Mantelzorger Margaret schikt in rechtszaak over teruggevorderde bijstandsuitkering

Margaret van Breukelen zat in november 2017 in de uitzending van Radar. Ze moest 22.034,57 euro bijstandsuitkering terugbetalen plus een boete van 5290 euro, omdat ze als bijstandsgerechtigde beschikte over de gemachtigde bankpas van haar dementerende moeder. 

Lees ook: Oproep na kwijtgeraakte bijstandsuitkering meer dan 50 duizend keer gedeeld

Gift

De rechter voelde tijdens de zitting alle partijen stevig aan de tand; zowel Margaret als de gemeente Lekstroom. Margaret heeft tijdens haar bijstandsperiode twee keer een gift van zo’n 5000 euro ontvangen. Ze kreeg het bedrag niet in één keer overgemaakt, maar pinde het bedrag in etappes met de pinpas van haar moeder. Ze hield een overzicht bij van de opgenomen bedragen. 

Inlichtingenplicht geschonden

Deze giften had ze niet mogen ontvangen en moeten melden bij de Sociale Dienst. Er was eerder een bezwaarschrift ingediend over de gift en daarom was Margaret in de veronderstelling dat ze voldaan had aan de inlichtingenplicht. Ook het hebben van een gemachtigde pinpas moet verplicht gemeld worden bij de uitkeringsorganisatie. Als je dit niet doet, schendt je de inlichtingenplicht.

Bijstandsuitkering terugvorderen

Wanneer de inlichtingenplicht geschonden wordt, kan de gemeente over de hele periode de bijstandsuitkering terugvorderen. In het geval van Margaret een bedrag van ruim 22.000 euro. En vanwege het schenden van de inlichtingenplicht kreeg ze een boete van ruim 5200 euro opgelegd.

Voorlichtingsplicht gemeenten

Ook gemeenten hebben een voorlichtingsplicht. In hoeverre worden bijstandsgerechtigden gewezen op de gevolgen van een gemachtigde bankpas? Wordt hier expliciet naar gevraagd? Gemeenten melden wel dat bijstandsgerechtigden een erfenis of een gewonnen prijs in een loterij moeten melden. Maar een gemachtigde bankpas staat niet in dit voorbeeldenlijstje. Of moet iemand met een uitkering redelijkerwijs kunnen weten dat je dit moet melden? Staatssecretaris van Ark heeft in april 2018 gemeenten gevraagd de inlichtingenplicht beter onder de aandacht te brengen. Dat zei ze in antwoorden op Kamervragen. 

Schikking

Uiteindelijk dringt de rechter aan op overleg. Is er een schikking mogelijk? Margaret en haar advocaat Kerstin Hopman gaan in gesprek met de tegenpartij: de gemeente Lekstroom. Uiteindelijk hoeft Margaret niet twee jaar haar bijstandsuitkering terug te betalen. Ze moet alleen 10.500 euro – de onterecht ontvangen giften – terug betalen.  
De boete wegens het schenden van de inlichtingenplicht wordt verlaagd van 5290 euro naar een kleine 1200 euro. De boete mag namelijk niet hoger zijn dan 10 procent van de bijstandsnorm voor alleenstaande.

Geen recht op aanvullende bijstand

Margaret van Breukelen is blij met dit eindresultaat. Ze weet nu waar ze aan toe is. Al zal het nog lang duren voor ze het hele bedrag heeft afbetaald. Met haar baan verdient ze minder dan de bijstand. Maar ze kan geen beroep doen op huur- of zorgtoeslag en ze heeft geen recht op aanvullende bijstand, omdat ze nog steeds op een kamer woont bij haar ex-man. Omdat ze samen een huishouden delen, wordt er namelijk gekeken naar het inkomen van haar ex-man.

Kijk hier naar haar reactie net na de zitting

Geen principiële uitspraak

Deze zitting levert geen principiële uitspraak op voor andere bijstandsgerechtigden met een gemachtigde bankpas die een boete hebben gekregen voor het schenden van de inlichtingenplicht. Er is namelijk een schikking getroffen. Maar uit de opmerkingen die de rechter maakte tijdens de zitting kun je opmaken dat de rechter vindt dat je zo’n gemachtigde bankpas van een derde altijd moet melden bij de gemeente.