupeerden mocht verwerken. “Op die overeenkomst zijn de algemene voorwaarden van Loterijverlies van toepassing waarin het doel wordt benadrukt: het bewerkstelligen van schadevergoeding voor gedupeerden”, aldus de advocaten.
In 2015 heeft de Hoge Raad (de hoogste Nederlandse rechter) uitspraak gedaan in de collectieve actie en in 2017 is er een schikking met gedupeerden getroffen. De Staatsloterij kwam met een schadevergoeding van veertig euro en een extra trekking. Wie zich inschreef, zag af van verdere juridische stappen.
Nu de collectieve actie zes jaar geleden is afgerond, is vanuit een AVG-oogpunt de overeenkomst met gedupeerden volgens de advocaten opgehouden te bestaan. “De hoogste Nederlandse rechter heeft immers uitspraak gedaan en gedupeerden hebben hun schade kunnen claimen. Omdat de collectieve actie allang is afgerond, had Loterijverlies de gegevens moeten verwijderen.”
Wat is de AVG?
De AVG is een Europese wet die de persoonsgegevens van mensen beschermt door normen aan bedrijven en organisaties op te leggen voor het verzamelen en verwerken van persoonsgegevens. De AVG stelt mensen in staat om meer controle uit te oefenen over hun persoonsgegevens. Op grond van de AVG kan de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) streng handhaven en onder andere fikse boetes aan organisaties opleggen die inbreuk maken op de regels uit de AVG.
De AVG en de voorloper van de AVG (de zogenaamde Wet bescherming persoonsgegevens), gaan uit van gelijke principes en beginselen. “Daarom is er geen wezenlijk verschil in de beoordeling van juridische aspecten”, aldus de advocaten. Ook zijn er meerdere bedelbrieven verstuurd na de inwerkingtreding van de AVG. “De AVG is daar dus onverkort op van toepassing.”
Loterijverlies schendt nog meer AVG-beginselen
Maar daar blijft het niet bij. Loterijverlies B.V. schendt volgens de advocaten diverse andere AVG-beginselen, zoals het transparantiebeginsel (de privacyverklaring van Loterijverlies is gebrekkig) en het beginsel van opslagbeperking (het is niet noodzakelijk meer om de persoonsgegevens te bewaren).
In recente bedelbrieven wordt er ook geld opgehaald voor procedures tegen het ministerie van Financiën. “Gedupeerden hoefden ten tijde van hun aanmelding niet te verwachten dat hun persoonsgegevens jaren later gebruikt zouden worden voor claims jegens partijen die niet gelieerd zijn aan de Staatsloterij, zoals de Belastingdienst”, aldus de advocaten.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) spreekt in een reactie van een “zeer zorgelijke zaak”. Maar omdat hier sprake lijkt te zijn van oplichting, is de zaak volgens de privacywaakhond in eerste instantie een strafrechtelijke kwestie. Omdat er al een strafrechtelijke zaak tegen Roet loopt, verwijst de AP door naar het Openbaar Ministerie.
Zes keer geld overgemaakt
Hoeveel mensen geld hebben overgemaakt na de bedelbrieven, is niet duidelijk. Maar uit gesprekken die Radar voerde, blijkt dat Loterijverlies meerdere mensen zover heeft gekregen. “Ik heb een sterk gevoel voor gerechtigheid, dus ik dacht: ik help ze”, vertelt een van hen. “Meer dan zes keer heb ik geld overgemaakt, tot ik erachter kwam wat ze met het geld deden.”
Een ander heeft één keer geld overgemaakt na een bedelbrief. “In de laatste stond dat ik recht heb op 4.500 euro”, vertelt hij. “Ze zetten je echt onder druk”. Afmelden? Dat durft hij niet. “Straks loop ik op één of andere manier toch duizenden euro’s mis.”
Afstand doen van claim
Wie zich wil afmelden, moet een formulier ondertekenen waarin afstand wordt gedaan van de claim: “Deelnemer doet vrijwillig afstand van haar gehele vordering op de Staatsloterij inclusief kosten en rente en cedeert deze aan Loterijverlies.nl B.V.”, is te lezen.
Doordat er specifieke bedragen zoals de 4.500 euro worden genoemd, kunnen mensen het idee hebben dat de oorspronkelijke collectieve actie nog loopt. Dat is niet meer het geval: deze procedure van Loterijverlies B.V. is niet-ontvankelijk verklaard en er is rechtelijk bepaald dat er op individueel niveau moet worden geprocedeerd. Loterijverlies zegt dit nu kosteloos voor mensen te doen.
‘Geen cent overmaken’
Het is zeer de vraag of het geld dat Loterijverlies B.V. nu binnenkrijgt, wel goed terechtkomt. Advocaat Hendrik Jan Bos, die eerder gedupeerden van Loterijverlies bijstond, waarschuwt dan ook voor misleiding.
“Het is onvoldoende duidelijk waar het geld voor bedoeld is en voor wie. Ik zou in ieder geval geen cent overmaken", zegt hij.
Ondertussen kun je je bij Loterijverlies nog steeds aanmelden voor een individueel proces tegen de Staatsloterij. Dat kost nu niet 25, maar 75 euro aan inschrijfgeld.
Roet: ‘Geld nodig voor bedrijfsvoering’
Roet bevestigt aan Radar opnieuw om geld te vragen. “Daarop reageert een klein percentage”, zegt hij. Het geld dat binnenkomt, is volgens hem bedoeld voor ‘bedrijfsvoering’, zoals klantcontact en het voeren van rechtszaken. “We proberen eerst door middel van proefprocedures de zaak zo veel als mogelijk klaar te stomen voor de bulk.”
Dat Loterijverlies B.V. de persoonsgegevens niet onder zich mag hebben, noemt hij “absoluut niet juist en onwaar”. “Elke klant die wij benaderen ofwel benaderd hebben, zijn te allen tijde klant geworden bij Loterijverlies.nl B.V. en zijn ook akkoord gegaan met de voorwaarden Van Loterijverlies.nl B.V.”
Volgens Roet hebben alleen mensen die in 2019 of 2020 een akkoordverklaring hebben ondertekend, een brief ontvangen. De advocaten van De Roos Advocaten denken niet dat dit invloed heeft op de vraag of de gegevens gebruikt mogen worden, omdat de collectieve actie jaren eerder al was afgerond. Meerdere mensen zeggen daarnaast tegen Radar nooit een akkoordverklaring te hebben gezien, terwijl ze wel bedelbrieven ontvangen.
Roet blijft, ondanks meerdere rechtszaken aan zijn broek, zeker van zijn zaak. Het hoger beroep, dat nog moet plaatsvinden, verwacht hij dan ook “zeker te gaan winnen”.
Klacht indienen
Ontvang jij ongewenst brieven van Loterijverlies en lukt het niet om je af af te melden? Dan kun je een klacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Hoe je dat doet, lees je hier.